Απόκοσμα τοπία, φρικιαστικές εικόνες, χιλιάδες νεκρά ζώα και τεράστιες καταστροφές για το ήδη εύθραυστο περιβάλλον του πλανήτη αφήνουν πίσω τους οι φωτιές που εκδηλώνονται σε δασικές εκτάσεις και τείνουν να γίνουν μια αναπόφευκτη ρουτίνα όταν ο υδράργυρος ξεπερνά τους 35 βαθμούς Κελσίου και ενισχύονται οι άνεμοι. Εκτός από το βαρύ συναίσθημα που μοιραία ακολουθεί όταν ένα καταπράσινο δάσος μετατρέπεται σε σεληνιακό τοπίο, υπάρχουν άνθρωποι που βλέπουν μέσα σε μόλις λίγα λεπτά τις περιουσίες τους να γίνονται στάχτη. Ωστόσο, η ιστορία έχει δείξει ότι το παραπάνω σενάριο δεν είναι το χειρότερο. Όπως διαπιστώθηκε και στην ανείπωτη τραγωδία στο Μάτι, όταν οι δασικές πυρκαγιές τεθούν εκτός ελέγχου, σκοτώνουν.
Ποια είναι η πιο φονική δασική πυρκαγιά όλων των εποχών;
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι ειδικοί, η πιο φονική δασική πυρκαγιά όλων των εποχών σημειώθηκε στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στο Πέστιγκο του βορειοανατολικού Ουισκόνσιν στις 8 Οκτωβρίου 1871. Η φωτιά έκαψε περίπου 1,2 εκατομμύρια στρέμματα και είναι η πιο θανατηφόρα στην καταγεγραμμένη ιστορία, με τον αριθμό των θανάτων να υπολογίζεται μεταξύ 1.500 και 2.500. Αν και ο ακριβής αριθμός των θανάτων δεν έχει οριστικοποιηθεί, οι ομαδικοί τάφοι στην περιοχή δείχνουν ότι οι νεκροί από την πυρκαγιά ήταν πιθανότατα περισσότεροι από την πλημμύρα του Τζόνσταουν το 1889, όταν πάνω από 2.200 άτομα έχασαν τη ζωή τους. Η πυρκαγιά στο Πέστιγκο εκδηλώθηκε την ίδια μέρα με τη μεγαλύτερη φωτιά στο Σικάγο και έχει ξεχαστεί σε μεγάλο βαθμό, παρόλο που σκότωσε πέντε φορές περισσότερους ανθρώπους. «Το Πέστιγκο ήταν μια μικρή πόλη οι κάτοικοι της οποίας ασχολούνταν με την ξυλεία. Δεν την ήξερε κανείς. Το Σικάγο ήταν μια μεγάλη πόλη. Ποια θα τραβούσε περισσότερη προσοχή;», είχε δηλώσει μετά από η Ρουθ Ουίλτζιους στο μουσείο πυρκαγιάς Πέστιγκο. Ο προπάππους της πέθανε ενώ προσπαθούσε να δραπετεύσει από τις φλόγες.
Πώς ξέσπασε η φωτιά στο Πέστιγκο;
Η καύση της γης ήταν ένας διαδεδομένος τρόπος της εποχής για την εκκαθάριση των δασών με στόχο τη γεωργία και την κατασκευή σιδηροδρόμων. Αυτό επέτρεπε στους αγρότες να βελτιώσουν τα συστατικά του εδάφους και οι καλλιέργειές τους να είναι πιο αποδοτικές.
Η αρχή της πυρκαγιάς
Λόγω του πλεονεκτήματος των ελεγχόμενων πυρκαγιών, πολλοί αγρότες, συμπεριλαμβανομένων μεταναστών από την Ευρώπη, πίστευαν ότι η φωτιά ήταν σύμμαχός του. Την ημέρα της μεγάλης φωτιάς στο Πέστιγκο και ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη ελεγχόμενες πυρκαγιές, ένα κρύο μέτωπο αέρα εισήλθε από τα δυτικά και έφερε ισχυρούς ανέμους. Οι φωτιές βγήκαν εκτός ελέγχου και κλιμακώθηκαν σε τεράστιες διαστάσεις. Σύμφωνα με μαρτυρίες, υπερθερμασμένες φλόγες με θερμοκρασία τουλάχιστον 1.000 βαθμών Κελσίου κινούνταν με 110 μίλια την ώρα και έλιωναν τα πάντα στο διάβα τους.
Μέχρι να σβήσει η φωτιά, είχαν καεί από 1,2 έως 1,5 εκατομμύρια στρέμματα γης. Εκτός από το Πέστιγκο, 16 άλλες κοινότητες καταστράφηκαν στην πυρκαγιά. Η αξία των ακινήτων και του δάσους που καταστράφηκε στην πυρκαγιά υπολογίστηκε σε περίπου 5 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ (περίπου 127 εκατομμύρια δολάρια σε δολάρια 2024). Επιπλέον, 2.000.000 δέντρα, δενδρύλλια και ζώα χάθηκαν στη φωτιά. Αυτό είχε καταστροφικές οικονομικές επιπτώσεις στην περιοχή. Ο ακριβής αριθμός των νεκρών δεν έχει προσδιοριστεί ποτέ, επειδή όλα τα τοπικά αρχεία καταστράφηκαν από τη φωτιά. Οι εκτιμήσεις ποικίλλουν και κυμαίνονται από 1.500 έως 2.400 θανάτους. Η Έκθεση του 1873 προς το νομοθετικό σώμα του Ουισκόνσιν απαριθμούσε 1.182 ονόματα νεκρών ή αγνοουμένων κατοίκων.
Μαρτυρίες για την πυρκαγιά στο Πέστιγκο
Ο αιδεσιμότατος Πήτερ Πέρνιν, στην αναφορά του αυτόπτη μάρτυρα, αναφέρει ότι η παρατεταμένη ξηρασία εκείνη την εποχή σε συνδυασμό με τον παράγοντα της ανθρώπινης απροσεξίας ήταν οιωνοί της φρικτής καταστροφής. Πολλοί γλίτωσαν από τις φλόγες καθώς βούτηξαν στον ποταμό του Πέστιγκο και σε πηγάδια. Κάποιοι πνίγηκαν, ενώ άλλοι πέθαναν από υποθερμία στον παγωμένο ποταμό. Σύμφωνα με μαρτυρία, ένας άντρας σκότωσε τα παιδιά του για να τα γλιτώσει από τον οδυνηρό θάνατο.
