Μια από τις χαρακτηριστικές εικόνες του καλοκαιρινού ταξιδιωτικού brand της Ελλάδας είναι το παγκοσμίως γνωστό ηλιοβασίλεμα στο νησί της Σαντορίνης. Ενα ηλιοβασίλεμα πλαισιωμένο από γαλάζιους τρούλους εκκλησιών σε έναν απόκρημνο βράχο ψηλά πάνω από μια ηφαιστειακή καλντέρα. Ετσι ξεκινά το AFP το άρθρο του στο οποίο περιγράφει το πρόβλημα του υπερτουρισμού που βιώνει το διασημότερο νησί της Ελλάδας, αλλά και μια από τις διασημότερες και ωραιότερες γωνιές του κόσμου. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει το γαλλικό πρακτορείο, η ουρά για να φτάσει κανείς στο σημείο με την τέλεια θέα στο ηλιοβασίλεμα στο χωριό Οία στην κορυφή του βράχου μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από 20 λεπτά.
Και αναφέρονται στο θέμα της κρουαζιέρας:
«Η Σαντορίνη αποτελεί βασικό σταθμό της ελληνικής κρουαζιέρας. Αλλά με τμήματα του νησιού να πλησιάζουν τον κορεσμό, οι αξιωματούχοι εξετάζουν το ενδεχόμενο περιορισμών. Από το ρεκόρ των 32,7 εκατομμυρίων ανθρώπων που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πέρυσι, περίπου 3,4 εκατομμύρια, δηλαδή ένας στους 10, πήγαν στο νησί των μόλις 15.500 κατοίκων». Στο AFP μίλησε και ο δήμαρχος Σαντορίνης Νίκος Ζώρζος. «Πρέπει να θέσουμε όρια αν δεν θέλουμε να βουλιάξουμε κάτω από τον υπερτουρισμό». «Δεν πρέπει να υπάρχει ούτε ένα επιπλέον κρεβάτι… είτε στα μεγάλα ξενοδοχεία είτε στα ενοικιαζόμενα δωμάτια Airbnb». Και εξηγεί στη συνέχεια πώς για τους έξυπνους επιχειρηματίες η Σαντορίνη γίνεται πηγή πλούτου. Μια εταιρεία διαφήμισε περισσότερα από 50 “ιπτάμενα φορέματα”, τα οποία έχουν μακριές ρέουσες γραμμές, προς 370 ευρώ, σε αφίσες γύρω από την Οία για όποιον επιθυμεί να “νιώσει σαν Ελληνίδα θεά” ή να ανανεώσει το φωτογραφικό του άλμπουμ.
Σαντορίνη υπερτουρισμός: Σεβαστείτε την Οία
Αλλά και αλλού στα στενά δρομάκια της Οίας, οι κάτοικοι έχουν τοποθετήσει πινακίδες που προτρέπουν τους επισκέπτες να σέβονται το σπίτι τους. «ΣΕΒΑΣΜΟΣ… Είναι οι διακοπές σας… αλλά είναι το σπίτι μας», έγραφε μια μωβ πινακίδα. Διαμορφωμένο από μια ηφαιστειακή έκρηξη πριν από 3.600 χρόνια, το τοπίο της Σαντορίνης είναι “μοναδικό”, δήλωσε ο δήμαρχος, και “δεν πρέπει να πληγεί από νέες υποδομές”. Περίπου το ένα πέμπτο του νησιού καταλαμβάνεται σήμερα από κτίρια. Στην άκρη του γκρεμού, μυριάδες πισίνες και τζακούζι αναδεικνύουν ότι η Σαντορίνη είναι επίσης ένας ακριβός προορισμός. Το 2023, 800 κρουαζιερόπλοια έφεραν περίπου 1,3 εκατομμύρια επιβάτες, σύμφωνα με την Ένωση Λιμένων Ελλάδος.
Τα κρουαζιερόπλοια “κάνουν πολύ κακό στο νησί”, δήλωσε η Σαντάλ Μετακίδη, Βελγίδα κάτοικος της Σαντορίνης εδώ και 26 χρόνια. “Όταν υπάρχουν οκτώ ή εννέα πλοία που βγάζουν καπνό, μπορείτε να δείτε το στρώμα της ρύπανσης στην καλντέρα”, είπεΤον Ιούνιο, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το ενδεχόμενο να τεθεί όριο στις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στα πιο δημοφιλή νησιά της Ελλάδας. “Νομίζω ότι θα το κάνουμε του χρόνου”, δήλωσε στο Bloomberg, σημειώνοντας ότι η Σαντορίνη και ο τουριστικός μαγνήτης Μύκονος “υποφέρουν σαφώς”. “Υπάρχουν άνθρωποι που ξοδεύουν πολλά χρήματα για να βρεθούν στη Σαντορίνη και δεν θέλουν να κατακλυστεί το νησί”, δήλωσε. Σε συνέντευξή της στο AFP, η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη επανέλαβε αυτό το συναίσθημα και δήλωσε: “Πρέπει να ορίσουμε ποσοστώσεις, διότι είναι αδύνατο για ένα νησί όπως η Σαντορίνη… να έχει πέντε κρουαζιερόπλοια που φτάνουν ταυτόχρονα”. Οι τοπικοί αξιωματούχοι έχουν θέσει όριο 8.000 επιβατών κρουαζιερόπλοιων ανά ημέρα από το επόμενο έτος.
Αλλά δεν συμφωνούν όλοι οι τοπικοί φορείς εκμετάλλευσης. Ο Αντώνης Παγώνης, επικεφαλής της ένωσης ξενοδόχων της Σαντορίνης, πιστεύει ότι η καλύτερη διαχείριση της ροής των επισκεπτών είναι μέρος της λύσης. “Δεν είναι δυνατόν να έχουμε (τη Δευτέρα), για παράδειγμα, 20 έως 25.000 επισκέπτες από τα κρουαζιερόπλοια και την επόμενη μέρα μηδέν”, είπε. Ο κ. Παγώνης υποστήριξε επίσης ότι το μεγαλύτερο μέρος της συμφόρησης επηρεάζει μόνο τμήματα του νησιού, όπως η πρωτεύουσα, τα Φηρά. Στα νότια του νησιού, οι παραλίες με ηφαιστειακή άμμο δεν είναι τόσο πολυσύχναστες.
Το προφίλ των τουριστών στη Σαντορίνη
Η σύγχρονη τουριστική βιομηχανία έχει επίσης αλλάξει τη συμπεριφορά των επισκεπτών. «Άκουσα (τους ανθρώπους) να κάνουν μια κλήση FaceTime με την οικογένειά τους, και να τους λένε ‘είμαι στην Τουρκία’», λέει χαμογελώντας ο ξεναγός Κώστας Σακαβάρας. «Νομίζουν ότι η εκκλησία εκεί πέρα είναι τζαμί γιατί χθες ήταν στην Τουρκία», είπε ο ξεναγός εξηγώντας ότι ο μέσος τουρίστας που έρχεται στο νησί έχει αλλάξει. «Το Instagram έχει καθορίσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν τα μέρη που θα επισκεφθούν», είπε, εξηγώντας ότι όλοι θέλουν την τέλεια φωτογραφία στο Instagram για να επιβεβαιώσουν τις προσδοκίες τους.