Την Τρίτη θα γίνει η συνάντηση Πρωθυπουργού-αγροτών. Η κυβέρνηση προχωράει στον διάλογο, ώστε να λυθεί το πρόβλημα. Ο Πρωθυπουργός θα συναντηθεί μαζί τους μετά την επιστροφή του από το Βελιγράδι.
Του Γιώργου Αυτιά
Ήδη στη Βουλή ο Πρωθυπουργός έχει ανακοινώσει:
- Επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο αγροτικό πετρέλαιο και για το 2024, ύψους 82 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι το μέτρο της επιστροφής του ΕΦΚ είχε ενεργοποιηθεί από την κυβέρνηση και για τα έτη 2022 και 2023.
- Πρόσθετη έκπτωση της ΔΕΗ κατά 10% στο αγροτικό ρεύμα από τον Μάϊο μέχρι και τον Σεπτέμβριο που είναι μήνες υψηλών αγροτικών καταναλώσεων.
- Ρύθμιση των χρεών προς τη ΔΕΗ των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ), που φτάνουν σήμερα τα 87 εκ. ευρώ. Στη Θεσσαλία οι ΟΕΒ θα καταργηθούν και θα ενταχθούν οι σχετικές δραστηριότητες στον νέο Οργανισμό Υδάτων Θεσσαλίας με το κράτος να αναλαμβάνει το 75% του χρέους. Στην υπόλοιπη Ελλάδα τα χρέη θα ρυθμιστούν με δεκαετή εξόφληση και μηδενικό επιτόκιο το οποίο θα επιδοτηθεί από το κράτος.
- Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του αυξημένου ενεργειακού κόστους των αγροτών, η κυβέρνηση θα εξασφαλίσει στους αγρότες που συμμετέχουν σε συνεργατικά σχήματα (συνεταιρισμοί, οργανώσεις και ομάδες παραγωγών κ.λπ.) και στους αγρότες που ασκούν συμβολαιακή γεωργία), μεσοπρόθεσμη μείωση του κόστους της τάξεως τουλάχιστον του 30% σε σχέση με τις σημερινές τιμές για μια δεκαετία
- Για τους μεμονωμένους αγρότες θα ξεκινήσει άμεσα νέο Πρόγραμμα αποκλειστικά για Αγρότες με τίτλο «Φωτοβολταϊκά στο Χωράφι», ύψους 30 εκ. ευρώ. Παράλληλα, αυξάνεται άμεσα από 3MW σε 6MW ο «κλειδωμένος» ηλεκτρικό χώρος διαθέσιμος κατά προτεραιότητα στους αγρότες ανά υποσταθμό του ΔΕΔΔΗΕ (6MW Χ 225 υποσταθμοί στη χώρα = 1350MW), ενώ αυξάνεται και το επιτρεπόμενο όριο για ΦΒ των αγροτών με κατά προτεραιότητα πρόσβαση στον «κλειδωμένο» χώρο από 10kW σε 50kW.
- Σημαντική τομή είναι και το Πρόγραμμα Απόλλων, το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού με πράσινη ενέργεια στη χώρα.
Οι αγρότες
Οι αγρότες διεκδικούν μείωση του κόστους παραγωγής με μέτρα όπως:
- Θεσμοθέτηση αγροτικού αφορολόγητου πετρελαίου.
- Πλαφόν 7 λεπτά/Kwh στο αγροτοκτηνοτροφικό ρεύμα.
- Επιδότηση μέσων, εφοδίων και ζωοτροφών και κατάργηση του ΦΠΑ.
- Να μην εφαρμοστεί και να επαναδιαπραγματευτεί η Νέα ΚΑΠ.
- Αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος σε καλλιέργειες που έχουν απώλεια παραγωγής η οποία δεν καλύπτεται από τον ΕΛΓΑ 6.Αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ για όλες τις ζημιές και νόσους στο 100% της πραγματικής ζημιάς και όχι της ασφαλιζόμενης αξίας.
- Να παρθούν μέτρα και να γίνονται έλεγχοι από την Κυβέρνηση για να σταματήσουν οι «ελληνοποιήσεις» προϊόντων φυτικής, ζωικής & μελισσοκομικής παραγωγής.
- Τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής ώστε να έχουμε εισόδημα για τις βιοποριστικές και καλλιεργητικές ανάγκες μας.
- Έργα υποδομής για την αντιπλημμυρική θωράκιση της χώρας.
Τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης
- Μείωσε τη φορολογία των αγροτών.Με το νόμο 4935/2022 δόθηκε για πρώτη φορά, η δυνατότητα απαλλαγής από την καταβολή φόρου εισοδήματος κατά 50% των φορολογητέων κερδών σε αγρότες που μετέχουν σε συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών και συμβολαιακή γεωργία.
- Θεσμοθέτησε νέα φορολογική κλίμακα στους κατ’ επάγγελμα αγρότες, με συντελεστές 9%, αντί για 22%. Επίσης, χορήγησε εφάπαξ ενίσχυση με το 2% του τζίρου για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
- Επανέφερε τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών σε ασφαλιστικές κλάσεις, που ο νόμος Κατρούγκαλου ισοπέδωνε το αγροτικό εισόδημα.
- Ενεργοποίησε ξανά το μέτρο της επιστροφής του ΕΦΚ του πετρελαίου. Για τα δύο έτη 2022 και 2023, έχουν επιστραφεί περί τα 160 εκατ. € σε 297.000 κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
- Έδωσε 400 εκατ. € για την ενίσχυση ρευστότητας του ΕΛΓΑ καταβάλλοντας τα αναδρομικώς οφειλόμενα της προηγούμενης δεκαετίας.
- Την τετραετία 2020-2023 καταβλήθηκαν από τον ΕΛΓΑ, σε εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, αποζημιώσεις άνω του ενός δις. Παράδειγμα: Κάλυψε τον παγετό της Άνοιξης 2021 με προκαταβολές και αποζημιώσεις στο 100% της ασφαλιζόμενης αξίας.
- Δαπάνησε πάνω από 600 εκατ. Ευρώ, για άμεσα έκτακτα μέτρα στήριξης στους αγρότες σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19
- Χορήγησε 264 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών του πολέμου στην Ουκρανία.
- Προχώρησε σε σειρά παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, οι οποίες τελικά οδήγησαν σε απορρόφηση 80-90% της αύξησης του κόστους ενέργειας των αγροτικών τιμολογίων.
- Μείωσε τον ΦΠΑ από το 13% στο 6% για τις ζωοτροφές και τα λιπάσματα.
- Εκσυγχρόνισε και ψηφιοποίησε τη διαδικασία μετάκλησης των εργατών γης από τρίτες χώρες, καθιερώνοντας παράλληλα το εργόσημο.
- Διευκόλυνε μέσω του Ταμείου Μικροπιστώσεων την πρόσβαση σε χρηματοδότηση των αγροτών και των μικρών, πολύ μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων του τομέα μεταποίησης γεωργικών προϊόντων.
- Ίδρυσε την Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας για την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύος του κλάδου σε θέματα πιστοποίησης του εθνικού μας προϊόντος.
- Διευκόλυνε την Ίδρυση της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών, ως ανωτάτου εκπροσώπου του ελληνικού συνεταιριστικού κινήματος.
- Θέσπισε το πρόγραμμα των Νέων Γεωργών συνολικού ποσού άνω των 600 εκατ. €, δηλαδή έως 40.000 € ανά δικαιούχο που είναι το μεγαλύτερο που έχει δοθεί.
- Συνεχίζει να στηρίζει την ηλικιακή αναδιάρθρωση του πρωτογενή μας τομέα με την προδημοσίευση ύψους 410 εκ. €, για το τρέχον έτος, του προγράμματος Νέοι Γεωργοί.
- Μείωσε από το 24% στο 13% τον ΦΠΑ για αγορά αγροτικών μηχανημάτων.
- Κατήργησε τη φορολόγηση των ενισχύσεων από το πρώτο ευρώ που είχε επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ.
- Πρόγραμμα ΥΔΩΡ 2.0: Μόχλευση πόρων της τάξης των 4 δις ευρώ για τη δημιουργία και τον εκσυγχρονισμό μεγάλων και μικρών εγγειοβελτιωτικών και αρδευτικών έργων σε όλη την Επικράτεια .
- Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ): Ενισχύσεις για νομικά πρόσωπα, συλλογικά σχήματα, Ομάδες Παραγωγών και Εταιρείες που αξιοποιούν Συμβολαιακή Γεωργία.
Τα νέα μέτρα
- Λειτουργία του αγροτικού 112, για την προειδοποίηση των αγροτών 72 ώρες πριν την εκδήλωση έντονων καιρικών φαινομένων.
- Λειτουργία ξεχωριστής τηλεφωνικής γραμμής στον ΟΠΕΚΕΠΕ για την ενημέρωση των δικαιούχων
- Πληρωμή των συνδεδεμένων ενισχύσεων εντός του Απριλίου – 245 εκατ. ευρώ.
- Διόρθωση ενιαίας ενίσχυσης 2023. Η διορθωτική πληρωμή, ύψους 88 εκατ. ευρώ, θα γίνει πριν από το Πάσχα
- Έναρξη των διαδικασιών προκειμένου να αποπληρωθούν οι δικαιούχοι για τα έτη 2014-2019 με βάση την παλιά ΚΑΠ όσο και για τη μεταβατική περίοδο 2020- 2022.
- Άνοιγμα της αίτησης ΟΣΔΕ 2024 τον Μάρτιο.
- Πληρωμή των οικολογικών σχημάτων έως το Πάσχα- 425 εκατ. ευρώ.
- Εκκαθάριση, ύστερα από έλεγχο, των 16.000 δεσμευμένων ΑΦΜ και αποδέσμευση των νομίμων. Τα υπόλοιπα θα οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη.
- Πληρωμή όσων δικαιούχων έχουν δικαιωθεί από τη Δικαιοσύνη.
Οι τροποποιήσεις ΚΑΠ
- Αλλαγές που σχετίζονται με την αιρεσιμότητα και αφορούν σε τροποποιήσεις στους κώδικες γεωργικής πρακτικής, οι οποίοι αποτελούν τις υποχρεωτικές δεσμεύσεις για την χορήγηση ενισχύσεων στους γεωργούς/κτηνοτρόφους.
- Αλλαγές που αφορούν σε στοιχεία των άμεσων ενισχύσεων. Μεταξύ άλλων και προτάσεις για τα οικολογικά προγράμματα (περιβάλλον, κλίμα και καλή διαβίωση των ζώων), τις συνδεδεμένες ενισχύσεις του άρθρου 32 και της ειδικής ενίσχυσης για το βαμβάκι.
- Παρεμβάσεις, όπως προτάσεις προγραμμάτων, στους τομείς οίνου, οπωρηκηπευτικών, ελαιολάδου και μελισσοκομίας.
- Παρεμβάσεις για την αγροτική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της εισαγωγής νέας παρέμβασης για την Επιδότηση ασφαλίστρου με ενωσιακή συμμετοχή 200 εκατ. ευρώ.
- Παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων όσων επιφέρουν αλλαγές στους αριθμητικούς στόχους και τα συναφή ορόσημα για τους σχετικούς δείκτες αποτελεσμάτων
- Αλλαγές για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή του συστήματος AKIS και του Εθνικού Δικτύου ΚΑΠ.
Μέτρα και προκαταβολές αποζημιώσεων για τη Θεσσαλία
- Έχουν καταβληθεί προκαταβολές 150 εκ. € για αποζημιώσεις σε φυτική παραγωγή (133,5 εκατ. € σε 33.000 δηλώσεις) και ζωικό κεφάλαιο (16,5 εκατ. € σε 2.100 δηλώσεις).
- Η εξόφληση αναμένεται να γίνει έως 30 Ιουνίου. Σημειώνεται ότι η ΕΕ έχει δώσει περιθώριο τετραετίας.
- Το σύνολο των αποζημιώσεων που θα καταβάλει ο ΕΛΓΑ εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 260 εκατ. , ποσό που έχει εξασφαλίσει η κυβέρνηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, μετά την αναγκαία άδεια από την ΕΕ.
- 15,8 εκ. € πληρώθηκαν από το Γεωργικό Αποθεματικό του ‘23, για όσους παραγωγούς δεν είχαν – εκ του κανονισμού του ΕΛΓΑ- υποχρέωση να ασφαλιστούν (πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, καλλιεργητές αρωματικών).
- Καλλιέργειες που είχαν υποστεί ζημίες το 2023, πριν από τα ακραία καιρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου, οι οποίες καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ, θα αποζημιωθούν μετά την ολοκλήρωση των πορισμάτων. Οι πληρωμές τους θα ξεκινήσουν εντός του Φεβρουαρίου -2 μήνες νωρίτερα από τον Απρίλιο που αρχικά προεβλέπετο- μετά από αποφάσεις του ΥπΑΑΤ Λευτέρη Αυγενάκη και του ΔΣ του ΕΛΓΑ.
- Πληρώθηκαν καλλιέργειες, οι οποίες επλήγησαν -πέραν των προηγούμενων ζημιών- και από τα ακραία καιρικά φαινόμενα και δεν είχαν λάβει προκαταβολή αποζημιώσεων. Μεταξύ αυτών Ροδάκινα, Νεκταρίνια και αμπελοκαλλιέργειες οινοποιήσιμων σταφυλιών.
- 2,5 εκ. € έχουν διασφαλισθεί, μέσω de minimis, για τους αλιείς της περιοχής, ως απώλεια εισοδήματος. Αφορά τους αλιείς της Μαγνησίας, Λάρισας, Βόρειας Εύβοιας και Βόρειας Φθιώτιδας.
- Αναμένεται η τελική έγκριση του τεχνικού δελτίου από την ΕΕ για να ξεκινήσει η υλοποίηση του ειδικού προγράμματος για τις παρακάρλιες περιοχές ύψους 40.394.378,80€. Το πρόγραμμα αφορά τους παραγωγούς 180.000 στρεμμάτων που είναι καλυμμένα με νερό. (Το έργο του Συμβούλου είχε ανατεθεί σε τεχνικό σύμβουλο ο οποίος ολοκλήρωσε το παράρτημα του Τεχνικού Δελτίου με τις τιμές ενίσχυσης. Στη συνέχεια έγινε αποστολή του Τεχνικού Δελτίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη σχετική διαβούλευση και έγκριση. Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, η συμμετοχή των πληγέντων στο εν λόγω μέτρο θα γίνεται μέσω της δήλωσης καλλιέργειας ΟΣΔΕ 2024, χωρίς να απαιτείται η κατάθεση ξεχωριστού φακέλου δικαιολογητικών. Δυνητικοί δικαιούχοι είναι αυτοί που θα δηλώσουν στο ΟΣΔΕ τις πλημμυρισμένες εκτάσεις, με την προϋπόθεση να έχουν υποβάλλει δήλωση ΟΣΔΕ και το 2023».
- Έχει ήδη προδημοσιευτεί η πρόσκληση για το πρόγραμμα απονιτροποίησης ύψους 100 εκ. € για τις πληγείσες περιοχές. Θα δοθεί παράταση στους δικαιούχους της 2ης πρόσκλησης του μέτρου της απονιτροποίησης της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, ύψους 50 εκ. €. Δηλαδή συνολικά για το νέο μέτρο της απονιτροποίησης θα δοθούν 150 εκατ. ευρώ.
- Σε φάση υλοποίησης βρίσκονται επίσης μια σειρά μέτρων, όπως το Μέτρο 5.2 του ΠΑΑ, ύψους 45 εκ. €. Το πρόγραμμα προβλέπει ΔΩΡΕΑΝ (100%) κάλυψη, για αντικατάσταση απολεσθέντος ζωϊκού κεφαλαίου, ΔΩΡΕΑΝ (100%) ανακατασκευή ή κατασκευή σταβλικών εγκαταστάσεων και μελετών (οι δωρεάν μελέτες καλύπτονται από το ΓΕΩΤΕΕ, ύστερα από συνεννόηση που έκανε το ΥΠΑΑΤ). Η προκήρυξη αναμένεται να δημοσιευθεί την επόμενη εβδομάδα. Αμέσως μετά θα ακολουθήσει η υποβολή αιτήσεων από τους ενδιαφερομένους σε ψηφιακή πλατφόρμα που είναι ήδη έτοιμη.
- Εντάχθηκε το σύνολο των επιλαχόντων της τελευταίας προκήρυξης των Σχεδίων Βελτίωσης. Ο προϋπολογισμός ανέβηκε κατά 20 εκατ. στα 37,2 εκ. € για τη Θεσσαλία – εντάχθηκαν όλες οι θετικά αξιολογημένες αιτήσεις, (598 Σχέδια, απορρίφθηκαν τρεις που δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις). Είναι πλέον υποχρέωση της Περιφέρειας να «τρέξει» την απορρόφησή τους.
- Δόθηκε παράταση ενός έτους για την ολοκλήρωση των δικαιούχων στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης αμπέλου.
- Για την Αγιά, δόθηκε η δυνατότητα στους πληγέντες παραγωγούς ακτινιδίου να συγκομίσουν πρώιμα.
- Για το 2024 ανεστάλη η υποχρέωση καταβολής εισφοράς κρέατος και γάλακτος προς τον ΕΛΓΟ για τους πληγέντες.
Ρυθμίσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ για τους αγρότες
Με απόφαση Σκυλακάκη, Αυγενάκη και Τριαντόπουλου, δόθηκε διετής περίοδος χάριτος για να πληρώσουν το ηλεκτρικό ρεύμα οι πληγέντες αγρότες. Για την ακρίβεια πρόκειται για επταετή ρύθμιση με τα δύο πρώτα χρόνια να αποτελούν περίοδο χάριτος και τα πέντε επόμενα με μηδενικό επιτόκιο θα ρυθμιστούν οι οφειλές για το αγροτικό ρεύμα.
Πρόσθετα κυβερνητικά μέτρα για την ενίσχυση των πληγέντων της Θεσσαλίας
- Η πρώτη αρωγή έχει χορηγήσει μέχρι στιγμής 148 εκατομμύρια σε 43.000 νοικοκυριά, αγρότες και επιχειρήσεις. Από την άλλη εβδομάδα ανοίγει και ο δεύτερος κύκλος που ανακοίνωσε προ ημερών ο πρωθυπουργός, τα 5.000 έως 10.000 ευρώ. Και, βέβαια, αυτό παράλληλα με τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ.
- 20 εκατομμύρια έχουν δοθεί ως προκαταβολή σε επιχειρήσεις.
- Έχουν λάβει μέσα από τον πρώτο κύκλο της πρώτης αρωγής 40 εκατομμύρια ευρώ περίπου 19.400 αγρότες και κτηνοτρόφοι.
- Πέραν της πρώτης αρωγής, καταβλήθηκαν ακόμα 25,3 εκατομμύρια αποζημιώσεων του Ευρωπαϊκού Ταμείο Αλληλεγγύης, μαζί με εκείνες του ΕΛΓΑ που ολοκληρώνονται μέσα στο επόμενο τρίμηνο, ενώ ακόμα 43 εκατομμύρια ευρώ δίνονται από το Ευρωπαϊκό Αγροτικό Αποθεματικό.
Κατασκευές και στέγαση
- 299 αιτήσεις επιδότησης ενοικίου. Έχει εγκριθεί και εξυπηρετείται το 50% από αυτές. Είναι μία διαδικασία που συνεχίζει να εξελίσσεται.
- Έχει ξεκινήσει η διάθεση οικίσκων ως προσωρινά καταλύματα. Δεν υπήρξε μεγάλη ανταπόκρισή από τους Δήμους. Στη διάθεση τους είναι ήδη 100. Αναμένονται άλλοι 700, εφόσον αυτοί χρειαστούν.
Αυτοψίες
38.000 έχουν γίνει σε 345 κοινότητες:
- «Κόκκινα», δηλαδή ακατάλληλα, χαρακτηρίστηκαν λίγο παραπάνω από 3.100 κτίρια.
- «Κίτρινα», δηλαδή με ζημιές, δηλαδή, που είναι ανατάξιμες κρίθηκαν 2.442 (Πρόκειται για σπίτια, επιχειρήσεις, στάβλους)
Με πιστώσεις 116 εκατομμυρίων να καλύπτουν μικρές ζημιές, αλλά και μεγάλες ζημιές. Ένα «κόκκινο» σπίτι 150 τ.μ. θα μπορεί να πάρει επιχορήγηση που να ανέρχεται ως τα 120.000 ευρώ.