Τρομοκρατική επίθεση Ισπανία: Λουλούδια και ενός λεπτού σιγή για τους 192 νεκρούς

Η Ισπανία τίμησε χθες την 20η επέτειο από τις φονικότερες ισλαμιστικές τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη με λουλούδια, μουσική και τήρηση ενός λεπτού σιγής σε διάφορες εκδηλώσεις στη μνήμη των θυμάτων των βομβιστικών χτυπημάτων στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Μαδρίτης. Δέκα εκρηκτικοί μηχανισμοί που ήταν κρυμμένοι σε αθλητικούς σάκους εξερράγησαν σε τέσσερα επιβατικά τρένα γεμάτα κόσμο, εν ώρα αιχμής, την 11η Μαρτίου του 2004, στη Μαδρίτη, σκοτώνοντας 192 ανθρώπους και τραυματίζοντας πάνω από 1.700. Σήμερα, οι καμπάνες των εκκλησιών χτύπησαν στην ισπανική πρωτεύουσα στις 09.00 το πρωί τοπική ώρα, ως φόρος τιμής στα θύματα, πριν από την τέλεση λειτουργίας στον Καθεδρικό Ναό Αλμουδένα. Πολίτες άφησαν λουλούδια και άναψαν κεριά σε ένα νέο μνημείο του οποίου έγιναν τα αποκαλυπτήρια στον σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα, όπου σημειώθηκε η έκρηξη σε ένα από τα τρένα και στον οποίο κατευθύνονταν οι άλλες τρεις αμαξοστοιχίες, ενώ διάφορες εκδηλώσεις με την τήρηση ενός λεπτού σιγής πραγματοποιήθηκαν σε ολόκληρη την πόλη.

Ο 60χρονος Φρανθίσκο Αλαμέδα επέβαινε σε ένα από αυτά τα τρένα εκείνη την ημέρα. Είπε στο Reuters ημέρες πριν από την επέτειο, ότι έτρεξε να βοηθήσει άλλους ανθρώπους αμέσως μόλις κατάλαβε πως ο ίδιος δεν είχε τραυματιστεί. «Η μυρωδιά της καμένης σάρκας με σημάδεψε, δεν μπορώ να πηγαίνω σε μπάρμπεκιου. Επικρατούσε μια νεκρική ησυχία, δεν μιλούσαμε, απλά βοηθούσαμε (τους τραυματίες)», περιέγραψε.

Υψηλές προσωπικότητες στην εκδήλωση

Ο βασιλιάς Φίλιππος, η βασίλισσα Λετίθια, ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ και η Ευρωπαία Επίτροπος για τις Εσωτερικές Υποθέσεις Ίλβα Γιόχανσον παρέστησαν σε μία εκδήλωση στο Μουσείο Βασιλικών Συλλογών της Μαδρίτης. Πολίτες άφησαν μηνύματα σε ένα αναμνηστικό ελαιόδεντρο στο μουσείο. Στο πάρκο Ρετίρο ο κόσμος άφηνε λευκές μαργαρίτες, υπό τους ήχους μουσικής. Εκεί φυτεύτηκαν 192 δέντρα μετά τις επιθέσεις, στη μνήμη των θυμάτων. Οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν τρεις ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές, όπου οι Ισπανοί πολίτες καταψήφισαν το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα, το οποίο είχε στηρίξει τον πόλεμο υπό τις ΗΠΑ στο Ιράκ.

Υψηλόβαθμοι πολιτικοί αξιωματούχοι είχαν αρχικά επιρρίψει ευθύνες για την επίθεση στη βασκική αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ. Εντούτοις, ισλαμιστές τρομοκράτες είχαν αναφέρει σε ένα βίντεο ότι οι βομβιστικές επιθέσεις ήταν η εκδίκηση για το γεγονός ότι η Ισπανία έστειλε στρατεύματα στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Οι επιθέσεις δίχασαν την ισπανική κοινωνία. «Η 11η Μαρτίου χρησιμοποιήθηκε τόσες πολλές φορές που μετατράπηκε σε όπλο για να επιτιθέμεθα ο ένας στον άλλο, όμως τα θύματα είναι απολύτως αποστασιοποιημένα από αυτό. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για τα θύματα», είπε στο Reuters ο 65χρονος Άνχελ ντε Μάρκος, ο οποίος βρισκόταν στον σιδηροδρομικό σταθμό Ατότσα.

Ανάληψη ευθύνης και ένοχοι

Στις 14 Μαρτίου, ο Abu Dujana al-Afghani, υποτιθέμενος εκπρόσωπος της Αλ Κάιντα στην Ευρώπη, εμφανίστηκε σε βιντεοκασέτα αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τις επιθέσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πίστευαν αρχικά ότι η ETA (ένοπλη βασκική εθνικιστική και ακροαριστερή αυτονομιστική οργάνωση) ήταν υπεύθυνη. Λιγότερο από έναν μήνα μετά την τραγωδία, η Αστυνομία εντόπισε σε προάστιο της Μαδρίτης ύποπτους για τις βομβιστικές επιθέσεις. Όταν οι αστυνομικοί επιχείρησαν να εισβάλλουν στον χώρο τους, τέσσερις ύποπτοι αυτοκτόνησαν πυροδοτώντας εκρηκτικά, σκοτώνοντας και έναν από τους αστυνομικούς· τα εκρηκτικά που χρησιμοποιήσαν ήταν του ίδιου τύπου με εκείνα που είχαν σκοτώσει τους 193 ανθρώπους στις επιθέσεις της 11ης Μαρτίου. Πέντε έως οκτώ ύποπτοι που πιστεύεται ότι συμμετείχαν στις επιθέσεις της 11ης Μαρτίου κατάφεραν να διαφύγουν.

Πηγές προσκείμενες στο Λαϊκό Κόμμα (PP) και κάποια μέσα ενημέρωσης, όπως η εφημερίδα «El Mundo» αλλά και ο ραδιοφωνικός σταθμός COPE, υποστήριξαν και συνεχίζουν να υποστηρίζουν θεωρίες συνωμοσίας που συσχετίζουν την επίθεση με την προσπάθεια απομάκρυνσης του κυβερνώντος κόμματος από την εξουσία (σε τρεις ημέρες η Ισπανοί είχαν εκλογές). Αυτές οι θεωρίες εικάζουν ότι η ETA και μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, αλλά και μαροκινές μυστικές υπηρεσίες συμμετείχαν στις βομβιστικές επιθέσεις. Η κοινή γνώμη, όμως ήταν πεπεισμένη ότι οι βομβαρδισμοί της Μαδρίτης ήταν αποτέλεσμα της ευθυγράμμισης της κυβέρνησης Αθνάρ με τις ΗΠΑ και την εισβολή της στο Ιράκ. Το ποιοι ήταν πίσω από την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση, ακόμα σήμερα, παραμένει αδιευκρίνιστο και αμφιλεγόμενο θέμα στην Ισπανία.

Όταν καταλάγιασε ο πανικός και ο τρόμος, καταγράφηκαν 192 νεκροί, το τελευταίο θύμα πέθανε το 2014 και προστέθηκε στη λίστα του θανάτου, αφού ήταν σε κώμα για 10 χρόνια και δεν συνήλθε ποτέ.