“Αντρίκιες” αυταπάτες

Γράφει η Ευτυχία Παπούλια

Κοινωνιολόγος

Ένα κορίτσι με μέλλον πρέπει να αποφεύγει έναν άντρα με παρελθόν.

Evan Esar

Έναν νέο νομικό όρο εισήγαγε στην Ποινική Δικονομία ένας από τους καλύτερους νομικούς της χώρας μας, αυτόν της ‘ανδρικής συμπεριφοράς’, που ενδεχομένως θα μπορούσε, εφόσον καθιερωθεί και αποσαφηνιστεί, να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον ως ελαφρυντικό για κάθε κατηγορούμενο. Ως αντρική κι όχι ανδρική, όπως ξέραμε ως τώρα συμπεριφορά, θεωρείται στην περίπτωσή μας η συγγνώμη, η μεταμέλεια και κυρίως το θάρρος να αποδεχτεί τις πράξεις του ο επίσης γνωστός συνάδελφός του, που αυτές τις μέρες βρίσκεται στο επίκεντρο μιας ακόμη ενδοοικογενειακής βίας με ιδιαίτερη βαρύτητα, όταν συμβαίνει σε άτομα κοινωνικής τάξης με ανώτερο μορφωτικό επίπεδο.

Όμως η συγγνώμη, η μεταμέλεια και η αποδοχή μιας πράξης, δεν χαρακτηρίζουν μόνο τους άνδρες αλλά και τις γυναίκες, ακόμη και τα παιδιά. Και ο όρος ‘αντρική συμπεριφορά’ εμπεριέχει στοιχεία ρατσισμού απέναντι σε αυτά τα άτομα της υπόλοιπης κοινωνίας. Ωστόσο, ο ακριβής όρος που χρησιμοποιείται στα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα είναι ‘αντρίκεια στάση’ κι’ όχι ανδρική. Μια στάση κοινωνική που χαρακτηρίζεται από ιδιότητες ηθικές που φυσικά δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των ανδρών. Ειδικότερα όταν μιλάμε για ‘αντρίκεια συμπεριφορά’ σε αυτά τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα απέναντι στη γυναίκα, εννοούμε την ειδική εκείνη ευγένεια και τον σεβασμό που (πρέπει να) δείχνει κάθε άνδρας που υπερβαίνει τους συμβατικούς κανόνες καλής συμπεριφοράς και που τον αναγάγει σε “ιππότη”, ένα πρότυπο παλιάς εποχής που σήμερα μόνο ως φαντασίωση μπορεί να υπάρχει στην σκέψη των γυναικών.

Μπορεί να ακούμε καθημερινά για έξαρση της βίας κατά των γυναικών, αλλά ελπίζουμε η συντριπτική πλειοψηφία των ανδρών να βρίσκεται στην άλλη πλευρά. Όσοι άνδρες ασκούν αρχικά λεκτική και κατόπιν σωματική βία απέναντι σε μια γυναίκα, το κάνουν είτε από έλλειψη αυτοπεποίθησης και παιδείας, είτε από άγνοια των προβλημάτων που θα προκύψουν σε έναν δεύτερο γάμο για τα οποία η γυναίκα δεν τρέφει αυταπάτες όπως ο άνδρας.

Αναφερόμαστε στον τον δεύτερο γάμο ενός άνδρα με παιδιά με σύντροφο χωρίς παιδιά, ένα “φορτίο” δηλαδή που πιστεύει πως μπορεί να ενσωματωθεί στην νέα συνθήκη. Ακόμη κι αν η νέα του σύντροφος τον διαβεβαιώσει για τις καλύτερες προθέσεις της, αυτό δεν είναι εφικτό. Πολύ σύντομα, τα παιδιά του θα αντιδράσουν με τον δικό τους τρόπο γιατί δεν θα διαθέτουν επιχειρήματα να αντιτάξουν στον ‘δικαιωματιστή’ πατέρα τους και δύσκολα θα αποδεχτούν ως αδερφάκι τους ένα νέο πλάσμα που θα προκύψει από την επιλογή του πατέρα τους, ερήμην τους. Μπορεί οι δήθεν ευτυχισμένοι influencers να διαφημίζουν με αρκετή έπαρση την ευτυχία τους δίπλα σε ανθρώπους που έχουν ήδη κλείσει έναν έγγαμο βίο, ωστόσο, η ιστορία αποδεικνύει με δραματικό τρόπο πως η “έκρηξη” είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

Ας γίνουμε για λίγο θεατές μιας σκηνής, χωρίς καμία ταύτιση με το δράμα των ημερών, που δίνει ωστόσο την ευκαιρία ανάλυσης προβληματικών “από την κούνια”  δεσμών: Ένα ερωτευμένο ζευγάρι επιλέγει να διασκεδάσει απερίσπαστο από την παρουσία παιδιών. Όμως η μητέρα, δεν είναι “παρούσα”, ο νους της ταξιδεύει στο παιδί της, επιθυμεί διακαώς την επικοινωνία μαζί του. Εκείνος, βιώνει την απομόνωση, συνειδητοποιώντας πως οι προσδοκίες του για ένα νέο ξεκίνημα στην ζωή του ήταν μια αυταπάτη για εκείνον, όχι όμως και για την νεότερη σύντροφό του που πλέον θα έχει κυρίαρχο ρόλο και θα είναι αυτή που θα θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού. Ένα νέο πλέον παιχνίδι στο οποίο τα παιδιά του άνδρα δεν θα έχουν καμία απολύτως θέση. Κάτι που αυτός συνειδητοποιεί όταν πλέον είναι αργά, και είτε συμβιβάζεται είτε χάνει τον έλεγχο.

Η οδυνηρή αυτή διαπίστωση δεν αιφνιδιάζει μόνο τον άνδρα αλλά και τη νέα σύζυγο, που ίσως και αυτή να έτρεφε κάποιες αυταπάτες ως προς την ομαλή κι ανέφελη συνύπαρξη μελών από τον προηγούμενο γάμο, κυρίως ενήλικων παιδιών, με την νέα σύζυγο του μπαμπά τους. Αν στην εποχή μας, όπου ο θεσμός της οικογένειας κλονίζεται, ο πρώτος γάμος έχει λίγες πιθανότητες να είναι ανέφελος κι ευτυχισμένος, τότε ο δεύτερος γάμος όταν υπάρχουν παιδιά απ’ τον πρώτο δεν έχει καμία πιθανότητα.

Και σε κάποιες περιπτώσεις ο άνδρας, μην μπορώντας να διαχειριστεί το αδιέξοδο στο οποίο περιήλθε όχι μόνο ο ίδιος αλλά και τα παιδιά του, φτάνει σε ακραίες μορφές συμπεριφοράς με τραγικά αποτελέσματα για όλους. Όχι πως ένας χωρισμένος με παιδιά μπροστά στην απειλή της μοναξιάς δεν πρέπει να… καταφύγει σε έναν δεύτερο, γιατί όχι και τρίτο γάμο… Μόνο ας κρατάει μικρό καλάθι προσδοκιών και κυρίως ας ξεχάσει και το αντρίκιο στοιχείο που ενδεχομένως κουβαλάει μέσα του… Γιατί κάποιες γυναίκες είναι πολύ πιο… άνδρες απ’ τους άντρες.