Κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη επιβάλλουν απαγορεύσεις των smartphones στα σχολεία, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν τον εθισμό στην οθόνη και τον εκφοβισμό στον κυβερνοχώρο. Όπως αναφέρει το Politico, εκατοντάδες σχολεία στις Βρυξέλλες και στη νότια περιοχή της Βαλλονίας του Βελγίου πρόκειται να προχωρήσουν φέτος με απαγόρευση της χρήσης smartphone στα δημοτικά σχολεία και στα τρία πρώτα έτη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η τάση αυτή δεν αφορά μόνο το Βέλγιο. Η Ολλανδία έχει απαγορεύσει τις συσκευές, και οι υπουργοί Παιδείας Γαλλίας και Ιρλανδίας δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι το εξετάζουν επίσης. Η απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων στην τάξη μοιάζει με εύκολη λύση εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών ότι οι συσκευές αποτελούν πηγή απόσπασης της προσοχής και εστία διαδικτυακού εκφοβισμού. Η επίδραση του υπερβολικού χρόνου χρήσης της οθόνης στην ψυχική υγεία των παιδιών έχει εκτοξευθεί στην πολιτική ατζέντα – αναφέρθηκε μάλιστα ονομαστικά από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στο πρόγραμμά της για την επόμενη θητεία της. «Τα πρώτα και τα εφηβικά χρόνια είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και της προσωπικότητας – και είναι επίσης περίοδοι ευπάθειας σε βλάβες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τον υπερβολικό χρόνο στην οθόνη», έγραψε η ίδια.
«Το κινητό στην τσάντα»
Στο ίδιο πνεύμα και η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι οι περιορισμοί στη χρήση των smartphones εντός του σχολείου εντάσσονται στις 11 αλλαγές που φέρνει στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε χαρακτηριστικά: «Θέλω να κάνω μια ξεχωριστή μνεία σε μια μεγάλη προσπάθεια, την οποία θα ξεκινήσουμε από φέτος ουσιαστικά και στην οποία θέλουμε τη στήριξη όλων των μαθητών, των γονέων, αλλά και των εκπαιδευτικών. Και η προσπάθεια αυτή έχει να κάνει με το ότι τα κινητά δεν πρέπει να έχουν θέση στα σχολεία. Το κινητό μπορεί ο μαθητής να το φέρνει στο σχολείο, αλλά πρέπει να είναι στην τσάντα κατά τη διάρκεια όλης της σχολικής ημέρας».
«Και ο λόγος για τον οποίο θέλουμε να επιμείνουμε πολύ σε αυτή την προσπάθεια είναι πολύ απλός. Τα επιστημονικά δεδομένα πια για το πώς η χρήση του κινητού κατά τη διάρκεια της ημέρας στο σχολείο επηρεάζει την ίδια τη μαθησιακή διαδικασία είναι καταλυτικά. Από τη διάσπαση προσοχής μέχρι άλλα σημαντικά ζητήματα, είναι σαφές ότι το κινητό δεν έχει θέση στο σχολείο την ώρα της ημέρας», υπογράμμισε.
Απαγόρευση των smartphones
Η χρήση εφαρμογών, όπως το TikTok, το Ιnstagram κ.ά. αναγκάζουν τα σχολεία να σκεφτούν «πώς να αποφύγουν καταχρήσεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων», δήλωσε η Géraldine Kamps, εκπρόσωπος της γαλλόφωνης σχολικής ομοσπονδίας Wallonie-Bruxelles Enseignement (WBE), στο Βέλγιο. Η σχολική ομοσπονδία έχει τώρα δώσει ξεκάθαρη κατεύθυνση απάντηση: την πλήρη απαγόρευση των smartphones. Ορισμένοι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι οι απαγορεύσεις επιβάλλονται μόνο επειδή προηγούμενες, λιγότερο δρακόντειες προσπάθειες ρύθμισης της χρήσης των smartphones μέσα στις σχολικές αίθουσες είχαν ήδη αποτύχει. Ο Lieven De Marez, καθηγητής στα μέσα ενημέρωσης, στην τεχνολογία και στην καινοτομία στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης, ο οποίος συνεργάζεται επίσης με το βελγικό ερευνητικό κέντρο Imec, δήλωσε: «Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά πώς να χειριστούν το smartphone. Είναι μέρος της ζωής τους, μπορεί να έχει θέση στο σχολείο» .
Ωστόσο, οι εκπαιδευτικοί δυσκολεύονταν να επιβάλουν τους δικούς τους κανόνες, απλώς και μόνο επειδή η παρόρμηση των μαθητών να χρησιμοποιούν τα smartphones ήταν πολύ μεγάλη. Η πλήρης απαγόρευση έχει τώρα το πλεονέκτημα της σαφήνειας: «Θα φέρει ειρήνη στα σχολεία. Δεν θα υπάρξει [διαδικτυακός] εκφοβισμός, οι εκπαιδευτικοί δεν θα βιντεοσκοπούνται», δήλωσε ο De Marez.
Ποιο είναι το μειονέκτημα;
Αλλά η απαγόρευση έχει και ένα μειονέκτημα, υποστήριξε, καθώς δεν διδάσκει στα παιδιά πώς να εργάζονται ή να ασχολούνται με τα smartphones μεταξύ των κρίσιμων ηλικιών 12 και 18 ετών, όταν διαμορφώνεται το τμήμα του εγκεφάλου που διαχειρίζεται την εστίαση και την προσοχή. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι εφαρμογές για smartphones θα μπορούσαν ακόμη και να βοηθήσουν να μάθουν τα παιδιά πώς να έχουν υγιείς σχέσεις με τις συσκευές τους. «Υπάρχουν ειδικές εφαρμογές μέσα στο smartphone για να ελέγξουν ποιες εφαρμογές χρησιμοποιούνται εντατικά, (ή) πόσο καιρό είστε online», δήλωσε στο Politico ο Michel Walrave, καθηγητής Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας. Υποστήριξε ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε συζητήσεις μέσα στην τάξη σχετικά με το πώς οι τεχνικές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να κρατήσουν τους ανθρώπους κολλημένους στα τηλέφωνά τους. Σε πολλά σχολεία, οι μαθητές χρησιμοποιούν επίσης ήδη φορητούς υπολογιστές κατά τη διάρκεια του μαθήματος, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει τα παιδιά να περιηγηθούν στον ψηφιακό κόσμο χωρίς μακροχρόνια έκθεση στα smartphones. «Χρειάζονται τηλέφωνο αφού έχουν υπολογιστή; Καθόλου», δήλωσε ο Bogaerts.
