Το διαδίκτυο έχει κυριαρχήσει στις ζωές των εφήβων περισσότερο από κάθε άλλη εποχή και χρησιμοποιείται για να καλύψει σχεδόν όλες τις τις δραστηριότητές τους. Κατά πόσο όμως μπορούν οι έφηβοι να προστατευτούν από τους κινδύνους που κρύβει και ειδικά σε περιπτώσεις βίας; Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε υπό την έγκριση του υπουργείου Παιδείας, αναφέρεται πως σχεδόν οι μισοί έφηβοι έχουν εκτεθεί ως παρατηρητές σε περιστατικά βίας στο διαδίκτυο, ενώ ένα εξίσου μεγάλο ποσοστό νιώθει ανασφάλεια να βρίσκεται συνδεδεμένο διαδικτυακά.
Πιο συγκεκριμένα, το 49% των εφήβων που πήραν μέρος στην έρευνα ανέφερε πως έχει βιώσει βία στο διαδίκτυο ως παρατηρητής ενώ ένα 13% έχει πέσει θύμα βίας ηλεκτρονικά. Μεγάλο επίσης είναι το ποσοστό των εφήβων που έχουν γίνει μάρτυρες παρενόχλησης ή κακοποίησης μέσω διαδικτύου εξαιτίας του φύλου, το οποίο φτάνει το 44%, ενώ θύματα αυτού έχουν πέσει το 11%. Το 24% ανέφερε πως έχει πέσει θύμα μη συναινετικού διαμοιρασμού προσωπικών εικόνων/βίντεο και το 11% έχει νιώσει πίεση προκειμένου να διαμοιραστεί τέτοιο υλικό. Τέλος, η έρευνα ανέφερε πως το 46% δεν νιώθει ασφάλεια στο διαδίκτυο και το 39% δεν γνωρίζει πώς να αναφέρει περιστατικά διαδικτυακής βίας.
Πιο συχνή η κακοποίηση λόγω φύλου
Την έρευνα διενήργησε το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας κατά την περίοδο Νοέμβριος – Μάρτιος 2023- 2024 και συμμετείχαν συνολικά 4.800 μαθητές ηλικίας 12 -18 ετών. Το 52% των εφήβων ήταν κορίτσια και το 48% αγόρια, με ένα ποσοστό 4% να δηλώνει πως ανήκει στο «άλλο φύλο».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας τα κορίτσια φαίνεται ότι βιώνουν πιο συχνά κακοποίηση λόγω του φύλου τους σε σχέση με τα αγόρια με το ποσοστό να διαφοροποιείται σε 13% και 8% αντίστοιχα, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό συγκεντρώνεται στα παιδιά που ανήκουν στο άλλο φύλο, με το 37% να δηλώνει πως έχει πέσει θύμα κακοποιητικής συμπεριφοράς. Το ποσοστό αυτό φτάνει στο 60% των εφήβων άλλου φύλου, που έχουν γίνει μάρτυρες τέτοιων περιστατικών.
Πως ανταποκρίνονται στη βία μέσω διαδικτύου
Σχετικά με την ανασφάλεια που νιώθουν οι έφηβοι στο διαδίκτυο, αυτή αναφέρεται υψηλότερη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε πλατφόρμες live stream, με ποσοστό 46%. Ακολουθούν οι πλατφόρμες διαδικτυακών παιχνιδιών και τα chat rooms (27%) και τα περιβάλλοντα στιγμιαίας συνομιλίας (26%). Συγκριτικά με τους τρόπους που επιλέγουν να αντιμετωπίσουν περιστατικά βίας, η πλειοψηφία αναφέρει πως θα ζητούσε βοήθεια από τους γονείς (70%), ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των εφήβων που έχει βιώσει διαδικτυακό εκφοβισμό, δεν ανέφερε το περιστατικό σε κανέναν (39%).
Σχετικά με τους παράγοντες που θα τους βοηθούσαν να νιώθουν περισσότερη ασφάλεια στο διαδίκτυο, το 49% ζήτησε να είναι πιο εύκολα στη χρήση τα εργαλεία μπλοκαρίσματος και αναφοράς ατόμων και το 41% επιθυμεί αυστηροποίηση των ποινών. Το 37% επιζητά περισσότερη ενημέρωση των ίδιων στο σχολείο και το 33% την επιμόρφωση των γονέων.