«Free Bella»: Εκστρατεία για την απελευθέρωση της φάλαινας μπελούγκα

Στην καρδιά της Σεούλ, ανάμεσα στα πολυτελή καταστήματα στους πρόποδες του έκτου ψηλότερου ουρανοξύστη του κόσμου, μια μοναχική φάλαινα μπελούγκα, η Μπέλα, κολυμπάει άσκοπα σε μια μικροσκοπική, άψυχη δεξαμενή, όπου είναι παγιδευμένη εδώ και μια δεκαετία. Η κατάστασή της είναι επείγουσα, με τους ακτιβιστές να αγωνίζονται να τη σώσουν από τη δεξαμενή σε ένα λαμπερό εμπορικό κέντρο στην πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας πριν να είναι πολύ αργά. Αναφερόμενος στον όμιλο Lotte Group, στον οποίο ανήκει το ενυδρείο όπου ζει, ο Τζο Γιακ-Γκολ, της ομάδας θαλάσσιων περιβαλλοντολόγων Hot Pink Dolphins, δήλωσε: “Έχουν περάσει σχεδόν πέντε χρόνια από τότε που είπαν ότι θα την απελευθερώσουν”. Μια διεθνής αίτηση έχει ξεκινήσει για να απαιτήσει την απελευθέρωσή της. Η ιστορία της Μπέλα ξεκίνησε το 2013, όταν αιχμαλωτίστηκε στον Αρκτικό Ωκεανό στα ανοικτά των ακτών της Ρωσίας σε ηλικία δύο ετών. Μαζί με δύο αρσενικά μπελούγκα, τον Μπέλο και τον Μπέλι, πουλήθηκε στο ενυδρείο, το οποίο στεγάζεται σε ένα μεγαθήριο κάτω από τον πύργο Lotte World ύψους 555 μέτρων, ο οποίος ανήκει σε έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους της Νότιας Κορέας.

Η τραγωδία χτύπησε το 2016, όταν ο Μπέλο πέθανε πρόωρα σε ηλικία πέντε ετών (η μέση διάρκεια ζωής τους στη φύση είναι 35 έως 50 χρόνια), ενώ ακολούθησε ο θάνατος του 12χρονου της Μπέλι το 2019. Ακολούθησε δημόσια κατακραυγή που οδήγησε τη Lotte να δεσμευτεί ότι θα απελευθερώσει την Μπέλα αμέσως μετά τον δεύτερο θάνατο και πάλι το 2021. Όμως οι προσπάθειες αυτές έχουν επανειλημμένα σταματήσει, για λόγους όπως η πανδημία του Κόβιντ. Όταν η Guardian επισκέφθηκε το ενυδρείο, η Μπέλα εθεάθη να εναλλάσσεται μεταξύ άσκοπης περιστροφής και ακίνητης πλεύσης μέσα στο ενυδρείο των 1.224 τόνων. Οι φάλαινες μπορούν να φτάσουν σε μήκος τα 5,5 μέτρα, αλλά το ενυδρείο έχει βάθος μόλις 7 μέτρα. Η Δρ Βαλέρια Βεργκάρα, συνδιευθύντρια του προγράμματος έρευνας κητωδών του Raincoast Conservation Foundation, δήλωσε ότι οι φάλαινες μπελούγκα είναι εξαιρετικά έξυπνες και κοινωνικές. “Συνεργάζονται μεταξύ τους σε σημείο να βοηθούν ο ένας τον άλλον να μεγαλώσει τα μικρά τους”, είπε.

“Έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και, φυσικά, διαθέτουν ένα πολύ περίπλοκο σύστημα επικοινωνίας”,  δήλωσε η θαλάσσια βιολόγος, η οποία μελετά τις φάλαινες μπελούγκα για περισσότερες από δύο δεκαετίες. “Η διατήρηση τέτοιων όντων σε αιχμαλωσία είναι απλώς ανήθικη”. Η βιομηχανία ενυδρείων ευδοκιμεί, στη Νότια Κορέα και σε άλλες περιοχές της Ασίας. Το ενυδρείο της Lotte στη Σεούλ είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην περιοχή, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες από τότε που άνοιξε το 2014. Τον περασμένο Δεκέμβριο, η Νότια Κορέα απαγόρευσε την αγορά φαλαινών και δελφινιών για επίδειξη. Ωστόσο, ο νόμος δεν ισχύει αναδρομικά, πράγμα που σημαίνει ότι τα ζώα που βρίσκονται ήδη σε αιχμαλωσία, όπως η Μπέλα, μπορούν να διατηρούνται. Οι ακτιβιστές έχουν καλέσει τη Lotte να κλείσει εντελώς το έκθεμα της Σεούλ.

Η Μπέλα είναι ένα από τα πέντε αιχμάλωτα μπελούγκα στη Νότια Κορέα, μαζί με ένα στο Aqua Planet Yeosu και άλλα τρία στο Geoje Sea World. Μέχρι πρόσφατα, το τελευταίο προσέφερε πακέτα με τα οποία οι επισκέπτες μπορούσαν να πληρώσουν για να κάνουν βόλτα πάνω στις φάλαινες- από τότε αυτά έχουν απαγορευτεί. Η μεταφορά της Μπέλα σε ένα παραθαλάσσιο καταφύγιο είναι “η μόνη ηθική επιλογή”, σύμφωνα με τη Βεργκάρα. Έχοντας απομακρυνθεί από το φυσικό της περιβάλλον σε τόσο νεαρή ηλικία, η Μπέλα δεν θα μπορούσε να επιβιώσει στον ανοιχτό ωκεανό. Οι φάλαινες μπελούγκα μαθαίνουν απαραίτητες δεξιότητες όπως το κυνήγι, η μετανάστευση και η επικοινωνία από τις κοινωνικές τους ομάδες. “Η αιχμαλωσία είναι σκληρή και η επιστροφή της στην άγρια φύση αποκλείεται”, δήλωσε η Βεργκάρα.

Σε ανακοίνωσή της, η Lotte World Aquarium δήλωσε ότι εργάζεται για την προστασία των δικαιωμάτων των ζώων και ότι “είναι έτοιμη να στείλει τη φάλαινα μπελούγκα ανά πάσα στιγμή”. Είπε ότι είχε συζητήσεις με μια επιτροπή αποτελούμενη από το υπουργείο Ωκεανών και Αλιείας, ομάδες για τα δικαιώματα των ζώων και ειδικούς σε θέματα φαλαινών για να πραγματοποιηθεί η απελευθέρωση της Μπέλα “βάσει ενός επιστημονικού και πρακτικού σχεδίου”. Πρόσθεσε ότι εξετάζει ως επιλογές ένα καταφύγιο στην Ισλανδία και σχεδιαζόμενα καταφύγια στη Νορβηγία και τον Καναδά. Εν μέσω της γραφειοκρατικής περιπλοκής και των διαφόρων προσφορών από τα καταφύγια, η Μπέλα παραμένει στη δεξαμενή της ενώ η Lotte δεν απάντησε σε ερώτηση σχετικά με την ευημερία της. Έξω από τον πύργο Lotte World, η ομάδα Hot Pink Dolphins εξακολουθεί να διαμαρτύρεται, απαιτώντας: “Ελευθερώστε την Μπέλα τώρα!”