Σε μία σημαντική εξέλιξη για τη διάσωση των απειλούμενων ειδών, επετεύχθη η πρώτη εξωσωματική γονιμοποίηση ρινόκερου. Το γεγονός αυτό δίνει ελπίδες πλέον για τη διάσωση του βόρειου λευκού ρινόκερου από την εξαφάνιση καθώς υπάρχουν μόνο δύο από τα συγκεκριμένα ζώα στον πλανήτη. Ειδικότερα, οι επιστήμονες πέτυχαν την πρώτη εγκυμοσύνη ρινόκερου με εξωσωματική γονιμοποίηση στον κόσμο, μεταφέροντας με επιτυχία ένα έμβρυο ρινόκερου που δημιουργήθηκε στο εργαστήριο σε παρένθετη μητέρα. Η διαδικασία πραγματοποιήθηκε με νότιους λευκούς ρινόκερους, ένα στενά συγγενικό υποείδος των βόρειων λευκών.
Το επόμενο βήμα είναι να επαναληφθεί η διαδικασία με βόρεια λευκά έμβρυα ρινόκερου. «Η επίτευξη της πρώτης επιτυχημένης εμβρυομεταφοράς σε ρινόκερο είναι ένα τεράστιο βήμα», δήλωσε η Susanne Holtze, επιστήμονας στο Ινστιτούτο Leibniz για την Έρευνα Ζωολογικών Κήπων και Άγριας Ζωής στη Γερμανία, το οποίο αποτελεί μέρος του έργου Biorescue, μιας διεθνούς κοινοπραξίας που προσπαθεί να σώσει αυτό το είδος. «Αλλά τώρα νομίζω ότι με αυτό το επίτευγμα, είμαστε πολύ σίγουροι ότι θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε βόρειους λευκούς ρινόκερους με τον ίδιο τρόπο και ότι θα μπορέσουμε να σώσουμε το είδος».
Έχουν απομείνει μόνο δύο ρινόκεροι
Οι βόρειοι λευκοί ρινόκεροι υπήρχαν κάποτε σε όλη την κεντρική Αφρική, αλλά η παράνομη λαθροθηρία, που τροφοδοτείται από τη ζήτηση για κέρατο ρινόκερου, εξαφάνισε τον άγριο πληθυσμό. Τώρα έχουν απομείνει μόνο δύο ρινόκεροι: δύο θηλυκά, η Najin και η κόρη της Fatu. Και τα δύο φυλάσσονται υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας στο Ol Pejeta Conservancy στην Κένυα. Ανίκανο να αναπαραχθεί, το είδος είναι τεχνικά εξαφανισμένο. Αλλά τώρα η ομάδα Biorescue έχει στραφεί στην επιστήμη της γονιμότητας για να διασώσει το είδος.
Η διαδικασία εφαρμόστηκε πρώτα σε νότιους λευκούς ρινόκερους. Πρόκειται για στενός ξάδερφος των λευκών του βορρά και ο πληθυσμός τους αριθμεί σε χιλιάδες αν και εξακολουθεί να απειλείται από το παράνομο κυνήγι. Η προσπάθεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης διήρκεσε χρόνια και χρειάστηκε να ξεπεράσει πολλές προκλήσεις: από την επεξεργασία του τρόπου συλλογής ωαρίων από τα ζώα των δύο τόνων, τη δημιουργία των πρώτων εμβρύων ρινόκερου σε ένα εργαστήριο και την προσπάθεια να καθοριστεί πώς – και πότε – πρέπει να εμφυτευθούν. Χρειάστηκαν 13 προσπάθειες για να επιτευχθεί η πρώτη βιώσιμη εγκυμοσύνη. «Είναι πολύ δύσκολο σε ένα τόσο μεγάλο ζώο, όσον αφορά την τοποθέτηση ενός εμβρύου μέσα στην αναπαραγωγική οδό, που είναι σχεδόν 2 μέτρα μέσα στο ζώο», είπε η Susanne Holtze στο BBC News.
Η τραγωδία
Το έμβρυο, το οποίο κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας ένα ωάριο από ένα θηλυκό λευκό από έναν ζωολογικό κήπο στο Βέλγιο και γονιμοποιήθηκε με σπέρμα από ένα αρσενικό στην Αυστρία, μεταφέρθηκε σε έναν νότιο λευκό θηλυκό ρινόκερο, ως παρένθετη μητέρα στην Κένυα, η οποία έμεινε έγκυος. Ωστόσο, την επιτυχία ακολούθησε η τραγωδία. Εβδομήντα ημέρες μετά την εγκυμοσύνη, η παρένθετη μητέρα πέθανε αφού μολύνθηκε με ένα βακτήριο που βρίσκεται στο έδαφος και μπορεί να αποβεί θανατηφόρο για τα ζώα.
Η νεκροψία αποκάλυψε ότι το αρσενικό έμβρυο των 6,5 εκατοστών αναπτυσσόταν καλά και είχε 95% πιθανότητες να γεννηθεί ζωντανό, καταδεικνύοντας ότι η τεχνική είχε λειτουργήσει και ότι μια βιώσιμη εγκυμοσύνη μέσω της εξωσωματικής γονιμοποίησης του ρινόκερου ήταν δυνατή. Τώρα το επόμενο βήμα είναι να το δοκιμαστεί χρησιμοποιώντας έμβρυα βόρειων λευκών ρινόκερων.
Υπάρχουν μόνο 30 από αυτά τα πολύτιμα έμβρυα που είναι αποθηκευμένα σε υγρό άζωτο στη Γερμανία και την Ιταλία. Δημιουργήθηκαν χρησιμοποιώντας ωάρια που συλλέγονται από το Fatu, το νεότερο θηλυκό στην Κένυα, και σπέρμα που συλλέχτηκε από δύο αρσενικούς λευκούς ρινόκερους του βορρά πριν πεθάνουν.
