Μητσοτάκης στην Αγία Παρασκευή - «Δημόκριτος»: Ο πρωθυπουργός ξεναγήθηκε στο campus και συνομίλησε με ερευνητές και ιδρυτές νεοφυών εταιρειών
Στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», στην Αγία Παρασκευή, βρέθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης το μεσημέρι της Τετάρτης. Ο πρωθυπουργός ξεναγήθηκε στο campus στο οποίο πραγματοποιείται ένα μεγάλο σχέδιο ανακαίνισης και συνομίλησε με ερευνητές και ιδρυτές νεοφυών εταιρειών. Ο κ. Μητσοτάκης επισκέφθηκε και το ένα από τα πέντε κτήρια που ανακαινίζονται, το οποίο, όπως είπε η ΕΡΤ, θα στεγάσει όλη την έρευνα γύρω από τη τεχνητή νοημοσύνη. Χθες ο πρωθυπουργός είχε προεδρεύσει σύσκεψης για την παρουσίαση της μελέτης «Generative AI Greece 2030: Τα ενδεχόμενα μέλλοντα της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα».
Η μελέτη εκπονήθηκε το φθινόπωρο του 2023 από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», με την υποστήριξη της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού. Αποτελεί την πρώτη εμπειρική ερευνητική προσέγγιση στρατηγικής προόρασης (strategic foresight) για τη χρήση της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (Generative Artificial Intelligence) στην Ελλάδα. Στόχος της μελέτης είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου στρατηγικών πρωτοβουλιών και συστάσεων πολιτικής, όπως προέκυψαν μέσα από τα ευρήματα, όσον αφορά στον αντίκτυπο του εγχώριου οικοσυστήματος της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης, με χρονικό ορίζοντα το 2030.
Προσπάθεια ανάδειξης της Τεχνητής Νοημοσύνης σε εθνική προτεραιότητα
Η μελέτη αποτελεί μία ακόμη πρωτοβουλία στο πλαίσιο ανάδειξης της Τεχνητής Νοημοσύνης σε εθνική προτεραιότητα, όπως έχει ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός, με αφορμή τη σύσταση της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, που θα παράξει και την Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Η έρευνα παρουσιάζει τάσεις, δυνατότητες, προκλήσεις, αβεβαιότητες και πιθανές επιλογές που θα διαμορφώσουν το μέλλον του οικοσυστήματος της ΠΤΝ στη χώρα. Παρέχει ένα πλαίσιο προτεινόμενων στρατηγικών πρωτοβουλιών και συστάσεων πολιτικής. Κύριος στόχος της είναι να αντλήσει από τη συλλογική γνώση και τις προορατικές (foresight) αντιλήψεις ειδικών/εμπειρογνωμόνων όσον αφορά στον αντίκτυπο του εγχώριου οικοσυστήματος της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (ΠΤΝ), με χρονικό ορίζοντα το 2030.
Πιο συγκεκριμένα, κατόπιν διεξοδικής προκαταρκτικής έρευνας (desk research), συστηματικής βιβλιογραφικής επισκόπησης και πολυμεθοδικής ανίχνευσης του ορίζοντα (horizon scanning), πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με τη χρήση ερωτηματολογίων. Οι πληροφορητές είναι ένα πλούσιο και κατά το δυνατόν συμπεριληπτικό σύνολο 30 ειδικών, οι οποίοι εκπροσωπούν διάφορους εμπλεκόμενους φορείς (δημόσια διοίκηση, ερευνητική-ακαδημαϊκή κοινότητα, επιχειρήσεις-ιδιωτικός τομέας, και κοινωνία πολιτών, επαγγελματικοί και επιστημονικοί φορείς) και ασχολούνται συστηματικά με την ΠΤΝ, προκειμένου να αξιολογήσουμε μια σειρά υποθέσεων και δηλώσεων σχετικά με το μέλλον (ή μάλλον τα ενδεχόμενα μέλλοντα) της ΠΤΝ στη χώρα μέχρι το 2030.
Τα τέσσερα σενάρια της έρευνας
Η έρευνα παρουσιάζει τέσσερα σενάρια για τις πιθανές εναλλακτικές εικόνες του μέλλοντος της ΠΤΝ στην Ελλάδα του 2030. Το πρώτο φέρει την ονομασία “τεχνοκοινωνική επιτάχυνση”, όπου ο κόσμος περιγράφεται ως ευπροσάρμοστος και απελευθερωμένος από τεχνοφοβικές αγκυλώσεις, ενώ η αειφορία και η αξία του οικοσυστήματος της ΠΤΝ βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, μαζί με ένα αρκετά ανθεκτικό φιλελεύθερο πολιτικό σύστημα. Στο δεύτερο σενάριο, τον “τεχνο-νάνο”, κυριαρχεί μεν η ανοιχτή οικονομία και μια δέσμη ευνοϊκών πολιτικών προθέσεων, ωστόσο το οικοσύστημα της ΠΤΝ χάνει τη δυναμική του και δεν αποτελεί προτεραιότητα, λόγω υπερβολικών ρυθμίσεων και αυστηρών γραφειοκρατικών κανονισμών.
Το τρίτο σενάριο περιγράφεται με τον όρο “τεχνοκοινωνική βραδυπορία” και αντιπροσωπεύει ένα καχεκτικό ή υπανάπτυκτο οικοσύστημα ΠΤΝ, σε έναν κλειστό και τεχνοφοβικό κόσμο, παράλληλα με μια σημαντική ένδεια ηθικών και ρυθμιστικών πλαισίων, δημοσίων πολιτικών και θεσμικών παρεμβάσεων. Το τέταρτο σενάριο απεικονίζει έναν “τεχνο-γίγαντα” με γυάλινα πόδια και αντιπροσωπεύει ένα οικοσύστημα ΠΤΝ που αντανακλά μεν την παγκόσμια τεχνολογική έκρηξη, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικοπολιτισμικό και πολιτικό περιβάλλον που αδυνατεί να μετατρέψει την ταχύτητα σε προσαρμογή, να ενσωματώσει τις σύγχρονες τεχνο-εξελίξεις και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και ευκαιρίες που αυτές προσφέρουν.
Ανάγκη για «εκθετικό» και «μελλοντοστραφή» τρόπο σκέψης
Η παγκόσμια γεωπολιτική και γεωοικονομική τάξη καθίσταται ολοένα και πιο αβέβαιη, πολύπλοκη και ασταθής. Η ΠΤΝ φαίνεται να ενισχύει αυτά τα συστημικά χαρακτηριστικά και αναδεικνύει την ανάγκη για έναν “εκθετικό” και “μελλοντοστραφή” τρόπο σκέψης. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, ούτε μπορούμε να αποφύγουμε τις διαρκείς διαταράξεις σε μια εποχή “μονιμοκρίσης”. Αλλά εναπόκειται σε εμάς να αξιοποιήσουμε αυτή τη γενικευμένη αβεβαιότητα/πολυπλοκότητα, να θέσουμε μακροπρόθεσμους στόχους, να προσαρμόσουμε θεσμούς και νοοτροπίες, να είμαστε κατάλληλα προετοιμασμένοι, και να εργαστούμε για το πλέον ευνοϊκό σενάριο -δηλαδή το σενάριο της “τεχνοκοινωνικής επιτάχυνσης”- με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας της χώρας για βιώσιμη ανάπτυξη και ανθεκτική ευημερία, βάσει δυναμικών διαγνώσεων ως προς τις τάσεις, τις αβεβαιότητες και τις ευκαιρίες που αναδύονται γύρω μας.
