Έχουν περάσει πάνω από 17 χρόνια από το πρωί της 6ης Απριλίου του 2007, όταν το χωρητικότητας 22.412 τόνων κρουαζιερόπλοιο «Sea Diamond» προσέκρουσε σε χαρτογραφημένο ύφαλο και ναυάγησε στην περιοχή του όρμου Αθηνιού της Σαντορίνης. Τώρα, με τρεις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), οι πλοιοκτήτριες εταιρείες υποχρεούνται να καταβάλουν δικαιώματα ναυαγίου για τη δεκαετία 2007-2017 ύψους 3.156.187 ευρώ συν τους νόμιμους τόκους, ανεβάζοντας έτσι τον καταλογισμό περίπου στα 7 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, με δύο άλλες αποφάσεις του ΣτΕ διαγράφηκαν δικαιώματα ναυαγίου ύψους 2.077.557 ευρώ που είχαν καταλογιστεί στη ναυτική πράκτορα του κρουαζιερόπλοιου.
Υπενθυμίζεται πως το κρουαζιερόπλοιο μετέφερε 1.163 επιβάτες και 391 μέλη πλήρωμα. Όλοι σώθηκαν, εκτός από τον Γάλλο τουρίστα Ζαν Κριστόφ Αλέν, 45 ετών, και τη 16χρονη κόρη του, Μοντ, οι οποίοι αγνοούνται μέχρι σήμερα, καθώς δεν βρέθηκαν ποτέ οι σοροί τους. Για τον λόγο αυτό δεν έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις για ανθρωποκτονία σε βάρος του πλοιάρχου και της πλοιοκτήτριας εταιρείας. Αντίθετα, από την οικογένεια του Γάλλου τουρίστα διασώθηκε η 43χρονη σύζυγός του, Αν.
Τεράστια ρύπανση
Από τη βύθιση του πλοίου και την έκχυση πετρελαιοειδών προκλήθηκε ρύπανση της θαλάσσιας περιοχής της Καλντέρας, ενώ το κουφάρι του κρουαζιερόπλοιου είναι βυθισμένο ακόμα και σήμερα σε βάθος 150 μέτρων. Σύμφωνα με δήλωση της πλοιοκτήτριας, το κρουαζιερόπλοιο την ημέρα της βύθισής του έφερε 430 τόνους μαζούτ, 63 τόνους ντίζελ, 36.000 λίτρα λιπαντέλαια, 35 κυβικά μέτρα βαρέα και ελαφρά πετρελαιοειδή κατάλοιπα.
Ποινικές ευθύνες
Από ποινικής πλευράς, τον Μάρτιο του 2016 ο Άρειος Πάγος τελεσίδικα επικύρωσε τις πλημμεληματικού χαρακτήρα ποινές που είχαν επιβληθεί από το Τριμελές Εφετείο Πειραιά. Ο Άρειος Πάγος επικύρωσε την ποινή της φυλάκισης 36 μηνών που επιβλήθηκε στον πλοίαρχο του κρουαζιερόπλοιου και την ποινή φυλάκισης 24 μηνών που επιβλήθηκε στον γενικό διευθυντή επιχειρήσεων στόλου της Core Marine Limited και παράλληλα έπαυσε οριστικά την ποινική δίωξη σε βάρος του ανθυποπλοιάρχου αξιωματικού υπηρεσίας της γέφυρας. Ωστόσο, το Λιμενικό Ταμείο Θήρας προέβη σε καταλογισμό δικαιωμάτων ναυαγίου της περιόδου 2007-2017. Ο υπολογισμός των δικαιωμάτων ναυαγίου γίνεται με βάση την ολική χωρητικότητα του πλοίου, που στην προκειμένη περίπτωση είναι 22.412, σε συνδυασμό με τις ημέρες του ναυαγίου. Ο ημερήσιος καταλογισμός για το «Sea Diamond» έχει προσδιοριστεί στα 1.344 ευρώ.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ο καταλογισμός των δικαιωμάτων ναυαγίου γίνεται «αλληλεγγύως και εις ολόκληρον» στον πλοιοκτήτη, στον εφοπλιστή και τον ναυτικό πράκτορα κατά τον χρόνο του ναυαγίου. Ετσι, το Λιμενικό Ταμείο Θήρας καταλόγισε δικαιώματα ναυαγίου στις εταιρείες Elona Maritime, Louis Hellenic Cruises και Core Marine το ποσό των 3.152.187 ευρώ για το χρονικό διάστημα της δεκαετίας 2007-2017. Και στη ναυτική πράκτορα καταλόγισε 2.077.557 ευρώ.
Προσφυγή
Τόσο οι επίμαχες εταιρείες όσο και η ναυτική πράκτορας προσέφυγαν το 2016 στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Σύρου κατά του Λιμενικού Ταμείου Θήρας, ζητώντας την ακύρωση του καταλογισμού των δικαιωμάτων ναυαγίου. Οι διοικητικοί πρωτοδίκες της Σύρου μετά από πέντε χρόνια διασκέψεων αποφάσισαν, κατά πλειοψηφία, ότι δεν είναι αρμόδιοι να επιληφθούν των αιτήσεων ακυρώσεως, αλλά αρμόδιο είναι το ΣτΕ, όπου και παραπέμφθηκαν για να εκδικαστούν. Ενώπιον του ΣτΕ οι πλοιοκτήτριες εταιρείες επικαλέστηκαν, μεταξύ άλλων, ότι η ανέλκυση του κρουαζιερόπλοιου από τα 150 μέτρα είναι τεχνικά αδύνατη και κατά συνέπεια η επιβολή οικονομικών κυρώσεων είναι καταχρηστική.
Ωστόσο, το Β’ Τμήμα του ΣτΕ με πρόεδρο τον αντιπρόεδρο Μιχάλη Πικραμένο και με εισηγήτρια την πάρεδρο Γεωργία Φλίγγου απέρριψε ως αβάσιμο τον ισχυρισμό των εταιρειών. Ακόμη, οι προσφεύγουσες υποστήριξαν ότι «το ναυάγιο βρίσκεται σε βάθος 150 μέτρων και δεν κωλύει την προσόρμιση, αγκυροβολιά, ελλιμενισμό κ.λπ. των άλλων πλοίων στο λιμάνι, ούτε παρεμποδίζει την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και η βύθισή του δεν προκλήθηκε από υπαιτιότητα των πλοιοκτητριών εταιρειών ή των οργάνων τους, δηλαδή του πλοιάρχου, αξιωματικών και άλλων». Η δε βύθιση οφείλεται, προσέθεσαν, «στη λανθασμένη αποτύπωση των αβαθών του χάρτη της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού».
Και αυτός ο ισχυρισμός όμως απορρίφθηκε από το ΣτΕ ως αβάσιμος. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας, τα δικαιώματα ναυαγίου επιβάλλονται «με μόνη την προϋπόθεση της παραμονής του ναυαγίου στον βυθό και αυτό ανεξάρτητα αν αυτό εμποδίζει τη λειτουργία του λιμένα ή αποτελεί κίνδυνο για τη ναυσιπλοΐα ή οφείλεται σε πταίσμα της πλοιοκτήτριας εταιρείας».
Η ναυτική πράκτορας
Στη ναυτική πράκτορα του «Sea Diamond», σύμφωνα με το Ναυτικό Δίκαιο, είχαν καταλογιστεί δικαιώματα ναυαγίου από το Λιμενικό Ταμείο Θήρας ύψους 2.077.557 ευρώ. Η πράκτορας όμως προσέφυγε με τη σειρά της αρχικά στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Σύρου και στη συνέχεια οι αιτήσεις ακύρωσης διαβιβάστηκαν στο ΣτΕ, με αίτημα να ακυρωθεί το ποσό που της είχε καταλογιστεί. Πράγματι, το Β’ Τμήμα του ΣτΕ, με την ίδια σύνθεση που δίκασε τις πλοιοκτήτριες εταιρείες, έκανε δεκτή την αίτησή της και με δύο αποφάσεις του ακύρωσε τον εις βάρος της καταλογισμό. Οι σύμβουλοι της Επικρατείας έκαναν δεκτές τις αιτήσεις της, καθώς έκριναν ότι το ναυάγιο του κρουαζιερόπλοιου δεν οφείλεται στην υπέρβαση της μεταφορικής ικανότητάς του (υπεράριθμοι επιβάτες και οχήματα), έτσι ώστε να φέρει ευθύνες το πρόσωπο που πρακτόρευε το «Sea Diamond».
