Ο Πίτερ Διαμαντής, ο επιφανής Ελληνοαμερικανός γιατρός, μηχανικός, συγγραφέας και πολυσχιδής (και ζάπλουτος) επιχειρηματίας –ιδρυτής και πρόεδρος του ιδρύματος X Prize Foundation, συνιδρυτής του Singularity University στη Σίλικον Βάλεϊ, συνιδρυτής των εταιρειών Zero Gravity Corporation και Space Adventures, καθώς και ένας από τους ιδρυτές του Διεθνούς Πανεπιστημίου Διαστήματος (International Space University) και της εταιρείας Planetary Resources για την εκμετάλλευση των αστεροειδών–, λίγο πριν κλείσει τα 63 του, μας δείχνει την τυπική πρωινή του τελετουργία: ένα φλιτζάνι ντεκαφεϊνέ, 70 (!) κάψουλες διάφορων συμπληρωμάτων στην τσέπη και, κρυμμένο κάτω από το αριστερό του χέρι, ένα κουτί με φρέσκα κόπρανα.
Ο «κατά συρροή» επιχειρηματίας φοράει την τυπική στολή των κατά συρροή επιχειρηματιών: τζιν, αθλητικά παπούτσια, εφαρμοστό μαύρο μπλουζάκι, ρολόι Apple, δαχτυλίδι Oura και φουσκωτό γιλέκο, στο πίσω μέρος του οποίου αναγράφεται το σλόγκαν: «Η ζωή είναι σύντομη… μέχρι να την παρατείνεις». «Ξύπνησα στις 6» μας λέει. «Έκανα διαλογισμό για δεκαπέντε λεπτά. Πήρα δείγματα κοπράνων. Έκανα push-ups και sit-ups και squats. Και μετά ήρθα εδώ». Eίναι ο πρώτος που αναγνωρίζει πάντως ότι ο στόχος του δεν είναι εντελώς ανιδιοτελής. Η μακροζωία, όπως δήλωσε κατά τη διάρκεια γεύματος που παρέθεσε στο ξενοδοχείο Casa Del Mar στη Σάντα Μόνικα τον Απρίλιο (ψάρι στη σχάρα, λαχανικά στον ατμό, σφηνάκι ελαιόλαδο στο τέλος), είναι «η μεγαλύτερη επιχειρηματική ευκαιρία στον πλανήτη». Και αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς.
Το «εδώ» είναι ένα ιατρείο στη Σάντα Μόνικα, όπου ο ιδρυτής του XPrize έρχεται κάθε μερικές εβδομάδες για να υποβληθεί σε θεραπευτική ανταλλαγή πλάσματος, όπως λέγεται η διαδικασία κόστους 7.500 δολαρίων που περιλαμβάνει την αφαίρεση αίματος, τη διοχέτευσή του σε ένα μηχάνημα για τον διαχωρισμό του πλάσματος και την αντικατάστασή του με αλβουμίνη και φυσιολογικό ορό, και στη συνέχεια την επιστροφή του αναπληρωμένου αίματος στο σώμα. «Ουσιαστικά είναι σα να αλλάζω κάθε τόσο λάδια στον εαυτό μου», λέει ο Διαμαντής, ο οποίος θα παραμείνει εδώ για τις επόμενες τρεις ώρες. Η θεραπευτική ανταλλαγή πλάσματος γίνεται συνήθως για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών, αλλά απ’ όσο γνωρίζει –και έχει κάνει μεγάλη προσπάθεια να το μάθει– ο ίδιος βρίσκεται σε άριστη φυσική κατάσταση υγείας. Τη χρησιμοποιεί όμως προληπτικά ως μέρος των 120.000 δολαρίων που ξοδεύει κάθε χρόνο για να ζήσει, αν όχι για πάντα, τουλάχιστον όσο το δυνατόν περισσότερο.
Δεν είναι μόνος του
Η αιώνια αναζήτηση της καθυστέρησης ή ακόμη και της κατάκτησης του θανάτου έχει φτάσει σε νέα επίπεδα τα τελευταία χρόνια, ωθούμενη από έναν αυξανόμενο αριθμό ερευνητών που μελετούν τη διαδικασία της γήρανσης και μεγάλες επενδύσεις στον τομέα αυτό από δισεκατομμυριούχους όπως ο Τζεφ Μπέζος ή ο Λάρι Πέιτζ. Το κίνημα κατά της γήρανσης έχει επίσης δεχτεί ώθηση –αλλά και αρκετή γελοιοποίηση– από τις ακραίες ιστορίες πλούσιων βιο-επαναστατών της αθανασίας, όπως ο πολυεκατομμυριούχος Μπράιαν Τζόνσον, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο θάνατος δεν είναι πλέον αναπόφευκτος. Ο 46χρονος επιχειρηματίας της τεχνολογίας ακολουθεί ένα πλάνο «αιώνιας ζωής» ύψους 2 εκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο, σύμφωνα με το οποίο καταβροχθίζει σφηνάκια ελαιόλαδου και «πουτίγκα με ξηρούς καρπούς» γεμάτη πρωτεΐνες και καταμετρά εμμονικά τις σωματικές του λειτουργίες –μέχρι και τη διάρκεια της νυχτερινής του στύσης– σε μια προσπάθεια να γυρίσει πίσω το βιολογικό του ρολόι.
Η μακροζωία αποτελεί το ύστατο ιατρικό σύνορο αλλά και ένα έντονα αμφισβητούμενο και αμφιλεγόμενο θέμα στην επιστημονική κοινότητα. Παρόλο που η ανθρώπινη διάρκεια ζωής έχει υπερδιπλασιαστεί από τις αρχές του 1900 – το προσδόκιμο ζωής είναι σήμερα περίπου στα 73 έτη παγκοσμίως– δεν είναι σαφές αν κάποια από τις δημοφιλείς θεραπείες που κυκλοφορούν ευρέως σήμερα θα οδηγήσει στην πορεία σε ουσιαστική αύξηση της ποσότητας και της ποιότητας ζωής. Οι σκεπτικιστές επικρίνουν ως επιστημονικά αναπόδεικτες μεγάλο μέρος των θεραπειών που διακινούνται, ως μια και διαφημιστική καμπάνια που πουλάει ψεύτικες ελπίδες.
Υπάρχουν επίσης ηθικά ζητήματα που εμπλέκονται και μια βασική φιλοσοφική διαφωνία σχετικά με το αν η γήρανση πρέπει να θεωρείται ασθένεια που μπορεί να αντιστραφεί – και, αν ναι, τι ακριβώς σημαίνει αυτό. Η αμφισβήτηση δεν έχει σταματήσει τους ενθουσιώδεις οραματιστές της μακροζωίας από το να πειραματίζονται, ειδικά όσους έχουν τα χρήματα και τον χρόνο που απαιτούνται για να βυθιστούν στην ανθούσα αγορά των θεραπειών, των υπερ-τροφών, των χαπιών και των σκονών, των ενδοφλέβιων σταγόνων διατροφής, των βιομετρικών εξετάσεων και των αυστηρών ασκήσεων που πιστεύουν ότι θα παρατείνουν όχι μόνο τη διάρκεια αλλά και την ποιότητα της ζωής τους.
«Βρισκόμαστε ακόμα στην πρώιμη περίοδο, όπου θεωρώ τον εαυτό μου εν μέρει ως πειραματόζωο», λέει ο Διαμαντής, ο οποίος έχει κατευθύνει την επιχειρηματική του δραστηριότητα στη μακροζωία και σε διάφορες νεοφυείς επιχειρήσεις που σχετίζονται με την υγεία. Όπως λέει, έχει επίγνωση ότι επωμίζεται «μια σημαντική ευθύνη». Διαβεβαιώνει επίσης ότι συστήσει μια ιατρική συμβουλευτική επιτροπή προκειμένου να διασφαλίσει ότι αυτό που παρουσιάζεται στους πελάτες είναι «επιστημονικά τεκμηριωμένο με αυστηρότητα». «Υπάρχουν πολλές αμφίβολες θεραπείες», συμπληρώνει.
Ο Διαμαντής άρχισε να ενδιαφέρεται για τη μακροζωία όταν ήταν φοιτητής ιατρικής στο Χάρβαρντ και έμαθε για ένα είδος φάλαινας, η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, μπορεί να ζήσει περισσότερα από 200 χρόνια, και για τον καρχαρία της Γροιλανδίας, με διάρκεια ζωής που πιστεύεται ότι μπορεί να φτάσει τα 500 χρόνια. (Αν και αποφοίτησε από την ιατρική σχολή, ο Διαμαντής δεν ακολούθησε ιατρική καριέρα).
Οι λόγοι για τους οποίους θέλει να διευρύνει τα όρια της ύπαρξής του είναι τόσο προσωπικοί όσο και απόκοσμοι. Απέκτησε για πρώτη φορά παιδιά στα 50 του –δίδυμους γιους που είναι τώρα 12 ετών– και θέλει να περάσει όσο περισσότερο χρόνο μπορεί μαζί τους (αλλά και με τα παιδιά και τα εγγόνια τους). Και ως τεχνολόγος που έχει ιδρύσει περισσότερες από 25 εταιρείες, οι περισσότερες από τις οποίες κινούνται στους τομείς του διαστήματος, της τεχνολογίας υγείας και της εκπαίδευσης, βλέπει τον άνθρωπο να κάνει τεράστια άλματα στο εγγύς μέλλον και δεν θέλει να χάσει την ευκαιρία. Ειδικότερα, πιστεύει ότι πλησιάζουμε στην εκπλήρωση της «ταχύτητας διαφυγής της μακροζωίας» [longevity escape velocity], μια θεωρία που υιοθετείται από τους οπαδούς της αθανασίας και η οποία υποστηρίζει ότι, κάποια στιγμή, οι επιστημονικές ανακαλύψεις θα παρατείνουν το προσδόκιμο ζωής ενός ατόμου κατά περισσότερο από έναν χρόνο για κάθε χρόνο που θα παραμένει ζωντανό.
Eίναι ο πρώτος που αναγνωρίζει πάντως ότι ο στόχος του δεν είναι εντελώς ανιδιοτελής. Η μακροζωία, όπως δήλωσε κατά τη διάρκεια γεύματος που παρέθεσε στο ξενοδοχείο Casa Del Mar στη Σάντα Μόνικα τον Απρίλιο (ψάρι στη σχάρα, λαχανικά στον ατμό, σφηνάκι ελαιόλαδο στο τέλος), είναι «η μεγαλύτερη επιχειρηματική ευκαιρία στον πλανήτη». Και αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς. Η αγορά της μακροζωίας και της θεραπείας κατά της γήρανσης ανήλθε σε 27,1 δισ. δολάρια πέρυσι και προβλέπεται να φθάσει τα 44,9 δισ. δολάρια έως το 2031, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών αγοράς InsightAce Analytic.
