Μολονότι αντιστοιχεί σε σχεδόν τον μισό πλανήτη και σε πάνω από 60% των ωκεανών, η ανοικτή θάλασσα είχε για καιρό αγνοηθεί στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος. Το Παλάου, το μικρό αρχιπέλαγος στον Ειρηνικό Ωκεανό, είναι η πρώτη χώρα που επικύρωσε την ιστορική συνθήκη προστασίας της ανοικτής θάλασσας που υιοθετήθηκε πέρυσι, γεγονός που χαιρέτισαν υπερασπιστές των ωκεανών. Ο επίσημος ιστότοπος του ΟΗΕ στον οποίο καταχωρούνται οι διεθνείς συνθήκες και το καθεστώς τους διευκρινίζει ότι το Παλάου επικύρωσε τη Δευτέρα την συνθήκη που έχει υπογραφεί μέχρι στιγμής από 83 χώρες μετά το άνοιγμα των υπογραφών τον Σεπτέμβριο. «Ως η πρώτη χώρα που επικυρώνει την συνθήκη (…) το Παλάου μπαίνει επικεφαλής στην κούρσα για την επικύρωση», δήλωσε εκφράζοντας την ικανοποίησή της η Λόρα Μέλερ της Greenpeace.
Με την επικύρωση της συνθήκης, το Παλάου δείχνει την δέσμευσή του «για την αποκατάσταση της υγείας του ωκεανού, ώστε να συνεχίσει να θρέφει δισεκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο και να μας προστατεύει από τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε παράλληλα η Ρεμπέκα Χάμπαρντ, διευθύντρια του συνασπισμού μη κυβερνητικών οργανώσεων High Seas Alliance. «Ελπίζουμε ότι η επικύρωση αυτή θα παρακινήσει άλλες χώρες να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να επικυρώσουν την συνθήκη δίχως καθυστέρηση και να επιτρέψουν έτσι να τεθεί σε ισχύ το ταχύτερο δυνατό», πρόσθεσε.
Η Συνθήκη για την Ανοικτή Θάλασσα θα μπορεί να τεθεί σε ισχύ 120 ημέρες μετά την επικύρωσή της από 60 κράτη, στόχο που οι μη κυβερνητικές οργανώσεις ελπίζουν να δουν να επιτυγχάνεται το 2025.
Γιατί είναι σημαντική η Συνθήκη
Η συνθήκη αυτή που αποσκοπεί στην προστασία θαλάσσιων οικοσυστημάτων τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρωπότητα αλλά απειλούνται από πολλές πηγές μόλυνσης, υιοθετήθηκε από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ τον Ιούνιο έπειτα από συνομιλίες που διήρκεσαν πάνω από 15 χρόνια. Η ανοικτή θάλασσα αρχίζει εκεί όπου τελειώνουν οι Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των κρατών, σε απόσταση που δεν υπερβαίνει τα 200 ναυτικά μίλια (370 χιλιόμετρα) από τις ακτές και συνεπώς δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία κανενός κράτους. Μολονότι αντιστοιχεί σε σχεδόν τον μισό πλανήτη και σε πάνω από 60% των ωκεανών, η ανοικτή θάλασσα είχε για καιρό αγνοηθεί στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Το βασικό εργαλείο της συνθήκης που επετεύχθη πέρυσι για την προστασία της προβλέπει την δημιουργία προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών. Σήμερα μόνο περίπου το 1% της ανοικτής θάλασσας υπόκειται σε μέτρα προστασίας, αλλά τον Δεκέμβριο του 2022 στο Μόντρεαλ το σύνολο των κρατών του κόσμου δεσμεύτηκε στην COP15 για την βιοποικιλότητα για την προστασία ως την COP2030 του 30% της γης και της θάλασσας του πλανήτη. Για να επιτευχθεί αυτό, η νέα συνθήκη για την ανοικτή θάλασσα έχει τεράστια σημασία, εξ ου και η επιμονή των υπερασπιστών των ωκεανών να ζητούν την επικύρωσή της γρήγορα ώστε να τεθεί σε ισχύ το ταχύτερο δυνατό.
