H τηλεοπτική σειρά “Famagusta” για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο έκανε πρεμιέρα στο MEGA, συγκλονίζοντας τους τηλεθεατές. Η ερμηνεία της Δέσποινας Μπεμπεδέλη στο πρώτο επεισόδιο του σίριαλ προκάλεσε ανατριχίλα, με την έμπειρη ηθοποιό να υποδύεται τη Χαρίτα Μάντολες, τη γυναίκα σύμβολο της μαρτυρικής μεγαλόνησου με τους περισσότερους αγνοούμενους.
Χαρίτα Μάντολες ιστορία: Η γυναίκα σύμβολο της Κύπρου
Η Χαρίτα Μάντολες είναι η γυναίκα-σύμβολο της Κύπρου. Έζησε από κοντά την τραγωδία της τουρκικής εισβολής, είδε την Κερύνεια να φλέγεται από τα τουρκικά πυρά, τα ξημερώματα Σαββάτου 20 Ιουλίου 1974, και τους δικούς της ανθρώπους να εκτελούνται εν ψυχρώ από Τούρκους στρατιώτες. “Ακούσαμε εκρήξεις. Άνοιξα το παράθυρο που “έβλεπε” στην Κερύνεια και είδα μαύρο καπνό να βγαίνει” είχε δηλώσει για τη στιγμή της εισβολής από τις δυνάμεις του Αττίλα. “Έμεινα 27 χρονών, δεν μεγάλωσα από την ημέρα της εισβολής”, έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις της, με την ηθοποιό Δέσποινα Μπεμπεδέλη που την υποδύεται στη σειρά του MEGA “Famagusta”, να χρησιμοποιεί αυτά, ακριβώς, τα λόγια.
Η Χαρίτα Μάντολες είδε μπροστά στα μάτια της τους Τούρκους να δολοφονούν εν ψυχρώ τους ανθρώπους της.”Αν δεις να πυροβολούν, πέσε κάτω της”, της είχε πει ο άνδρας της το ξημέρωμα της εισβολής στην Κύπρο. Τον άκουσε και γλίτωσε, εκείνος όμως όχι. Για χρόνια ήταν η γυναίκα με τους περισσότερους αγνοουμένους. Συνολικά 12 άτομα. Τον πατέρα της, τον σύζυγό της, δύο γαμπρούς, τον θείο, τον νονό της, έναν ξάδελφό της και άλλους. Μαζί με άλλες γυναίκες, κρατώντας φωτογραφίες των ανθρώπων τους, πήγαιναν για χρόνια έως τα οδοφράγματα και ζητούσαν να μάθουν που βρίσκονται θαμμένοι. Σκοπός της ζωής της έγινε να βρεθούν οι αγνοούμενοι.
Τελικά, 30 χρόνια μετά, τα οστά τους βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στο κατεχόμενο χωριό Ελιά της Κερύνειας. “Αυτές οι φωτογραφίες είναι για να θυμίζουν το κακό που έγινε. Περισσότερος είναι ο θυμός για το ότι κανένας δεν τιμωρήθηκε”, είχε πει η γυναίκα – σύμβολο της Κύπρου.
Χαρίτα Μάντολες ιστορία: Η τουρκική εισβολή
“Ήμασταν κάτω από τα λεμονόδεντρα. Τρέξαμε από τα σπίτια μας να γλιτώσουμε από τις βόμβες που έριχναν τα αεροπλάνα και από τον στρατό που βγήκε από τη θάλασσα. Άντρας με τρία παιδιά έψαχνε κοντά μας τη γυναίκα του και την πεθερά του, που ακόμα αγνοούνται”, είχε πει η Χαρίτα Μαντολες, σε συνέντευξή της στο “Active”, στις 20 Ιουλίου 2023.
“Αγοράκι 14 ετών έψαχνε τη μητέρα και τον πατέρα του, όταν τον σκότωσαν εκεί με τους 12 δικούς μας ανθρώπους. Ο σύζυγός μου ήταν έφεδρος κι έτρεξε στη Λυσιώτισσα. Μα δεν είχαν όπλα να τους δώσουν κι επέστρεψε πίσω, αντικρίζοντας εκείνο το μακελειό με τους αδικοσκοτωμένους στρατιώτες μας, τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ” περιγράφει η Χαρίτα Μάντολες.
“Στις 5:20 μας βρήκαν οι Τούρκοι, μας έβαλαν στη βεράντα του σπιτιού και άρχισαν να χτυπούν τους άντρες. Τα μικρά παιδιά με μπιμπερά, τους πέταξαν το γάλα κάτω. Σκηνές που δεν μπορούν να ξεχαστούν. Είναι σαν ταινία που προβάλλεται κάθε μέρα. Μας είπαν ότι θα μας έπαιρναν αιχμάλωτους, 40 άτομα, μας πήραν σε ένα αγροτικό δρόμο και μας έβαλαν κάτω από μια ελιά. Εκεί διαπράχθηκε το έγκλημα, να πυροβολούν τον άντρα μου με το μωρό ενός χρόνου στην αγκαλιά του, κι εγώ με το δίχρονο. Ο αξιωματικός είπε ότι θα μας σκότωναν ως εκδίκηση για τους δικούς τους που σκότωσαν Ελληνοκύπριοι. Μας είπαν να περπατούμε δύο δύο στη γραμμή. Άρχισαν να πυροβολούν”, περιγράφει η γυναίκα-σύμβολο της Κύπρου.
“Εγώ έπεσα κάτω και όταν σηκώθηκα άρχισα να φωνάζω τον άντρα μου όταν με χτυπούσαν. Ήταν μπροστά μου μπρούμυτα. Μου πήραν το μωρό μου, ήταν πληγωμένο και κρατούσε το κεφάλι του παπά του και φώναζε. Ο Τούρκος πήρε τα παιδιά μας και τα πέταξε μακριά”, είχε πει η Χαρίτα Μάντολες.
Ο στρατιώτης με τα μπλε μάτια
Η μαρτυρική γυναίκα δεν θα ξεχάσει ποτέ τον Τούρκο στρατιώτη με τα μπλε μάτια, που όταν του ζήτησε να πάρει το παιδί της που ήταν δίπλα στον νεκρό πατέρα του, εκείνος το πέταξε μακριά.
“Τον άντρα μου τον σκότωσαν οι Τούρκοι, έπεσε κάτω, δεν με άφησαν να τον αγγίξω να δω αν ήταν νεκρός ή ζωντανός, το μωρό μου όμως ήταν πάνω στο σβέρκο του πληγωμένο, έτρεχαν τα αίματα του, φώναζε “μπαμ μπαμ παπά μου”, κοιτούσε με τα ματάκια του γουρλωμένα, γύρω-γύρω, δεν περπατούσε, κι Τούρκοι δεν με άφηναν να το πιάσω”, συνεχίζει η Χαρίτα Μάντολες στην ανατριχιαστική περιγραφή της.
“Εγώ φώναζα, “θέλω τον γιό μου, θέλω τον μωρό μου, το μωρό μου”, οι Τούρκοι με έσπρωχναν πίσω. Κουράστηκε ένας Τούρκος να με ακούει και έπιασε το μωρό από το χεράκι και μου το πέταξε μακριά μέσα στα αγκάθια. Τον διεκδίκησα και τον πήρα, αν δεν τον διεκδικούσα θα ήταν αγνοούμενος ο γιος μου” είχε πει η Χαρίτα Μάντολες.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι, τελικά, το 2004 όταν άνοιξαν τα οδοφράγματα, η Χαρίτα Μάντολες μπόρεσε να επιστρέψει στο σημείο της εκτέλεσης και να υποδείξει στους ερευνητές τον τόπο της θηριωδίας. Έπειτα από έρευνες, εντοπίστηκαν τα λείψανα του άνδρα της, του πατέρα της και των άλλων ανδρών. Η Χαρίτα Μάντολες μπόρεσε να θάψει τους δικούς της το 2008, 34 ολόκληρα χρόνια μετά.