«Πείτε στον Χάρη Δούκα να ανοίξει κλειστά σπίτια σε ευάλωτους και όχι σε συλλογικότητες που κάνουν καταλήψεις»
Στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση για την επίκαιρη ερώτηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη στον Κυριάκο Μητσοτάκη με θέμα τη στεγαστική κρίση, ο πρωθυπουργός τόνισε, μεταξύ άλλων, πως θα αυξηθεί το όριο για Golden Visa σε μεγάλα αστικά κέντρα και νησιά. «Κύριε Ανδρουλάκη μπορούμε να συζητήσουμε πολύ για την αποτελεσματικότητα της πολιτικής μας στο ζήτημα της στέγης. Δεν περιμένατε από μία κεντροδεξία παράταξη να δρομολογήσει προγράμματα που ευνοούν τους ευάλωτους. Επιμένετε να ανακαλύπτετε διαχωριστικές γραμμές εκεί που δεν υπάρχουν. Ας μην ανακαλύπτουμε τεχνικές διαφορές. Σας είπα για την golden visa, πολύ σύντομα θα δείτε νέες παρεμβάσεις», ανέφερε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός στη δευτερολογία του στη Βουλή.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι η κυβέρνηση επέλεξε να κατευθύνει πόρους υφιστάμενους μέσα από το πρόγραμμα «Σπίτι μου» για του πιο ευάλωτους. «Το Ταμείο Ανάκαμψης το διαπραγματεύτηκα εγώ προσωπικά. Φέραμε πίσω 36 δισ. ευρώ. Είναι επιτυχία για τη χώρα η οποία δεν ήταν καθόλου αυτονόητη. Είμαι υπερήφανος που η χώρα μας έχει ένα πολύ συγκροτημένο πρόγραμμα με κοινωνικό αποτύπωμα. Σας καλώ στα επόμενα εγκαίνια κέντρων υγείας χρηματοδοτούμενων από το Ταμείο Ανάκαμψης», τόνισε ο πρωθυπουργός. «Είπατε ότι το Ταμείο Ανάκαμψης ήταν μια μεγάλη υπέρβαση και λέτε σωστά ότι πρέπει να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά. Ο μόνος τρόπος για να κατοχυρώσουμε την πειστικότητα των επιχειρημάτων μας είναι να αποδείξουμε ότι τα χρήματα έπιασαν τόπο. Αυτό σημαίνει γρήγορη υλοποίηση των έργων και διαφάνεια. Θέλουμε η χώρα μας να είναι πρωταγωνίστρια και μετά να διεκδικήσουμε ένα νέο Ταμείο Ανάκαμψης. Μακάρι να μπορέσουμε να συμπέσουμε σε αυτό οι μεγάλες οικογένειες της Ευρώπης», συνέχισε.
Η δευτερολογία του Νίκου Ανδρουλάκη
Θα μου επιτρέψετε να ξεκινήσω από τον Δήμο της Αθήνας, γιατί η αναφορά σας δείχνει ότι δεν το έχετε χωνέψει ακόμα. Σε έναν μήνα να ανοίξει κλειστά σπίτια ο κ. Δούκας είναι δύσκολο. Πέντε χρόνια ο κ. Μπακογιάννης όχι μόνο δεν άνοιξε κλειστά σπίτια, αλλά έκλεισε και τους δρόμους ταλαιπωρώντας τον κόσμο και γι’ αυτό έχασε. Το Ταμείο Ανάκαμψης 10.000 νέες νεόδμητες κατοικίες, θα μπορούσαμε να είχαμε βάλει σε μία δεξαμενή με χρήματα λιγότερα του 1 δισ. Εάν είχαμε ασκήσει μία 5ετία τα κίνητρα που είπα, πριν θα είχαμε άλλα αποτελέσματα. Οι πολιτικές σας δεν είχαν αποτελέσματα. Είχαμε τη μεγαλύτερη αύξηση ακινήτων στην Ευρώπη.
Να δούμε το αποτύπωμα της Golden Visa δήμο-δήμο και όχι συνολικά να λέμε 7%. Να μην αφήσουμε την Golden Visa να αφελληνίζει την περιουσία. Τώρα να σταματήσει. Είπατε ότι κάποιοι κερδίζουν. Δεν μπορεί να λες ότι πάει καλά μια αγορά όταν αφελληνίζεται και να τη συγκρίνουμε προ κρίσης. Προ κρίσης ήταν δικά μας τα ακίνητα, όχι κινεζικά, ισραηλινά και τουρκικά. Μιλάμε για ένα συσσωρευόμενο ζήτημα της ακρίβειας. Δεν έχει αντιμετωπιστεί με ό,τι έχετε εφαρμόσει έως σήμερα. Το Σπίτι μου είναι ένα καλό μέτρο, συμφωνούμε, το επίδομα ενοίκια καλό μέτρα, αλλά δεν το εφαρμόσατε εσείς, προϋπήρχε. Άλλο η αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων και άλλο η στεγαστική κρίση. Έπρεπε να βάλουμε περιοριστικά μέτρα και όχι εισπρακτικά μέτρα για το Airbnb.
Να συζητήσουμε αλλά να αποφασίσουμε. Μήπως αυτοί που αγοράζουν τα ακίνητα και τα κάνουν Airbnb μήπως δεν θέλουν visa αλλά μπίζνα με κατασκευαστές. Τον Σεπτέμβριο του 2022 είχατε ένα πρόγραμμα κοντά στις θέσεις μας, τι συνέβη και νομοθετήσατε άλλα τον Δεκέμβριο; Εμείς λέμε φορολογικά κίνητρα για αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκη. Εμείς έχουμε διάθεση συναίνεσης, ερχόμαστε εδώ παραγωγικά και είτε προσπαθούμε να μεταφέρουμε βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Οι δικές σας απέτυχαν. Να δεχτώ ότι κάνατε προσπάθειες, αλλά απέτυχαν. Εύχομαι να απουσιάσουμε να υλοποιηθούν άμεσα τα μέτρα που προτείναμε. Όσοι ψώνισαν έως σήμερα με golden visa ιδιοκατοίκηση ή μακροχρόνια μίσθωση.
Τα βασικά σημεία της απάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη
«Δίνω σήμερα για δεύτερη εβδομάδα το “παρών” στην Ώρα του Πρωθυπουργού όχι μόνο από κοινοβουλευτική συνέπεια, αλλά γιατί πιστεύω ότι μετά τα αγροτικά, έχουμε σήμερα την ευκαιρία να συζητήσουμε και, γιατί όχι, να συνδιαμορφώσουμε έναν κοινό τόπο για το ζήτημα της στέγης. Σε μεγάλο βαθμό συμφωνώ στη διάγνωση του προβλήματος», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρωτολογία του στη Βουλή, απαντώντας σε ερώτηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, Νίκου Ανδρουλάκη, για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι το πρόβλημα αυτό εκδηλώνεται και σε άλλα επίπεδα, ειδικά σε περιοχές όπου υπάρχει μεγάλη πίεση λόγω της τουριστικής ανάπτυξης, και το αποτέλεσμα είναι ότι πολίτες της περιφέρειας δεν έχουν τους γιατρούς που χρειάζονται. Πράγματι, συνέχισε, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν περιορίσει τον αριθμό των διαθέσιμων σπιτιών για μακροχρόνια μίσθωση.
«Και, βέβαια, το ύψος των μισθωμάτων έχουν αυξηθεί κατά 40% σε σχέση με το 2018. Είναι η άλλη όψη του προβλήματος που αντιμετωπίζαμε πριν από μια δεκαετία, της πλήρους κατάρρευσης της αγοράς ακινήτων. Θέλω να θυμίσω ότι η αύξηση είναι σημαντική, ας θυμηθούμε όμως το σημείο αφετηρίας που ξεκινήσαμε ως αποτέλεσμα της δεκαετούς κρίσης», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι οι τιμές των ακινήτων δεν έχουν φτάσει στο σημείο όπου ήταν το 2007-2008 και σημείωσε πως η αντιμετώπιση ενός σύνθετου προβλήματος δεν είναι απλή. Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα είναι πανευρωπαϊκό, με τη σημείωση ότι άλλες χώρες έχουν διαφορετική κουλτούρα και δομή σε σχέση με τη δική μας. Ο κ. Μητσοτάκης είπε, επίσης, ότι έχουμε στην Ελλάδα σχετικά υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης, όμως 3 στους 10 αναγκάζονται να νοικιάσουν. «Αλήθεια είναι ότι η golden visa είναι μέτρο που έφερε πολλά κεφάλαια, αλλά θα πω στη συνέχεια τι πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνει», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός είπε ότι, την ώρα που η οικονομία έχει αλλάξει πορεία, ο όψιμος πληθωρισμός εκτίναξε τιμές των υλικών και τα επιτόκια.
Ο στόχος της δημοσιονομικής ισορροπίας
«Η δική μας αγορά ακινήτων έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Καλό να μην υιοθετούμε λύσεις copy-paste, αλλά να συνδιαμορφώσουμε λύσεις εντός του Προϋπολογισμού. Αδικείτε την κυβέρνηση όταν λέτε ότι δεν έχουμε ασχοληθεί καθόλου. Η κυβέρνηση το 2019 αντιμετώπισε το πρόβλημα της υπερφορολόγησης της ακίνητης περιουσίας μειώνοντας τον ΕΝΦΙΑ 35%», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης. Υπενθύμισε ότι δεν υπάρχει ΦΠΑ σε νεόδμητες κατοικίες από το 2020 και αναφέρθηκε στα προγράμματα «Εξοικονομώ», «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω» και άλλες σχετικές δράσεις της κυβέρνησης. «Το ζήτημα του πώς θα χρηματοδοτήσουμε χρηματοδοτικά εργαλεία μάς απασχολεί και έχουμε αναπτύξει μια σειρά από πρωτοβουλίες. Βοηθάει και η ίδια αγορά σε αυτό», συμπλήρωσε. Για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις είπε πως ήδη όσοι εκμεταλλεύονται περισσότερα από τρία διαμερίσματα επιβαρύνονται με τις υποχρεώσεις ξενοδοχειακής επιχείρησης.
Για την golden visa, ανέφερε ότι 7% των αγοραπωλησιών των ακινήτων αφορούσαν τα τελευταία χρόνια την golden visa. «Αυξήσαμε το όριο. Θεωρώ ότι πρέπει να πάμε παραπέρα. Πράγματι, ο διαχωρισμός των περιοχών στην Αττική σωστά επισημαίνετε ότι έχει δημιουργήσει πίεση προς τη Δυτική Αθήνα. Αυτό το οποίο συζητούμε με τον υπουργό Oικονομικών είναι περαιτέρω αύξηση του ορίου για επενδύσεις golden visa και θα αφορά όλες τις περιοχές που δέχονται πίεση στα ενοίκια. Μπορεί να πάει στα 800.000 ευρώ. Πρέπει να συζητήσουμε αν θέλουμε να κρατήσουμε το χαμηλό όριο σε περιοχές όπου δεν υπάρχει πίεση. Πολύ σύντομα θα υπάρξει περαιτέρω παρέμβαση της κυβέρνησης, όχι με πλήρη κατάργηση του μέτρου, και ακούω και την πρότασή σας κατά πόσον όσοι έχουν ακίνητα golden visa να είναι υποχρεωμένοι να τα μισθώνουν μακροχρόνια», συνέχισε.
Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε επίσης και για το πρόγραμμα «Σπίτι μου», είπε ότι έχουν εγκριθεί 9.826 φάκελοι ύψους 1 δισ. «Πράγματι, είναι ένα πρόγραμμα πολύ θετικό, διότι κάποιος παίρνει επιδοτούμενο δάνειο και πληρώνει μια μηνιαία δόση σημαντικά χαμηλότερη αν νοίκιαζε το συγκεκριμένο σπίτι. Είναι ένα ακριβό πρόγραμμα αυτό. Έχουμε φτάσει στα όρια των πόρων που έχουμε διαθέσιμους», ανέφερε. «Ήδη σήμερα υπάρχει στήριξη ενοικίου για πολλές κατηγορίες. 46.000 φοιτητές παίρνουν στεγαστικό επίδομα», σημείωσε σχετικά, ενώ είπε πως μέσω ΣΔΙΤ «προχωράμε στην κατασκευή 5 σύγχρονων εστιών όπου θα μπορούν να φιλοξενούνται 8.000 φοιτητές».
«Υπάρχει σήμερα επίδομα ενοικίου 210 ευρώ μηνιαίως σε 240 οικογένειες», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση προχωράει και σε πολιτικές για τους αστέγους. «Αυτή η κυβέρνηση αποδεικνύει στην πράξη ότι πρώτα και πάνω απ’ όλα στέκεται στους πιο ευάλωτους. Δεν υπάρχουν πολίτες β’ κατηγορίας. Δεν είναι λίγα αυτά τα οποία έχουν γίνει με αιχμή το στεγαστικό και πολύ σύντομα θα λειτουργήσει portal στεγαστικής πολιτικής με όλα τα προγράμματα. Ας μην κρυβόμαστε όμως, ένα σύνθετο πρόβλημα προϋποθέτει χρόνο, προσήλωση, ευελιξία στους χειρισμούς και συνείδηση του αποτυπώματος που θα αφήσει κάθε μέτρο. Πάνω απ’ όλα, έχει αξία να μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας. Είναι λάθος ο γενικός αφορισμός ότι δεν μας ενδιαφέρει καθόλου το ζήτημα της στεγαστικής ακρίβειας. Όλα τα μέτρα πρέπει να είναι κοστολογημένα. Ούτε είναι το Ταμείο Ανάκαμψης το φάρμακο για πάσα νόσο. Κλειστά ακίνητα τα οποία ανήκουν σε δήμους. Βεβαίως, αλλά να το πείτε και στον δήμαρχο της Αθήνας. Ας διαθέσει τα κλειστά του ακίνητα όχι σε συλλογικότητες, αλλά σε ευάλωτους πολίτες», πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Μίλησε, επίσης, για τη δυνατότητα κατασκευής νέων κατοικιών από το κράτος αλλά σημείωσε πως αυτά είναι προγράμματα μακροχρόνιας ωρίμανσης τα οποία πρέπει να υλοποιήσουμε. «Το θέμα των βραχυχρόνιων μισθώσεων πρέπει να μελετηθεί περισσότερο. Είναι σωστό ότι υπάρχει κίνδυνος αλλοίωσης ολόκληρων γειτονιών. Έχουμε συζητήσει να φτιάξουμε ομάδα εργασίας που θα συζητήσει το θέμα και θα προτείνει λύσεις ώστε να καταλάβουμε πόσο συνεισφέρει η βραχυχρόνια μίσθωση την αύξηση της τιμής των ακινήτων», επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης. «Οι τράπεζες σήμερα ακόμα φαίνονται διστακτικές να χρηματοδοτήσουν την αγορά ακινήτων. Πρέπει να είναι πιο τολμηρές και έχουμε δώσει τη δυνατότητα χρηματοδότησης στέγης και από μη τραπεζικά ιδρύματα», κατέληξε στην πρωτολογία του ο πρωθυπουργός.
Η ερώτηση του Νίκου Ανδρουλάκη
«Η πατρίδα μας βρίσκεται σε στεγαστική κρίση, την οποία κάνετε πως δεν τη βλέπετε κι έχει γιγαντωθεί», τόνισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης, αναπτύσσοντας την ερώτησή του προς τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στην Ώρα του Πρωθυπουργού στη Βουλή. Ασκώντας έντονη κριτική στα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση ο κ. Ανδρουλάκης ανέφερε ότι αυτή η πολιτική δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα στην ρίζα του και αυτό φαίνεται στο Ταμείο Ανάκαμψης όπου, όπως υποστήριξε, η κυβέρνηση έχει εντάξει λίγες κατοικίες. Τόνισε ότι οι δημόσιες δηλώσεις του πρωθυπουργού και των αρμοδίων κυβερνητικών παραγόντων για τη χρήση ακινήτων «είναι κυνικές, αδυνατώντας να κατανοήσουν τις ανάγκες των πολιτών στο δικαίωμα στέγασης. Το βλέπετε ως πολυτέλεια. Πρέπει να το αντιστρέψουμε». Επισήμανε δε ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ασκούν πιέσεις για κοινωνική κατοικία στη Δυτική Αθήνα, τις λαϊκές περιοχές του Πειραιά κι άλλων περιοχών.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης απέδωσε σημαντικό μερίδιο για την κατάσταση που επικρατεί στο καθεστώς της golden visa, που οδηγεί στον αφελληνισμό πολλών περιοχών που δυσκολεύουν φοιτητές κατά κύριο λόγο να βρούν κατοικία. «Από φάρμακο την περίοδο της κρίσης έχει γίνει φαρμάκι σήμερα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά. Πρότεινε μάλιστα τη κατάργησή της ή τη ρητή απαγόρευση να χρησιμοποιούνται τα ακίνητα που αποκτώνται μέσω αυτής σε βραχυχρόνια μίσθωση(airbnb). «Η μόνη καθαρή λύση είναι: Αναστείλετε ή καταργήστε τα προγράμματα της golden visa. Ή δώστε golden visa στην έρευνα και στις επενδύσεις κι όχι στα ακίνητα», τόνισε.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, κατέθεσε δέσμη προτάσεων που περιλαμβάνουν:
-Δεξαμενή κατοικιών με στόχο τις 150.000, με ένα μέρος, το μικρότερο, να είναι δημόσιες που θα ενοικιάζονται μακροχρόνια. Με την συνδρομή και των ακινήτων της Αυτοδιοίκησης.
-Να δοθούν κίνητρα στους ιδιοκτήτες κλειστών κατοικιών να τα ανοίξουν και να τα διαθέσουν για διάστημα τουλάχιστον 10 χρόνων.
-Μέτρα περιορισμού των βραχυχρόνιων ενοικιάσεων, ώστε να μην μετατρέπονται ολόκληρες περιοχές σε κατοικίες airbnb.
«Χρέος μας ως Πολιτεία είναι να κάνουμε το δικαίωμα της στέγασης προσιτό για όλους», κατέληξε ο Νίκος Ανδρουλάκης.
