Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα (UPF) αντικαθιστούν τις υγιεινές δίαιτες «σε όλο τον κόσμο» παρά τις αυξανόμενες ενδείξεις για τους κινδύνους που ενέχουν. Μάλιστα, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να φέρουν προειδοποιητικές ρεκλάμες, όπως συμβαίνει και στα καπνικά προϊόντα. Ο καθηγητής Carlos Monteiro του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο θα τονίσει τον αυξανόμενο κίνδυνο που παρουσιάζουν τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα σε παιδιά και ενήλικες στο Διεθνές Συνέδριο για την Παχυσαρκία αυτή την εβδομάδα. «Οι υπερεπεξεργασμένες τροφές κερδίζουν συνεχώς έδαφος και κυριαρχούν στις παγκόσμιες δίαιτες, παρά τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν για την υγεία όσον αφορά την αύξηση του κινδύνου πολλαπλών χρόνιων ασθενειών», δήλωσε ο Monteiro στον Guardian ενόψει του συνεδρίου στο Σάο Πάολο. «Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα εκτοπίζουν τα πιο υγιεινά, λιγότερο επεξεργασμένα τρόφιμα σε όλο τον κόσμο και προκαλούν επίσης υποβάθμιση της ποιότητας της διατροφής λόγω των πολλών επιβλαβών ιδιοτήτων τους. Αυτά τα τρόφιμα οδηγούν στην “πανδημία” της παχυσαρκίας και άλλων χρόνιων ασθενειών που σχετίζονται με τη διατροφή, όπως ο διαβήτης», προσθέτει.
Η αυστηρή προειδοποίηση έρχεται εν μέσω της ταχέως αυξανόμενης παγκόσμιας κατανάλωσης τέτοιων προϊόντων όπως δημητριακά, μπάρες πρωτεΐνης, ανθρακούχα ποτά, έτοιμα γεύματα και γρήγορο φαγητό. Στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ, περισσότερο από το ήμισυ της μέσης διατροφής αποτελείται πλέον από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Ειδικά για τα νεαρότερα άτομα, ή άτομα που ζουν σε περιοχές χαμηλότερου βιοτικού επιπέδου, είναι χαρακτηριστική μια δίαιτα που περιλαμβάνει έως και 80% υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Τον Φεβρουάριο, μεγάλη έρευνα έδειξε ότι τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται άμεσα με 32 επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου κινδύνου καρδιακών παθήσεων, καρκίνου, διαβήτη τύπου 2, δυσμενούς ψυχικής υγείας και πρόωρου θανάτου.
Ταξινόμηση Nova
Ο Monteiro και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά τη φράση UPF πριν από 15 χρόνια όταν σχεδίαζαν το σύστημα ταξινόμησης τροφίμων «Nova». Αυτό αξιολογεί όχι μόνο το θρεπτικό περιεχόμενο αλλά και τις διεργασίες στις οποίες υποβάλλονται τα τρόφιμα πριν καταναλωθούν.
Το σύστημα τοποθετεί τα τρόφιμα και τα ποτά σε τέσσερις ομάδες:
ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα
επεξεργασμένα μαγειρικά συστατικά
επεξεργασμένα τρόφιμα
εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα
Ο Μοντέιρο δήλωσε στον Guardian ότι είναι τόσο πολύ ανησυχητική η κατανάλωση των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων, που οι μελέτες δεν επαρκούν πλέον για να προειδοποιήσουν το κοινό για τους κινδύνους που η κατανάκωσή τους ενέχει για την υγεία. «Χρειάζονται εκστρατείες για τη δημόσια υγεία όπως αυτές κατά του καπνού για να περιοριστούν οι κίνδυνοι των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων», δήλωσε ο καθ. Μοντέιρο. «Οι διαφημίσεις για υπερεπεξεργαένα τρόφιμα θα πρέπει επίσης να απαγορευθούν ή να περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό και θα πρέπει να εισαχθούν προειδοποιήσεις στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνται στα πακέτα τσιγάρων». Ο καθ. Μοντέιρο υποστηρίζει ότι θα πρέπει να απαγορευτούν οι πωλήσεις υπερεπεξεργασμένων τροφίμων σε σχολεία και εγκαταστάσεις υγείας αλλά και ότι θα πρέπει να επιβληθεί βαριά φορολόγηση αυτών των προϊόντων, με τα έσοδα που θα συγκεντρώνονται από τον εν λόγω φόρο να δίνονται για επιδότηση παραγωγής φρέσκων προϊόντων.
Με πληροφορίες από: Ultra-processed foods need tobacco-style warnings, says scientist
