«Ήταν μια ταπεινωτική εμπειρία» λέει ο Ρομπέρτο Κανέσα – Η ταινία Society of the Snow του Netflix φωτίζει μια πολύ σκοτεινή ιστορία της ανθρώπινης φύσης.
«Ήταν μια ταπεινωτική εμπειρία» λέει ο Ρομπέρτο Κανέσα – Η ταινία Society of the Snow του Netflix φωτίζει μια πολύ σκοτεινή ιστορία της ανθρώπινης φύσης. Από το Lost μέχρι το Yellowjackets, οι φανταστικές ιστορίες για αεροπορικά δυστυχήματα που αφήνουν ανθρώπους «αποκλεισμένους στην ερημιά» αποτελούν εδώ και καιρό τροφή για τη λαϊκή ψυχαγωγία. Αυτές οι αφηγήσεις εμβαθύνουν στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης, συχνά με επίκεντρο το πώς οι επιζώντες τελικά στρέφονται ο ένας εναντίον του άλλου κάτω από το άγχος τέτοιων τρομερών συνθηκών.
Αλλά στην ταινία Society of the Snow, που προβάλλεται τώρα στο Netflix, ο σκηνοθέτης J.A. Bayona (The Impossible, Jurassic World: Fallen Kingdom) αφηγείται την αληθινή ιστορία του πώς 16 μέλη και υποστηρικτές μιας ομάδας ράγκμπι της Ουρουγουάης κατάφεραν να επιβιώσουν 72 ημέρες σε ένα από τα πιο σκληρά περιβάλλοντα του κόσμου κάνοντας το αντίθετο. Ενώ η ταινία είναι αρκετά σκληρή, είναι επίσης μια συγκινητική περιγραφή του πώς όσοι έζησαν τη διάσημη πλέον συντριβή της πτήσης 571 της ουρουγουανικής πολεμικής αεροπορίας το 1972, ενώθηκαν για να ξεπεράσουν σχεδόν δυόμισι μήνες πείνας, ψυχρών θερμοκρασιών και ακραίων καιρικών φαινομένων, ενώ ήταν παγιδευμένοι σε έναν απομακρυσμένο παγετώνα ψηλά στις Άνδεις.
«Τα ανθρώπινα όντα υφίστανται μια μεταμόρφωση σε τέτοιες περιπτώσεις»
Ένας από τους επιζώντες, ο Ρομπέρτο Κανέσα (τον υποδύεται ο Ματίας Ρεκάλτ) -ο οποίος ήταν 19χρονος φοιτητής Ιατρικής τη στιγμή του δυστυχήματος και σήμερα είναι 70 ετών- λέει στο TIME ότι βλέποντας τις ταινίες του Bayona The Impossible και When a Monster Calls ένιωσε ότι ο σκηνοθέτης είχε ένα μοναδικό ταλέντο στο να γυρίζει ταινίες για ανθρώπινα όντα υπό μέγιστο στρες. «Αυτό είναι κάτι περισσότερο από μια ταινία. Είναι μια εμπειρία που έπρεπε να μοιραστούμε με την ανθρωπότητα για να δείξουμε στους ανθρώπους που έχουν τις δικές τους περιπέτειες στο βουνό πώς να είναι επινοητικοί και πώς να μην τα παρατάνε», λέει για τη συνεργασία του με τον Bayona για τη δημιουργία του Society of the Snow. «Τα ανθρώπινα όντα υφίστανται μια μεταμόρφωση σε τέτοιες περιπτώσεις. Υπάρχει μια πραγματική μεταμόρφωση από το να είσαι παίκτης του ράγκμπι στο να γίνεις επιζών από ένα αεροπορικό δυστύχημα. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι έχουν αυτό το δυναμικό».
Βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Πάμπλο Βιέρσι του 2008, το Society of the Snow γυρίστηκε εν μέρει στην ίδια τοποθεσία όπου συνετρίβη το πραγματικό αεροπλάνο. Αν και η ιστορία της καταστροφής του 1972 έχει μεταφερθεί στην οθόνη και στο παρελθόν -κυρίως στην ταινία Alive του σκηνοθέτη Frank Marshall το 1993 και ως έμπνευση για το Yellowjackets- αυτή είναι η πρώτη φορά που οι επιζώντες και οι οικογένειες των νεκρών επέτρεψαν να χρησιμοποιηθούν τα πραγματικά τους ονόματα.
«Γιατί θέλεις να ζήσεις; Για ποιον θέλεις να πεθάνεις;»
«Στην καρδιά του βιβλίου, υπάρχει αυτό το μήνυμα που λέει ότι όταν τα πάντα έχουν αφαιρεθεί από κάποιον, έχει ακόμα την ευκαιρία να αποφασίσει τι θα κάνει – γιατί θέλει να ζήσει; Για ποιον θέλει να πεθάνει;» δήλωσε ο Bayona στο The Hollywood Reporter. «Είναι η πρώτη φορά που λέμε την ιστορία ολόκληρης της ομάδας που το έζησε και αυτό ήταν πολύ σημαντικό». Το ιστορικό θρίλερ είναι η συμμετοχή της Ισπανίας στα Όσκαρ και η πρώτη ταινία του Bayona στα ισπανικά μετά την επιτυχία του The Orphanage, το 2007. «Σκέφτηκα, “είσαι νεκρός. Θα μάθεις τι υπάρχει στο τελευταίο σύνορο της ζωής»», λέει o Ρομπέρτο Κανέσα για τη στιγμή του δυστυχήματος.
Πώς συνετρίβη το αεροπλάνο;
Στις 12 Οκτωβρίου 1972, η πτήση 571 της Πολεμικής Αεροπορίας της Ουρουγουάης απογειώθηκε από το Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης, με 45 άτομα (40 επιβάτες και πέντε μέλη πληρώματος) στο αεροσκάφος. Το αεροπλάνο είχε ναυλωθεί από την ερασιτεχνική ομάδα ράγκμπι Old Christians Club για να μεταφέρει τους παίκτες της ομάδας, τους φίλους και τα μέλη της οικογένειάς τους στο Σαντιάγο της Χιλής για έναν αγώνα επίδειξης.
Λόγω κακών καιρικών συνθηκών, το αεροπλάνο αναγκάστηκε να προσγειωθεί στη Μεντόζα της Αργεντινής και να διανυκτερεύσει. Το επόμενο απόγευμα, στις 13 Οκτωβρίου, το αεροπλάνο ξεκίνησε και πάλι για το Σαντιάγο με μια σχεδιασμένη πορεία που θα του επέτρεπε να παρακάμψει την καρδιά των Άνδεων και να πετάξει μέσα από ένα χαμηλότερο ορεινό πέρασμα. Ωστόσο, λίγο περισσότερο από μία ώρα μετά την έναρξη της πτήσης, ο πιλότος εκτίμησε λανθασμένα τη θέση του και -με άδεια από τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας- άρχισε να κατεβαίνει πριν το αεροπλάνο βγει από τις Άνδεις. Μη μπορώντας να ξεφύγει από την κορυφογραμμή, προσέκρουσε σε ένα βουνό, χάνοντας και τα δύο φτερά και την ουρά του κατά την πρόσκρουση. Το μπροστινό μέρος του αεροπλάνου στη συνέχεια γλίστρησε από το βουνό πριν προσγειωθεί σε μια κοιλάδα σε υψόμετρο περίπου 11.500 ποδών.
Τι συνέβη στους επιζώντες επιβάτες;
«Σκέφτηκα, είσαι νεκρός. Θα μάθεις τι υπάρχει στο τελευταίο σύνορο της ζωής», λέει o Ρομπέρτο Κανέσα για τη στιγμή του δυστυχήματος. «Όταν το αεροπλάνο έχασε τα φτερά και την ουρά, άρχισε να γλιστρά με απίστευτη ταχύτητα. Νόμιζα ότι τα πόδια μου θα περνούσαν μέσα από το πίσω μέρος των αυτιών μου. Όταν λοιπόν σταμάτησε, δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ήμουν ζωντανός. Ήταν παράλογο». Όταν αντίκρυσε για πρώτη φορά τα συντρίμμια και το περιβάλλον του, ο Κανέσα θυμάται ότι αισθάνθηκε σαν να βρισκόταν σε εφιάλτη. «Σκέφτηκα, “uα ξυπνήσω. Υπάρχει ένα κουμπί που πρέπει να πατήσω και όλα θα τελειώσουν»», λέει. «Αλλά δεν υπήρχε κανένα κουμπί».
Από την αρχική συντριβή σκοτώθηκαν 12 άτομα και αρκετοί από τους 33 επιζώντες επιβάτες τραυματίστηκαν. Πέντε ακόμη άνθρωποι πέθαναν κατά τη διάρκεια της πρώτης νύχτας και ένας άλλος υπέκυψε στα τραύματά του περίπου μια εβδομάδα αργότερα, αφήνοντας 27 ακόμη ζωντανούς. Πιστεύοντας ότι θα διασώζονταν από μέρα σε μέρα, οι επιζώντες υπέμειναν τις θερμοκρασίες της νύχτας υπό το μηδέν, δημιουργώντας ένα καταφύγιο από τα συντρίμμια της ατράκτου και μοιράζοντας τα λίγα τρόφιμα και το κρασί που βρήκαν στις αποσκευές – τα οποία τελείωσαν μετά από περίπου μία εβδομάδα.
«Είναι μια πολύ παράξενη αίσθηση να είσαι ζωντανός ενώ σε θεωρούν νεκρό»
Όπως δείχνει η ταινία, οι επιζώντες είδαν πολλά αεροπλάνα διάσωσης να πετούν από πάνω τους τις επόμενες ημέρες, αλλά κανείς από όσους έψαχναν γι’ αυτούς δεν μπόρεσε να εντοπίσει τα λευκά συντρίμμια του αεροπλάνου στο χιόνι. Γύρω στη 10η ημέρα, οι επιζώντες ανέσυραν ένα μικρό ραδιόφωνο, ένα τρανζίστορ από το αεροπλάνο και άκουσαν την οδυνηρή είδηση ότι η έρευνα είχε ματαιωθεί και όλοι θεωρούνταν νεκροί. «Ένιωσα ότι ο κόσμος πήρε το δρόμο του και ότι ήμασταν έξω από τον κόσμο. Είναι μια πολύ παράξενη αίσθηση να είσαι ζωντανός ενώ σε θεωρούν νεκρό» λέει ο Κανέσα για το γεγονός ότι έμαθε για το τέλος της αναζήτησης. «Αλλά μας ανασυγκρότησε επίσης με την έννοια ότι η αναμονή για διάσωση είχε τελειώσει. Αν δεν βγαίναμε έξω, θα πεθαίναμε όλοι».
Καθώς οι εβδομάδες περνούσαν και η πείνα κέρδιζε, οι επιζώντες αναγκάστηκαν τελικά να καταφύγουν στον κανιβαλισμό προκειμένου να παραμείνουν ζωντανοί. Ο Κανέσα λέει ότι η απεικόνιση του κανιβαλισμού στην ταινία Society of the Snow, των συζητήσεων της ομάδας σχετικά με το αν θα έτρωγαν τα σώματα των νεκρών είναι μια «καλλιτεχνική» εκδοχή του πώς κατέληξαν στην απόφαση. «Τους είπα: «Αυτή είναι η ιδέα μου και θα πάω εκεί έξω και θα κόψω ένα κομμάτι ενός σώματος και σέβομαι τη διαφορετική γνώμη»», λέει. «Σκέφτηκα ότι το να δώσω το παράδειγμα θα ήταν ένας καλός τρόπος για να προχωρήσω, επειδή δεν υπήρχε σχέδιο Β».
«Τρως ένα νεκρό άτομο και το άτομο αυτό είναι φίλος σου…»
Αν και το να τρώει τα πτώματα ήταν μια «ταπεινωτική» εμπειρία, σύμφωνα με τον Κανέσα, λέει ότι παρακίνησε τον εαυτό του να συνεχίσει, σκεπτόμενος την επανένωση με τη μητέρα του. «Τρως ένα νεκρό άτομο και το άτομο αυτό είναι φίλος σου και αναρωτιέσαι, “pρέπει να το κάνω αυτό; Ή μήπως πρέπει να αφήσω τον εαυτό μου να πεθάνει;»», λέει. «Αλλά έχω δει πώς κλαίνε οι μητέρες όταν χάνουν τους γιους τους και δεν ήθελα να περάσει η μητέρα μου κάτι τέτοιο. Συνειδητοποίησα ότι όταν έχεις λόγο να κάνεις κάτι, τίποτα δεν σε σταματάει».
Η ταινία εστιάζει σε αυτό που ο Bayona αναφέρει ως «γενναιοδωρία» της πράξης και όχι στην εκμετάλλευσή της για λόγους σοκ. «Πρόκειται για μια φρικτή ιστορία που δεν επικεντρώνεται ποτέ στη φρίκη», δήλωσε στο BBC. «Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε την ιστορία είναι ακριβώς το αντίθετο. Επικεντρώνεται στην ανθρώπινη πτυχή της ιστορίας και στη φιλία, στην ακραία γενναιοδωρία που είχαν ο ένας προς τον άλλον».
«Προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε την αίσθηση του χιούμορ μας»
Καθώς η ομάδα περίμενε το χιόνι να αρχίσει να λιώνει με την ανοιξιάτικη θερμοκρασία, η καταστροφή συνεχίστηκε όταν, στις 29 Οκτωβρίου, δύο διαδοχικές χιονοστιβάδες έθαψαν την άτρακτο στο χιόνι, σκοτώνοντας άλλους οκτώ ανθρώπους και παγιδεύοντας τους υπόλοιπους για τρεις ημέρες. Όσοι επέζησαν έπρεπε να βασιστούν στα πτώματα που ήταν θαμμένα δίπλα τους για τροφή. «Προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε την αίσθηση του χιούμορ μας» λέει ο Κανέσα για τις ημέρες που ήταν εγκλωβισμένοι στο χιόνι από τη χιονοστιβάδα. «Η αίσθηση του χιούμορ είναι πολύ σημαντική στη ζωή. Είναι σημαντικό να γελάς με την κατάστασή σου. Αυτό σε κάνει να συνεχίζεις. Έτσι, αν είχες κάτι καλό να πεις το έλεγες και αν είχες κάτι λυπηρό να πεις το κρατούσες για τον εαυτό σου. Πάντα δουλεύαμε μαζί για να προσπαθήσουμε να ανεβάσουμε το ηθικό».
Οι 19 εναπομείναντες επιζώντες κατάφεραν τελικά να βγουν με σήραγγα από την άτρακτο, για να αναγκαστούν να υποχωρήσουν ξανά μέσα για άλλες τρεις ημέρες, όταν έπεσε χιονοθύελλα. Όταν τελικά κατάφεραν να βγουν έξω, άρχισαν να εξερευνούν τρόπους για να βγουν από τα βουνά. Τρεις ακόμη θάνατοι σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του επόμενου μήνα, αφήνοντας μόνο 16 ζωντανούς.
Πώς διασώθηκαν οι επιζώντες;
Καθώς οι θερμοκρασίες συνέχιζαν να αυξάνονται, τρία μέλη της ομάδας – ο Ρομπέρτο Κανέσα, ο Φερνάντο «Νάντο» Παράντο (τον υποδύεται ο Agustín Pardella) και ο Αντόνιο «Τιντίν» Βιζιντίν (τον υποδύεται ο Agustín Della Corte) – ξεκίνησαν μια προσπάθεια να διασχίσουν τα βουνά με πεζοπορία και να φτάσουν στον πολιτισμό της Χιλής.
«Ήταν πιο βολικό κατά έναν εγωιστικό τρόπο να μείνουμε στην ασφαλή ζώνη της ατράκτου. Αλλά σκέφτηκα ότι σε αυτή την ομάδα, ήμουν το άτομο που έπρεπε να φύγει», λέει ο Κανέσα για την απόφαση να κάνει το ταξίδι. «Και ο Αρτούρο Νογκουέιρα, ο οποίος είχε σπασμένα πόδια, μου είπε: «Είμαι ένα παράσιτο. Βασίζομαι σε ανθρώπους σαν εσένα που έχουν το θάρρος να φύγουν από εδώ». Αυτό με άλλαξε από θύμα στο να αναλάβω τον ηρωισμό της δέσμευσης -όχι του να φτάσω στη Χιλή, γιατί αυτό ήταν κάτι που δεν ήταν υπό τον έλεγχό μου. Αλλά η δέσμευση του να πλησιάζω όλο και πιο κοντά και, αν χρειαστεί, να πεθάνω περπατώντας». Αφού μια τριήμερη πεζοπορία έφερε το τρίο στην κορυφή της κοιλάδας τους, συνειδητοποίησαν ότι βρίσκονταν πολύ πιο βαθιά στα βουνά απ’ ό,τι είχαν αρχικά σκεφτεί. Ο Βιζιντίν επέστρεψε στον καταυλισμό ώστε ο Κανέσα και ο Παράντο να έχουν περισσότερες μερίδες φαγητού για το μεγαλύτερο ταξίδι και το ζευγάρι συνέχισε με έναν αυτοσχέδιο υπνόσακο που τους επέτρεψε να επιβιώσουν στις θανατηφόρες νυχτερινές θερμοκρασίες.
«Ήμασταν δύο σε ένα και περπατούσαμε μαζί»
«Ο Νάντο και εγώ γίναμε σαν ένα άτομο» λέει ο Κανέσα. «Έβαζα το χέρι μου γύρω από την πλάτη του επειδή το μπουφάν του ήταν αρκετά κοντό και τα νεφρά του πάγωναν. Ήμασταν δύο σε ένα και περπατούσαμε μαζί. Κάθε βήμα ήταν ένα βήμα λιγότερο και με κάθε βήμα ερχόμασταν πιο κοντά. Όσο λοιπόν μπορούσαμε να κάνουμε βήματα, θα φτάναμε στις κοιλάδες της Χιλής». Μετά από ένα βάναυσο ταξίδι 10 ημερών, ο Κανέσα και ο Παράντο συνάντησαν έναν έφιππο άνδρα, ο οποίος, μετά από μια ημέρα αναμονής, κατάφερε να ειδοποιήσει τις αρχές ότι υπήρχαν ακόμη επιζώντες που περίμεναν να διασωθούν. Αφού συνειδητοποίησαν ότι ήταν επιτέλους ασφαλείς, ο Κανέσα λέει ότι το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να θάψει τα υπολείμματα που είχαν φέρει στο ταξίδι για τροφή. «Κοίταξα τις κάλτσες ράγκμπι γεμάτες με τη σάρκα των φίλων μου και είπα: «Αυτό πρέπει να θαφτεί. Αυτό δεν είναι πλέον φαγητό. Τώρα θα έχουμε αληθινό φαγητό». Έτσι έθαψα τα λείψανά τους».
Ελικόπτερα διάσωσης έφτασαν στο σημείο της συντριβής στις 22 Δεκεμβρίου, αλλά μπόρεσαν να μεταφέρουν αεροπορικώς μόνο έξι από τους 14 επιζώντες που είχαν απομείνει λόγω κακών καιρικών συνθηκών. Οι υπόλοιποι οκτώ παραλήφθηκαν την επόμενη ημέρα. Αφού κατάφερε να βγει από τα βουνά, ο Κανέσα συνέχισε να ασκεί την ιατρική και έγινε διάσημος παιδοκαρδιολόγος. «Είχα πετύχει το όνειρό μου να βρω διάσωση για τους φίλους μου. Ένιωσα σαν να είχα έναν ελέφαντα στους ώμους μου για 72 ημέρες. Και ο ελέφαντας έφυγε» λέει. «Έτσι έπρεπε να επιστρέψω πίσω. Πάλεψα για να επιστρέψω στην ιατρική και να γίνω γιατρός».
*Με στοιχεία από time.com
Γιατί ήθελαν να φάνε πρώτα τον πιλότο
Ο Κάρλος «Καρλίτος» Πάεζ Ροντρίγκεζ μίλησε στο Lad Bilbe για όσα σοκαριστικά έζησε πριν από περίπου 50 χρόνια και τον έχουν στιγματίσει μέχρι και σήμερα. Ανάμεσα στα πολλά σοκαριστικά που ανέφερε στη συνέντευξή του ήταν και σχετικά με το γιατί πιστεύει ότι ένας φίλος του που επίσης επέζησε της συντριβής ήθελε να φάει πρώτα τον πιλότο. Ο Καρλίτος είπε ότι εκείνος και οι υπόλοιποι επιζώντες λιμοκτονούσαν και αφού τελείωσαν τα τρόφιμα που βρήκαν σε βαλίτσες, η κατάσταση έγινε ανυπόφορη για ημέρες. Ο ίδιος περιέγραψε: «Η ζωή μου ήταν πολύ δύσκολη, δεν μπορούσα να αντέξω άλλο. Δεν έχει καμία σχέση με το αίσθημα της πείνας που μπορεί ο καθένας να αισθανθεί. Το μόνο που νιώθεις είναι διαρκής πόνος στο στομάχι σου και ξέρεις ότι αν δεν φας, θα πεθάνεις». Και οι καταστάσεις γεμάτες απελπισία απαιτούν απελπισμένες λύσεις, όπως σημειώνει ο ίδιος ενώ τόνισε στη συνέντευξή του ότι «συνειδητοποίησα πως όλοι έφταναν ταυτόχρονα στην ίδια ιδέα, αλλά κανείς δεν έλεγε τίποτα». Αναφέρεται φυσικά στην «ιδέα» να φάνε έναν από τους νεκρούς.
Society of the Snow is “an incredible tale of survival and strength of the human spirit.” J.A. Bayona’s latest film is Spain’s International Selection for the 2024 Oscars and now playing. pic.twitter.com/hDOy65UCDf
— Netflix (@netflix) January 12, 2024
«Ο πρώτος άνθρωπος που άκουσα να το λέει δυνατά ήταν ο Νάντο Παράδο όταν του είπα ότι δεν είχε μείνει τίποτα από τρόφιμα» θυμήθηκε. «Και μου είπε: ”Καρλίτος, θα έτρωγα τον πιλότο”. Το οποίο ήταν πολύ φυσικό να το πει γιατί είχε χάσει τη μητέρα του και την αδελφή του στη συντριβή, οπότε συνειδητά ή όχι, είχε αρνητικά συναισθήματα εναντίον του πιλότου». Ο Καρλίτος εκτιμά ότι αυτό το «φυσικό συμπέρασμα» θα το είχε βγάλει ο καθένας.
@lad Carlos is a survivor of the 1972 Uruguayan Air Force Flight 571 plane crash, which went down in the Andes Mountain Range. The remaining passengers survived 72 days in the snow and freezing cold before they were eventually rescued. #planecrash #societyofthesnow #airforce #andes #truestory #documentary ♬ original sound – LADbible TV
«Και επιπλέον δεν γνωρίζαμε το πλήρωμα. Όλοι οι άλλοι ήταν φίλοι μας, γνωστοί μας»
Ο επιζών συνειδητοποίησε ότι «το σκεφτόταν κι αυτός», αλλά καθώς ήταν ο νεότερος απ’ όλους «δεν τολμούσε να το πει». Ο άνδρας που έδωσε τη συνέντευξη εξήγησε: «Το ανέφερα στον Αδόλφο Στράους σε μια πράξη απόλυτης δειλίας. Του είπε ”ο Νάντο είναι τρελός, θέλει να φάει τον πιλότο”. Και εκείνος μου απάντησε ‘Όχι Καρλίτος. Δεν είναι τόσο τρελός. Τα ξαδέρφια μου κι εγώ είχαμε την ίδια ιδέα».
Μάλιστα, περιγράφει πως το γεγονός ότι την 10η ημέρα μετά τη συντριβή έμαθαν από το ράδιο πως η έρευνα για την ανεύρεσή τους είχε ματαιωθεί, «τότε ήταν που άρχισε να σκεφτόμαστε όλοι ότι η μόνη πιθανή επιλογή μας ήταν να τραφούμε από τους νεκρούς συνταξιδιώτες μας, γιατί δεν υπήρχε άλλος τρόπος». Ο Ροντρίγκεζ ήταν μόλις 18 ετών όταν συνετρίβη το αεροπλάνο, και στην πραγματικότητα έγινε 19 ετών ενώ βρισκόταν στις Άνδεις. Στη συνέντευξή του για τη σειρά Minutes With του LADbible, δήλωσε ότι οι 16 άνδρες έκαναν μια συμφωνία πριν τη σάρκα των συνταξιδιωτών του. «Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να κάνουμε μια επίσημη συμφωνία μεταξύ μας ότι αν κάποιος από εμάς πεθάνει, οι άλλοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα σώματά του. Και το δεύτερο πράγμα που κάναμε ήταν να ορίσουμε τους φοιτητές ιατρικής, οι οποίοι είχαν αγκαλιάσει τον ρόλο τους ως γιατροί, να αναλάβουν το θέμα».
«Οι καημένοι φοιτητές ιατρικής. Ήταν πρωτοετείς φοιτητές, οι οποίοι δεν είχαν δει ποτέ πριν νεκρούς ανθρώπους, αλλά καθώς είχαν μπει στο ρόλο τους και θεωρούσαν πραγματικά τους εαυτούς τους γιατρούς, ανέλαβαν το έργο. Και λύσαμε ένα ζήτημα που έπρεπε να λυθεί, γιατί είχαμε ακόμα το πιο ιερό από όλα τα δικαιώματα: το δικαίωμα στη ζωή και το δικαίωμα να επιστρέψουμε στην πατρίδα».
«Το σώμα μου απέβαλε την ανθρώπινη σάρκα»
Μιλώντας στη Sun, ένας άλλος επιζών, ο Εντουάρντο Στράους εξήγησε ότι αφού η ομάδα πήρε την οδυνηρή απόφαση να φάει ανθρώπινη σάρκα για να αποφύγει την πείνα, το σώμα του την απέρριψε την πρώτη φορά. Είπε: «Το μυαλό μου ήταν εντάξει, έκανα όλη τη διαδικασία και δεν είχα καθόλου πρόβλημα συνείδησης, αλλά το σώμα μου το απέρριψε την πρώτη φορά. Ήταν κάτι ασυνείδητο λόγω της κουλτούρας και όλων των ταμπού. Δεν έχει γεύση, είναι σαν να τρως ένα κομμάτι ρύζι». Ο ίδιος συνέχισε και εξήγησε πως ο ξάδελφός του Φίτο, ο οποίος επίσης επέζησε και διασώθηκε στις 23 Δεκεμβρίου του 1972, ήταν αυτός που έκοβε κρέας από τα σώματα των ανθρώπων που είχαν πεθάνει και τον βοηθούσε να φάει.
Ο Εντουάρντο είπε επίσης ότι η κατανάλωση ανθρώπινης σάρκας δεν ήταν το δυσκολότερο μέρος της δοκιμασίας του, καθώς θάφτηκε ζωντανός από τη χιονοστιβάδα που σκότωσε οκτώ ανθρώπους όταν έπληξε τα συντρίμμια του αεροπλάνου 17 ημέρες μετά την συντριβή.
Είπε ότι «αισθάνθηκε σίγουρος ότι ήμουν νεκρός» και «είχε αυτή την εμπειρία του θανάτου». Συνέχισε λέγοντας ότι η στιγμή που είδε το ελικόπτερο διάσωσης να καταφθάνει ήταν «η πιο όμορφη στιγμή της ζωής μου» και το 1995 επέστρεψε στο σημείο της συντριβής για να αποτίσει φόρο τιμής στη μνήμη των φίλων του που έχασαν τη ζωή τους στο βουνό.
What an honour to accompany this great man back to the scene of such horrific events in his life. Eduardo Strauch is a real life hero! Andes survivor and wonderful human being pic.twitter.com/STt4L7Ky72
— Gary Masson 🏴 (@MassonGary) January 24, 2020
Οι επιζώντες των Άνδεων
Νάντο Παράδο
Ο Νάντο Παράδο ήταν ένα από τα 19 μέλη της ομάδας των Old Christians της Ουρουγουάης που πετούσαν προς τη Χιλή για να παίξουν ενάντια στην Old Grangonian Club. Μαζί με τον επίσης επιζώντα Ρομπέρτο Κανέσα, περπάτησε διασχίζοντας τις Άνδεις για να βρει βοήθεια μετά από αρκετές εβδομάδες κολλημένος στον παγετώνα με τους άλλους επιβάτες. Οι δυο τους πέρασαν δέκα ημέρες πεζοπορίας σε συνθήκες παγετού πριν συναντήσουν μια ομάδα Χιλιανών βοσκών, που τους βοήθησαν να σωθούν. Μετά την επιστροφή τους, ο Παράδο μπήκε στη σχολή επιχειρήσεων και βοήθησε στη λειτουργία της αλυσίδας καταστημάτων σιδηρικών της οικογένειάς του. Πήρε μέρος σε αγώνες αυτοκινήτων, κερδίζοντας ένα ευρωπαϊκό πρωτάθλημα αυτοκινήτου ενώ ίδρυσε μια επιτυχημένη εταιρεία τηλεοπτικών παραγωγών.
Ο 74χρονος έχει επίσης γράψει βιβλίο για τις εμπειρίες του και μιλάει συχνά στην τηλεόραση ως ομιλητής, βοηθώντας άλλους να ξεπεράσουν τραυματικές εμπειρίες. Στο ντοκιμαντέρ «Andes Plane Crash: Terror at 30.000 Feet», μίλησε για την συγκλονιστική απόφαση που πήραν οι επιζώντες να φάνε τη σάρκα εκείνων που είχαν ήδη σκοτωθεί είτε στη συντριβή είτε μετά από αυτήν. «Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αν ήσασταν εκεί μαζί μας σε αυτήν την κατάσταση, θα είχατε καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα την ίδια στιγμή και θα κάνατε ακριβώς το ίδιο πράγμα», εξομολογήθηκε.
José «Coche» Luis Inciarte
Μετά το δυστύχημα, ο Inciarte, ο οποίος πέθανε τον περασμένο Ιούλιο σε ηλικία 75 ετών, εργάστηκε στο γαλακτοκομικό αγρόκτημα της οικογένειάς του πριν δημιουργήσει τη δική του επιχείρηση. Ήταν παντρεμένος και είχε αποκτήσει τρία παιδιά. Ο Inciarte έγραψε ένα βιβλίο για τις εμπειρίες του, Το «Memories of the Andes», που εκδόθηκε στα αγγλικά το 2020. Παρέμεινε στενός φίλος με τον επιζώντα Carlos Páez Rodríguez. Μιλώντας το 2012, όταν πήγε στο Σαντιάγο της Χιλής για να τιμήσει την επέτειο των 40 χρόνων από τη συντριβή, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο: «Με το πέρασμα του χρόνου, η αγωνία, η ταλαιπωρία, ο πόνος του κρύου που ροκανίζει το δέρμα, έδωσαν τη θέση τους στην ελπίδα, σε μια ιστορία επιβίωσης, αλληλεγγύης και φιλίας».
Φωτο: José «Coche» Luis Inciarte
Μίλησε ακόμη για τη «συμφωνία» που έκανε η ομάδα ότι θα έτρωγαν ο ένας τον άλλον αν πέθαιναν. «Κάναμε μια συμφωνία μεταξύ μας. Εάν πεθάνω, μπορείτε να πάρετε το σώμα μου. Αν πεθάνω, μπορείς να κάνεις το ίδιο. Και αυτό με έκανε να αποφασίσω να φάω», είπε στο ντοκιμαντέρ. «Επιτέλους αποδέχθηκαν την ιδέα και μπορούσαμε να αρχίσουμε να τρώμε τα σώματα».
Ο Eduardo Strauch και τα ξαδέρφια Daniel και Fito
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Eduardo Strauch και τα δύο ξαδέρφια του, Fito Strauch και Daniel Fernandez, επέζησαν από τη δοκιμασία των 72 ημερών. Την εποχή εκείνη, ο Strauch εργαζόταν ως αρχιτέκτονας. Είχε μια εταιρεία με τον καλύτερο φίλο του, Marcelo Perez, ο οποίος ήταν αρχηγός της ομάδας των Old Christians και σκοτώθηκε στη συντριβή. Μετά την συγκλονιστική περιπέτεια, συνέχισε την καριέρα του ως αρχιτέκτονας και έκανε οικογένεια. Παραδέχτηκε ότι χρειάστηκαν τρία χρόνια για να σταματήσουν οι κρίσεις κατάθλιψης που απέκτησε μετά το δυστύχημα. Ο Eduardo είναι επίσης ζωγράφος και τώρα ζει στο Μοντεβιδέο, την πρωτεύουσα της Ουρουγουάης.
Είπε ότι τον ενθάρρυναν τα ξαδέρφια του να φάει τη σάρκα των νεκρών φίλων του, λέγοντας ότι του είπαν ότι διαφορετικά θα γινόταν «πολύ αδύναμος». «Θυμάμαι τα ξαδέρφια μου με βοήθησαν: Άντε, άντε, πρέπει να φας, αλλιώς θα αδυνατίσεις πολύ. Αρχίσαμε να τρώμε πολύ μικρά κομμάτια και αρχίσαμε να νιώθουμε λίγο καλύτερα με την πρωτεΐνη».
Ο Fernandez έγινε καθηγητής γεωπονίας. Μιλώντας για τη στιγμή της συντριβής, είπε στην Evening Standard: «Δεν θα μπορούσα ποτέ να το ξεχάσω. Ακόμη και μέχρι την τελευταία στιγμή… Έβλεπα τον εαυτό μου εκεί στην οθόνη, στην καρέκλα, να κρατιέμαι». Μίλησε και για τους δεσμούς εμπιστοσύνης που κράτησαν τους επιζώντες στη διάρκεια της δοκιμασίας τους. Ο Fernandez είχε επιφορτιστεί ακόμη το φρικιαστικό καθήκον να αφαιρέσει το κρέας από τα πτώματα.
Ρομπέρτο Κανέσα
Μαζί με τον Παράδο, ο Κανέσα, ο οποίος ήταν φοιτητής ιατρικής και μέλος της ομάδας ράγκμπι, ήταν ένας ακόμη ήρωας της τραγωδίας των Άνδεων, χάρη στον ρόλο που έπαιξε ώστε φέρει βοήθεια. Μετά τη διάσωση της ομάδας, συνέχισε να παίζει ράγκμπι και έγινε παιδοκαρδιολόγος. Ο 70χρονος πλέον άνδρας υπηρετεί ως αντιπρόεδρος ενός ιδρύματος που φροντίζει παιδιά με συγγενή καρδιοπάθεια. Δημοσίευσε την αυτοβιογραφία του το 2016. Μεταφράστηκε στα αγγλικά και τιτλοφορείται: «Έπρεπε να επιβιώσω: Πώς ένα αεροπορικό δυστύχημα στις Άνδεις ενέπνευσε το κάλεσμα μου να σώζω ζωές».
Γράφοντας για την απόφαση να καταφύγουν στον κανιβαλισμό για να επιβιώσουν, είπε: «Τα λόγια που πολλοί από εμάς, συμπεριλαμβανομένου και εμού, είχαμε πει δυνατά στον απόηχο της συντριβής μου επεστράφησαν: Ότι αν πεθάναμε, οι υπόλοιποι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το σώμα μας για να επιβιώσουν. Για μένα, ήταν τιμή μου να πω ότι αν η καρδιά μου σταματούσε να χτυπά, τα χέρια, τα πόδια και οι μύες μου θα μπορούσαν ακόμα να είναι μέρος της κοινής μας αποστολής να κατέβουμε από το βουνό. Ήθελα να ξέρω ότι θα έπαιζα ακόμα τον ρόλο μου. Και τώρα, ως γιατρός, δεν μπορώ να μην συσχετίσω αυτό το γεγονός – τη χρήση ενός νεκρού σώματος για τη συνέχιση της ζωής – με κάτι που θα πραγματοποιούταν σε όλο τον κόσμο τις επόμενες δεκαετίες: Μεταμοσχεύσεις οργάνων και ιστών». «Ήμασταν αυτοί που σπάσαμε το ταμπού. Σταδιακά, ο καθένας από εμάς πήρε τη δική του απόφαση στην ώρα του. Και μόλις το κάναμε, ήταν μη αναστρέψιμο. Ήταν το τελευταίο αντίο στην αθωότητα. Δεν ήμασταν ποτέ ξανά οι ίδιοι», είπε.
Carlos Páez Rodríguez
Ο Rodríguez, ένας άλλος από τους παίκτες του ράγκμπι, ήταν μόλις 18 ετών τη στιγμή της συντριβής. Στα 70 του, είναι τεχνικός γεωργίας πριν ξεκινήσει μια καριέρα στη διαφήμιση. Τώρα έχει τη δική του εταιρεία δημοσίων σχέσεων και έχει αποκτήσει δύο παιδιά με τη γυναίκα του. Το 2003 δημοσίευσε το δικό του βιβλίο. Μετά τη δέκατη μέρα δημοσιεύτηκε στα αγγλικά και σε πολλές άλλες γλώσσες.
Roberto «Bobby» François
Την ώρα της συντριβής, ο Roberto Bobby Francois ήταν 20 ετών. Έκλεισε τα 21 ενώ ήταν αποκλεισμένος στο παγωμένο βουνό. Σε αντίθεση με πολλούς από τους άλλους επιζώντες, έχει κρατήσει σχετικά χαμηλό προφίλ από το δυστύχημα και δεν έχει γράψει κάποιο βιβλίο. Είναι παντρεμένος με έξι παιδιά και έκανε καριέρα ως αγροτικός τεχνικός.
José Pedro Algorta
Ο Algorta είναι τώρα 72 ετών. Μετά το δυστύχημα, συνέχισε τις σπουδές του στα οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες. Αποφοίτησε με μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ το 1982. Δημοσίευσε τη δική του αφήγηση για την καταστροφή, το «Into the Mountains: The Extraordinary True Story of Survival in the Andes and its Aftermath», που δημοσιεύτηκε το 2016.
Alfredo «Pancho» Delgado
Ο Delgado μετά τη συντριβή, έγινε ομιλητής και επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στις συνέπειες του κανιβαλισμού στον οποίο έπρεπε να συμμετάσχουν ο ίδιος και οι άλλοι επιζώντες του. Το 2012 συμμετείχε σε αγώνα ράγκμπι με άλλους επιζήσαντες στη Χιλή, στην επέτειο της καταστροφής.
Roy Harley
Μετά τη συντριβή, ο Roy Harley βρήκε ένα ραδιόφωνο που μετέφερε ένας από τους επιβάτες και κατάφερε να το κάνει να λειτουργήσει. Μέσω του ασυρμάτου η ομάδα ανακάλυψε ότι η αναζήτησή τους είχε διακοπεί. Έγινε μηχανικός, μετά την επιστροφή του και τώρα στα 71 του είναι συνταξιούχος.
Álvaro Mangino
Ο Mangino συνέχισε να ζει μια ήσυχη ζωή μετά το δυστύχημα. Ήταν ένας από τους επιζώντες που έδωσαν τη μαρτυρία τους στον συγγραφέα Paul Piers Reed για το βιβλίο του «Alive: The Story of the Andes Survivors», αλλά έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Ο Mangino παντρεύτηκε και εργάστηκε στον κλιματισμό και τη θέρμανση. Τώρα ζει στο Μοντεβιδέο.
Javier Methol
Ο Methol ήταν ο πρώτος από τους επιζώντες που πέθανε, πολλά χρόνια μετά την επιστροφή τους. Πέθανε από τον καρκίνο το 2015 σε ηλικία 69 ετών. Τη στιγμή της συντριβής, ο Methol είχε ήδη τέσσερα παιδιά με τη σύζυγό του Liliana, η οποία ήταν επίσης μεταξύ των αρχικών επιζώντων αλλά σκοτώθηκε σε χιονοστιβάδα που έπληξε την ομάδα. Μετά το ατύχημα, επέστρεψε στη βιομηχανία τσιγάρων, από την οποία αργότερα αποσύρθηκε ως διευθυντής πωλήσεων και εταιρικών υποθέσεων. Έδωσε ενθαρρυντικές ομιλίες στην Ουρουγουάη και όχι μόνο για το πώς αυτός και οι σύντροφοί του επέζησαν με τη βοήθεια της πίστης τους. Άφησε πίσω του τη δεύτερη σύζυγό του και τέσσερις γιους και τέσσερις κόρες από τους δύο γάμους του.
Ramón «Moncho» Sabella
O Sabella έγινε επιχειρηματίας και πέρασε χρόνο ζώντας στην Παραγουάη. Έγινε δημόσιος ομιλητής και έδωσε την υποστήριξή του στους επιζήσαντες από το ατύχημα εξόρυξης Copiapó το 2010 στη Χιλή.
Antonio «Tintin» Vizintín
Ο 70χρονος επιζών σπούδασε νομικά και εργάστηκε στη βιομηχανία πλαστικών συσκευασιών και τροφίμων μετά την επιστροφή του. Έγινε επίσης αντιπρόεδρος της Ένωσης Ράγκμπι της Ουρουγουάης και εργάστηκε ως ομιλητής.
Gustavo Zerbino
Αν και ήταν φοιτητής ιατρικής τη στιγμή της τραγωδίας, συνέχισε να σπουδάζει επιχειρήσεις και συνέχισε να παίζει ράγκμπι. Έκανε καριέρα στη φαρμακοβιομηχανία και έγινε διευθυντής και διευθύνων σύμβουλος της Ομοσπονδίας Ράγκμπι της Ουρουγουάης, θέση που εξακολουθεί να κατέχει. Έχει εργαστεί ως ομιλητής και έχει μιλήσει σε όλο τον κόσμο.
Τι γεύση έχει τελικά το ανθρώπινο κρέας; – Το ερώτημα απαντήθηκε το 1920
Τα περισσότερα ερωτήματα γι’ αυτό, έχουν ήδη απαντηθεί από τον Αμερικανό εξερευνητή και συγγραφέα Γουίλιαμ Σίμπρουκ ο οποίος κατ’ αρχήν έλυσε τον γρίφο της γεύσης που μπορεί να έχει το ανθρώπινο κρέας, προκαλώντας βεβαίως θύελλα αντιδράσεων στην εποχή του. Και όχι μόνο. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι έζησε στα τέλη του 1920 με μια φυλή κανιβάλων (Guero) στα βάθη της Δυτικής Αφρικής και όσα έμαθε δίπλα τους τα κατέγραψε στο βιβλίο του 1931 «Jungle Ways». «Το ανθρώπινο κρέας έχει ακριβώς τη γεύση του μοσχαρίσιου κρέατος. Εάν δεν γνωρίζεις τί σου έχουν σερβίρει είναι αδύνατο να εντοπίσεις τη διαφορά», ισχυρίζεται ο Σίμπρουκ ο οποίος μάλιστα καταθέτει πως πέρα από όσα του έλεγαν οι ιθαγενείς δοκίμασε και ο ίδιος ανθρώπινο κρέας για να σιγουρευτεί πως αυτά που άκουγε ήταν αλήθεια…
«Η διαφορά ίσως είναι πως το μοσχαρίσιο κρέας έχει πιο έντονο κόκκινο κρέας και το λίπος του δεν είναι τόσο κίτρινο. Η ανθρώπινη σάρκα επίσης όταν την μαγείρευαν αποκτούσε ένα γκρι χρώμα και δεν είχε καθόλου αποκρουστική μυρωδιά», γράφει ο Σίμπρουκ ο οποίος ωστόσο αμφισβητήθηκε έντονα καθώς μετά την κυκλοφορία του βιβλίου του παραδέχτηκε πως οι Guero δεν του επέτρεπαν να πάρει μέρος στις τελετουργίες τους και ισχυρίστηκε ότι έλυσε τις απορίες του τρώγοντας ένα μικρό κομμάτι ανθρώπου που μόλις είχε πεθάνει σε νοσοκομείο της Γαλλίας. Αρκετοί ερευνητές ωστόσο εκτιμούν ότι το βιβλίο του Σίμπρουκ είναι πολύ χρήσιμο για τις επιστημονικές του μελέτες καθώς όλες οι άλλες περιγραφές που έχουν είναι από διαταραγμένους ψυχικά ανθρώπους που έχουν εγκληματήσει…
