Αλλαγή ώρας Μάρτιος 2024: Και πώς αυτό επηρεάζει την υγεία μας
Η αλλαγή ώρας έρχεται την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου, δηλαδή στις 31 Μαρτίου 2024 η οποία θα σημάνει και την αντίστροφη μέτρηση για την περίοδο του καλοκαιριού.
Η λήξη του μέτρου της χειμερινής ώρας και η αλλαγή σε θερινή σημαίνει ότι οι δείκτες του ρολογιού από τις 03:00 τα ξημερώματα της Κυριακής θα δείχνουν 04:00. Αυτό σημαίνει ότι θα… χάνουμε μια ώρα ύπνου.
Η σχετική ανακοίνωση από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αναφέρει:
«Σας υπενθυμίζουμε ότι, την Κυριακή 31 Μαρτίου 2024, λήγει η εφαρμογή του μέτρου της χειμερινής ώρας, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/84 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19/01/2001, σχετικά με τις διατάξεις για τη χειμερινή ώρα. Οι δείκτες των ρολογιών πρέπει να μετακινηθούν μία ώρα μπροστά, δηλαδή από 03:00 π.μ. σε 04:00 π.μ..»
Θερινή ώρα: Πώς αυξάνει τις καρδιακές προσβολές και στερεί τον ύπνο στους εφήβους
Κάποιοι προτιμούν τη θερινή ώρα, καθώς έχουμε στη διάθεσή μας περισσότερες ώρες με φως τις απογευματινές ώρες, ενώ κάποιοι άλλοι τη χειμερινή, κυρίως διότι ξημερώνει νωρίτερα. Ωστόσο, πέρα από τις προσωπικές προτιμήσεις, η αλλαγή της ώρας, ειδικά της θερινής που υιοθετούμε σε αυτή τη φάση, έχει σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία. Ερευνητές υποστηρίζουν ότι η αλλαγή ώρας κάθε Μάρτιο συνδέεται με σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των καρδιακών προσβολών και της στέρησης ύπνου στους εφήβους. Αντίθετα, η μετάβαση στη χειμερινή ώρα τον Οκτώβριο, δεν σχετίζεται με αυτές τις επιπτώσεις στην υγεία.
Σύμφωνα με την Μπεθ Αν Μάλοου, καθηγήτρια Νευρολογίας και Παιδιατρικής του Πανεπιστήμιου Vanderbilt, η οποία έχει μελετήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των αλλαγών της ώρας δύο φορές τον χρόνο, υποστηρίζει ότι η μετάβαση στη θερινή ώρα κάθε άνοιξη, επηρεάζει την υγεία αμέσως μετά την αλλαγή του ρολογιού και μάλιστα και για τους επόμενους επτά μήνες που παραμένουμε στη θερινή ώρα. Κι αυτό διότι η χειμερινή ώρα προσεγγίζει περισσότερο το φυσικό φως, με τον ήλιο ακριβώς πάνω μας το μεσημέρι. Αντίθετα, κατά τη θερινή ώρα, το φυσικό φως εμφανίζεται μία ώρα αργότερα το πρωί και μία ώρα αργότερα το βράδυ.
Πώς επηρεάζει το φως την υγεία μας
Το πρωινό φως είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση του φυσικού ρυθμού του οργανισμού, καθώς αυτό είναι που μας ξυπνά και βελτιώνει την εγρήγορση. Το πρωινό φως ενισχύει επίσης την καλή διάθεση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι τα φωτιστικά που προσομοιώνουν το φυσικό φως προτείνονται από τους γιατρούς για πρωινή χρήση στη θεραπεία της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής. Αν και οι ακριβείς λόγοι για τους οποίους το φως ενεργοποιεί και ωφελεί τη διάθεσή μας δεν είναι ακόμη γνωστοί, αυτό μπορεί να οφείλεται στην επίδρασή του στα αυξανόμενα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης δηλαδή που ρυθμίζει την απόκριση στο στρες ή στην επίδραση του φωτός στην αμυγδαλή, μία δομή του εγκέφαλου που εμπλέκεται στα συναισθήματα.
Πώς η αλλαγή της ώρας επηρεάζει τον ύπνο παιδιών και εφήβων
Οι έφηβοι και τα παιδιά μπορεί επίσης να έχουν χρόνια στέρηση ύπνου, λόγω της ώρας του σχολείου, των αθλητικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων τους. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά ξεκινούν το σχολείο γύρω στις 8 το πρωί. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της θερινής ώρας, ξυπνάνε πριν ακόμα ξημερώσει. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της θερινής ώρας είναι ότι παρέχει επιπλέον μια ώρα φωτός αργά το απόγευμα ή το βράδυ, ανάλογα με την εποχή του χρόνου, για άσκηση, ψώνια, βόλτα, φαγητό έξω ή οτιδήποτε άλλο.
Το τίμημα της θερινής ώρας
Ωστόσο, η έκθεση στο φως αργότερα το βράδυ για σχεδόν επτά μήνες κατά τη διάρκεια της θερινής ώρας έχει ένα τίμημα. Αυτό το παρατεταμένο σε διάρκεια φως κατά τις βραδινές ώρες, καθυστερεί την απελευθέρωση της μελατονίνης από τον εγκέφαλο, της ορμόνης που προάγει την υπνηλία, η οποία με τη σειρά της παρεμβαίνει στον ύπνο και μας κάνει να κοιμόμαστε συνολικά λιγότερο. Επειδή κατά την εφηβεία η απελευθέρωση της μελατονίνης γίνεται αργά τη νύχτα, οι έφηβοι έχουν καθυστέρηση στο φυσικό σήμα που τους βοηθά να κοιμηθούν και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι σε προβλήματα ύπνου από το παρατεταμένο βραδινό φως τις πρωινές ώρες. Αυτή η μετατόπιση της μελατονίνης κατά την εφηβεία διαρκεί μέχρι την ηλικία των 20 ετών.
Πώς η διαφορά μίας ώρας έχει τόσο μεγάλη επίδραση στην υγεία μας
Πώς γίνεται λοιπόν η διαφορά μόλις μίας ώρας να έχει τόσο σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία μας; Για την ακρίβεια, ο εγκέφαλός μας έχει ένα, δικό του, εσωτερικό ρολόι. Αυτό φροντίζει ώστε να πραγματοποιείται την κατάλληλη ώρα κάθε λειτουργία του οργανισμού μας, που σχετίζεται με την καρδιά, τον μεταβολισμό, τις ορμονικές διακυμάνσεις και τον ύπνο. Αλλά για τους περισσότερους από εμάς, η λειτουργία αυτού του εσωτερικού ρολογιού υπερβαίνει ελαφρώς το πλαίσιο του 24ωρου. Ευτυχώς για εμάς, ο ήλιος ανατέλλει και μας βοηθάει, στέλνοντας σήματα σε ειδικούς υποδοχείς που υπάρχουν στα μάτια μας.
Κάθε πρωί, το φως του ήλιου επαναρυθμίζει το εσωτερικό μας ρολόι, θέτοντάς το εκ νέου σε συγχρονισμό με τις 24 ώρες της ημέρας. Στη συνέχεια, αφού ο ήλιος δύει, η έλλειψη φωτός επιτρέπει στους οργανισμούς μας να παράγουν ορμόνες όπως η μελατονίνη, η οποία βοηθάει στον ύπνο. Όπως το φως του ήλιου μπορεί να «τραβήξει» προς τα πίσω το εσωτερικό μας ρολόι, το φως που προέρχεται από οποιαδήποτε άλλη πηγή αργά το απόγευμα, μπορεί να κάνει το αντίθετο και να «σπρώξει» το ρολόι μας προς τα εμπρός.
Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τον ύπνο μας.
Με την αλλαγή της ώρας την άνοιξη, διακόπτουμε ξαφνικά αυτή τη σημαντική σχέση μεταξύ των εγκεφάλων μας και του ήλιου.
Αυτό συμβαίνει επειδή το ρολόι του οργανισμού μας έφτασε σε σημείο να ευθυγραμμιστεί με την ανατολή του ήλιου, τη δύση του ήλιου και με τις 24 ώρες μιας ημέρας.
Με τον ίδιο τρόπο, τα ρολόγια με βάση τα οποία οργανώναμε μέχρι εκείνη τη στιγμή τις ζωές μας, ευθυγραμμίζονταν με τις 24 ώρες μίας ημέρας.
Κάθε Μάρτιο, όταν επιστρέφουμε στη θερινή ώρα, η καθημερινότητά μας πηγαίνει μία ώρα μπροστά. Αλλά η κίνηση του ήλιου δεν αλλάζει.
Ως εκ τούτου, το ηλιακό μεσημέρι, που είχε ευθυγραμμιστεί με το ρολόι του οργανισμού μας, βρίσκεται ακόμη στην ώρα που ίσχυε πριν την αλλαγή.
Έτσι, το καθημερινό μας πρόγραμμα και το ηλιακό μεσημέρι παύουν να βρίσκονται σε ευθυγράμμιση.
