Κατώτατος μισθός 950 ευρώ: Η ατζέντα των παρεμβάσεων που ετοιμάζεται να προωθήσει το υπουργείο Εργασίας
Τρίπτυχο αλλαγών στον μηχανισμό διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού, ώστε οι αυξήσεις να λαμβάνουν υπόψη την εξέλιξη του δείκτη μισθών στον ιδιωτικό τομέα, στο επίδομα ανεργίας που θα συμβαδίζει με τα χρόνια προϋπηρεσίας και στις συλλογικές διαπραγματεύσεις ώστε να διευκολύνεται η σύναψη και η επέκταση των κλαδικών συμβάσεων, περιλαμβάνει. Όπως αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος, η ατζέντα των νομοθετικών παρεμβάσεων που ετοιμάζεται να προωθήσει στη Βουλή η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Οι αλλαγές, όπως σημειώνει ο Ελεύθερος Τύπος, στοχεύουν στη βελτίωση των αμοιβών των εργαζομένων και σε αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5% στους εργαζόμενους και 0,5% για τους εργοδότες. Από τη μείωση των εισφορών οι εργαζόμενοι θα ωφεληθούν μεν ελάχιστα αλλά τα παράπλευρα οφέλη θα έρθουν από τους εργοδότες καθώς πέφτει το μη μισθολογικό κόστος και δημιουργούνται περιθώρια για να δώσουν πιο εύκολα αυξήσεις μισθών.
Η μισή μονάδα μείον σημαίνει ετήσιο όφελος από 58 ευρώ για τους χαμηλόμισθους έως 387 ευρώ για τους υψηλόμισθους. Τα ίδια οφέλη θα έχουν και οι εργοδότες, με τη διαφορά ότι το κέρδος από τη μείωση των κρατήσεων λειτουργεί πολλαπλασιαστικά. Για παράδειγμα, επιχείρηση που απασχολεί 30 εργαζόμενους με μέσες μικτές αποδοχές 1.670 ευρώ, ελαφρύνεται κατά 3.507 ευρώ στις εισφορές τους σε ετήσια βάση. Αν έχει 30 εργαζόμενους με μέσες αμοιβές στα 4.090 ευρώ, το κέρδος από τη μείωση της μισής μονάδας για τον εργοδότη φτάνει στα 8.589 ευρώ τον χρόνο. Η ελάφρυνση των εργοδοτικών εισφορών μειώνει το μη μισθολογικό κόστος και δημιουργεί περιθώρια για να δοθούν μεγαλύτερες αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων το 2025. Αυτό είναι και το στοίχημα που μπαίνει στο τραπέζι και προς αυτή την κατεύθυνση κινείται και το υπουργείο Εργασίας με τις παρεμβάσεις που σχεδιάζει, στοχεύοντας σε μια νέα αύξηση του κατώτατου μισθού προς τα 870 με 890 ευρώ που θα συμπαρασύρει προς τα πάνω και τις μέσες αμοιβές.
Το περίγραμμα των αλλαγών σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες που αποκαλύπτει ο «Ε.Τ.» της Κυριακής περιλαμβάνει:
Κατώτατος μισθός
Εξετάζονται αλλαγές στον μηχανισμό των αυξήσεων με βάση την κοινοτική οδηγία για «επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ε.Ε.». Η οδηγία παρέχει τη δυνατότητα καθορισμού των μισθών με αυτόματο μηχανισμό τιμαριθμικής αναπροσαρμογής τους ή και με οποιαδήποτε κατάλληλα κριτήρια, ενώ οι κυβερνήσεις θα μπορούν να χρησιμοποιούν ενδεικτικές τιμές αναφοράς για τον κατώτατο μισθό όπως το 60% του ακαθάριστου διάμεσου μισθού και το 50% του ακαθάριστου μέσου μισθού. Οι παρεμβάσεις που εξετάζονται δεν θα μεταβάλουν το σύστημα καθορισμού του κατώτατου μισθού ο οποίος θα παραμείνει στη δικαιοδοσία της εκάστοτε κυβέρνησης. Με το νέο πλαίσιο ο καθορισμός του κατώτατου μισθού θα λαμβάνει περισσότερο υπόψη την εξέλιξη των μέσων μισθών της οικονομίας, τις επιπτώσεις των τιμών στην αγοραστική δύναμη των χαμηλόμισθων αλλά και την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα κάθε κλάδου. Με τα νέα δεδομένα είναι πολύ πιθανό ο κατώτατος μισθός το 2025 να αυξηθεί στα 880-890 ευρώ και να ξεπεράσει τα 950 ευρώ που έχει θέσει ως στόχο η κυβέρνηση για την άνοιξη του 2027, ενώ αντίστοιχα ο μέσος μισθός μπορεί να κινηθεί πιο πάνω από τα 1.500 ευρώ για το ίδιο διάστημα.
Επίδομα ανεργίας
Ο κορμός των αλλαγών είναι ότι το επίδομα θα γίνει ανταποδοτικό, με βάση τα χρόνια ασφάλισης, το ύψος του μισθού και το είδος της απασχόλησης. Σήμερα ένας εργαζόμενος με 30 χρόνια και ένας με μόλις 125 ημέρες εργασίας, αν μείνουν άνεργοι, θα πάρουν το ίδιο επίδομα, 509 ευρώ τον μήνα και με διάρκεια επιδότησης 5 έως 12 μήνες. Με το νέο σύστημα ο στόχος είναι να μπει φρένο στην καταχρηστική λήψη του επιδόματος από ανέργους που συμπληρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις (125 ημέρες ασφάλισης για τους μισθωτούς και 100 ημέρες για τους οικοδόμους στο τελευταίο 14μηνο) και στη συνέχεια απασχολούνται χωρίς να το δηλώνουν. Παράλληλα, ο άνεργος που θα έχει περισσότερα χρόνια εργασίας θα επιδοτείται με ένα επιπλέον ποσό επιδόματος το οποίο θα είναι μεταβλητό, δηλαδή θα αυξάνεται όσο περισσότερα είναι τα χρόνια που είχε ως εργαζόμενος και ανάλογα με τον μισθό.
Συλλογικές συμβάσεις
Μελετώνται παρεμβάσεις ώστε οι κοινωνικοί εταίροι να διευκολύνονται στις διαπραγματεύσεις με χρήση περισσότερων πηγών πληροφόρησης για τις μισθολογικές αυξήσεις ενώ το 51% της εργοδοτικής εκπροσώπησης στην επέκταση των κλαδικών συμβάσεων επανεξετάζεται με στόχο να κατέβει σε μικρότερο ποσοστό ώστε να επιτυγχάνεται η ισχύς μιας κλαδικής σύμβασης σε όλους τους εργαζόμενους. Στο θέμα των συμβάσεων η κοινοτική οδηγία που θα ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία τον Οκτώβριο αναφέρει ότι όσο περισσότεροι εργαζόμενοι καλύπτονται από συλλογική σύμβαση τόσο λιγοστεύουν οι χαμηλόμισθοι και θέτει ως πυξίδα την αύξηση των συμβάσεων στο 80%, ενώ στην Ελλάδα είναι 30%. «Εμείς από την πλευρά μας ως πολιτεία θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να ενισχύσουμε το θεσμικό πλαίσιο των συλλογικών συμβάσεων εργασίας», αναφέρει σε δηλώσεις της η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως.
Πιο δίκαιο και εμπροσθοβαρές το νέο επίδομα ανεργίας
Το νέο επίδομα ανεργίας θα αποτελείται από το σταθερό ποσό (509 ευρώ) που θα καταβάλλεται σε όλους όσοι έχουν την ελάχιστη προϋπόθεση ένταξης και από το μεταβλητό ποσό ανάλογα με τα έτη ασφάλισης. Είναι πιθανό, όπως ανέφερε σε δηλώσεις της η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως, να συγχωνευθεί στο νέο επίδομα και το επίδομα των μακροχρόνια -άνω των 12 μηνών- ανέργων (200 ευρώ για ένα έτος μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης). Προς το παρόν μένει εκτός αλλαγών το εποχικό επίδομα ανεργίας.
Σε δύο επίπεδα
Οι αλλαγές θα είναι σε δύο επίπεδα, όπως είπε η υπουργός: «Το πρώτο είναι να γίνει το επίδομα ανεργίας πιο δίκαιο για να μην παίρνεις το ίδιο αν έχεις δουλέψει 40 ώρες τη βδομάδα και το ίδιο αν έχεις δουλέψει 20 ώρες» και το δεύτερο επίπεδο είναι να γίνει εμπροσθοβαρές, δηλαδή να δίνονται περισσότερα χρήματα στην αρχή της περιόδου ανεργίας και μετά το επίδομα να βαίνει μειούμενο, για να σε παρακινεί στην εύρεση εργασίας». Το μεταβλητό ποσό που θα δίδεται ως μπόνους ανάλογα με τα έτη ασφάλισης μπορεί να είναι έως και διπλάσιο του βασικού επιδόματος ανεργίας και δεν θα μειώνεται αλλά εξετάζεται να υπάρχει ένα πλαφόν ώστε το βασικό επίδομα και το μεταβλητό ποσό να μην ξεπερνούν τα 1.100 ευρώ. Αν για παράδειγμα, ένας άνεργος δικαιούται εξάμηνη επιδότηση με συνολικό βασικό επίδομα 3.060 ευρώ, θα παίρνει για τους τρεις πρώτους μήνες 650 ευρώ και για τους άλλους τρεις μήνες 360 ευρώ. Στο σύνολο θα έχει πάρει 3.060 ευρώ, αλλά τα πιο πολλά στην αρχή και τα λιγότερα προς το τέλος της επιδότησης. Το μπόνους από το μεταβλητό επίδομα μπορεί να είναι έως και 20% ή 30% του μισθού που είχε ο εργαζόμενος με ανώτατο πλαφόν επιδόματος (σταθερό+μεταβλητό) γύρω στα 1.100 ευρώ για το πρώτο τρίμηνο. Μετά το τρίμηνο θα μειώνεται το βασικό επίδομα ενώ θα μένει το μπόνους.
Πόσο και από πού μειώνονται οι εισφορές
Η μείωση των εισφορών θα προέλθει από τις εισφορές υγείας (ΕΟΠΠΥ). Οι κρατήσεις των εργαζομένων από 2,55% που είναι σήμερα θα διαμορφωθούν σε 2,05% από το 2025 ενώ των εργοδοτών από 4,55% θα μειωθούν στο 4,05%. Συνολικά οι εισφορές υγείας (εργοδότη και εργαζόμενου) μειώνονται από το 2025 στο 6,1% από 7,1% σήμερα.
Στις επιχειρήσεις η μισή μονάδα περιορίζει το μη μισθολογικό κόστος που αποτελεί μόνιμο αίτημα των εργοδοτών ενώ θα συμβάλει στο να δοθούν μεγαλύτερες αυξήσεις μισθών. Με τη νέα μείωση οι εισφορές θα είναι 5,4 μονάδες πιο κάτω από όσο ήταν το 2019. Παράλληλα οι εργοδότες οι οποίοι καταβάλλουν παροχές έως 5.000 ετησίως στο προσωπικό τους που είναι νέοι γονείς θα απαλλάσσονται από φόρο για το ποσό αυτό. Οι συνολικές ασφαλιστικές εισφορές δε, προς τον ΕΦΚΑ θα διαμορφωθούν σε 35,2%, από 36,2% σήμερα, εκ των οποίων 13,37% (από 13,87% τώρα) θα καταβάλλουν οι εργαζόμενοι και 21,85% (από 22,35% τώρα) οι εργοδότες. Το μέτρο εκτιμάται ότι θα έχει κόστος περί τα 450 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό.
