Η νηστεία μέσα στο πέρασμα του χρόνου τελικά φανερώνει την σπουδαιότητα της για τον οργανισμό μας. Συγκεκριμένα, μετά από μελέτη και παρατήρηση, ερευνητές ανακάλυψαν για πρώτη φορά, μετά το πέρασμα τριών ημερών νηστείας, ότι το σώμα υφίσταται ευδιάκριτες αλλαγές στα επίπεδα πρωτεϊνών. Επίσης, νέα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι σημαντικές αλλαγές γίνονται στο σώμα σε πολλά όργανα, κατά τη διάρκεια παρατεταμένων περιόδων νηστείας. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Nature Metabolism, αναφέρεται στο τι συμβαίνει σε όλο το σώμα μετά από παρατεταμένες περιόδους χωρίς φαγητό.
Εντοπίζοντας τα πιθανά οφέλη για την υγεία από τη νηστεία και την υποκείμενη μοριακή τους βάση, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου Precision Healthcare University Research Institute (PHURI) και το Norwegian School of Sports Sciences παρέχουν έναν οδικό χάρτη για μελλοντική έρευνα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε θεραπευτικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που μπορεί να ωφεληθούν από τη νηστεία, αλλά δεν μπορούν να υποβληθούν σε παρατεταμένη νηστεία ή δίαιτες που μιμούνται τη νηστεία, όπως οι κετογονικές.
Τα οφέλη της νηστείας
Το σώμα κατά τη διάρκεια της νηστείας, αλλάζει την πηγή και τον τύπο της ενέργειάς του, μεταβαίνοντας από τις θερμίδες που καταναλώνει στη χρήση των δικών του αποθεμάτων λίπους. Ωστόσο, πέρα από αυτή την αλλαγή στις πηγές καυσίμου, λίγα είναι γνωστά για το πώς το σώμα ανταποκρίνεται σε παρατεταμένες περιόδους χωρίς τροφή και τις τυχόν επιπτώσεις στην υγεία, ευεργετικές ή δυσμενείς, που μπορεί να έχει αυτό. Οι ερευνητές παρακολούθησαν 12 υγιείς εθελοντές που συμμετείχαν σε επταήμερη νηστεία μόνο με νερό. Οι εθελοντές παρακολουθούνταν στενά σε καθημερινή βάση για να καταγραφούν αλλαγές στα επίπεδα περίπου 3.000 πρωτεϊνών στο αίμα τους πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη νηστεία. Εντοπίζοντας ποιες πρωτεΐνες εμπλέκονται στην απόκριση του σώματος, οι ερευνητές θα μπορούσαν στη συνέχεια να προβλέψουν πιθανά αποτελέσματα για την υγεία της παρατεταμένης νηστείας ενσωματώνοντας γενετικές πληροφορίες από μελέτες μεγάλης κλίμακας.
Αλλαγές στο σώμα
Οι ερευνητές παρατήρησαν το σώμα να αλλάζει τις πηγές ενέργειας -από τη γλυκόζη στο λίπος που είναι αποθηκευμένο στο σώμα- μέσα στις πρώτες δύο ή τρεις ημέρες της νηστείας. Οι εθελοντές έχασαν κατά μέσο όρο 5,7 κιλά. Για πρώτη φορά, οι ερευνητές παρατήρησαν το σώμα να υφίσταται ευδιάκριτες αλλαγές στα επίπεδα πρωτεϊνών μετά από περίπου τρεις ημέρες νηστείας -υποδεικνύοντας μια απάντηση ολόκληρου του σώματος στον πλήρη περιορισμό των θερμίδων. Συνολικά, μία στις τρεις από τις πρωτεΐνες που μετρήθηκαν άλλαξε σημαντικά κατά τη διάρκεια της νηστείας σε όλα τα κύρια όργανα. Αυτές οι αλλαγές ήταν συνεπείς σε όλους τους εθελοντές, αλλά υπήρχαν διακριτικές υπογραφές στη νηστεία που ξεπερνούσαν την απώλεια βάρους, όπως αλλαγές στις πρωτεΐνες που αποτελούν την υποστηρικτική δομή για τους νευρώνες στον εγκέφαλο.
Νηστεία με ασφάλεια: αποτελεσματική απώλεια βάρους
Η Claudia Langenberg, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Ερευνών του Πανεπιστημίου Queen Mary’s Precision Health (PHURI), δήλωσε: «Για πρώτη φορά, είμαστε σε θέση να δούμε τι συμβαίνει σε μοριακό επίπεδο σε όλο το σώμα όταν νηστεύουμε. Η νηστεία, όταν γίνεται με ασφάλεια, είναι μια αποτελεσματική παρέμβαση απώλειας βάρους. Δημοφιλείς δίαιτες που περιλαμβάνουν νηστεία -όπως η διαλείπουσα νηστεία- ισχυρίζονται ότι έχουν οφέλη για την υγεία πέρα από την απώλεια βάρους. Τα αποτελέσματά μας παρέχουν στοιχεία για τα οφέλη της νηστείας από την απώλεια βάρους, αλλά αυτά ήταν ορατά μόνο μετά από τρεις ημέρες συνολικά θερμιδικού περιορισμού -μεγαλύτερο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως».
