«Νησί του διαβόλου» έλεγαν τη Γυάρο. Το μικρό κυκλαδίτικο νησί αποπνέει σήμερα ένα αίσθημα φόβου και πλήρους εγκατάλειψης, όντας επί μακρόν τόπος εξορίας και φυλάκισης για χιλιάδες αγωνιστές, προοδευτικούς ανθρώπους και κομμουνιστές. Η βρετανική Sun με ένα μεγάλο αφιέρωμα φέρνει ξανά στο «φως» την ιστορία του μαρτυρικού νησιού και αναφέρει ότι «το μοναδικό σημάδι ζωής στις βραχώδεις ακτές του είναι μια τεράστια εγκαταλελειμμένη φυλακή που κάποτε κρατούσε χιλιάδες εξόριστους». «Η ανατριχιαστική φυλακή από κόκκινο τούβλο, σκαρφαλωμένη στους βράχους του νησιού, “φιλοξένησε” περίπου 10.000 άνδρες μεταξύ των ετών 1948 και 1953. Όσοι στέλνονταν εκεί βασανίζονταν και υποχρεώνονταν σε καταναγκαστική εργασία, ενώ ορισμένοι αναφέρονταν στη Γυάρο ως “το νησί του διαβόλου”» αναφέρει μεταξύ άλλων το βρετανικό Μέσο. «Βόρεια της φυλακής βρίσκονται τα ερείπια διαφόρων στρατοπέδων όπου οι διέμεναν οι κρατούμενοι και οι βασανιστές τους» προσθέτει.
«Μια φορά το χρόνο, όσοι ήταν φυλακισμένοι στη Γυάρο έρχονται για να αποτίσουν φόρο τιμής σε όσους εξορίστηκαν εκεί για τις πολιτικές τους απόψεις. Κομμουνιστές και συγγενείς των θυμάτων στέκονται προσοχή μπροστά από το νεκροταφείο του νησιού με τα αρχαία πέτρινα σήματα τάφων και τις επιτύμβιες στήλες» σημειώνει η Sun.
Από «νησί του διαβόλου» σε… τουριστικό προορισμό
Η Sun εξηγεί ότι «το ελληνικό κράτος χρησιμοποιούσε το νησί για πεδίο βολής μέχρι το 2000, αλλά τα τελευταία χρόνια εγκαταλείφθηκε πλήρως και αφέθηκε στην τύχη του. Τον τελευταίο καιρό οι ελληνικές αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο να μετατρέψουν το “νησί του διαβόλου” σε τουριστικό προορισμό, ένα έργο μαμούθ που περιλαμβάνει ηλεκτροδότηση, υδροδότηση, αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις και όλες τις άλλες βασικές υποδομές». Ωστόσο, εξηγεί ότι αρκετοί Έλληνες είναι αντίθετοι σε αυτή πρόταση και δεν θέλουν να δουν έναν μαρτυρικό τόπο να μετατρέπεται σε τόπο διακοπών,
Σημειώνεται ότι έντονη ήταν η αντίδραση του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών πριν από μερικούς μήνες με τον ΣΦΕΑ να καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι θέλει να παραδώσει τον ιστορικό χώρο μνήμης στα επιχειρηματικά συμφέροντα. Σημειώνει, ακόμη, ότι ο διαγωνισμός για την αξιοποίηση της Γυάρου αποσιωπά «ότι αυτός ο μαρτυρικός, από τα ρωμαϊκά ακόμα χρόνια, τόπος παραδόθηκε επίτηδες στη φυσική φθορά, όπως και πολλοί αντίστοιχοι τόποι ιστορικής μνήμης, προκειμένου να βυθιστούν στη λήθη.
Ούτε, βέβαια, ομολογούν ότι η θολή ‘νέα ζωή’ που υπόσχονται για το θανατονήσι, είναι η ‘χωρίς τα κόμπλεξ του παρελθόντος’ επανάχρησή του, δηλ. η τουριστική του εκμετάλλευση, η παράδοσή του σε ιδιωτικά, κερδοσκοπικά συμφέροντα. Η κυβέρνηση, άλλωστε, έχει εφαρμόσει την ίδια αγοραία ‘συνταγή’ στην Δημόσια Παιδεία και Υγεία, στη δημόσια περιουσία και σε οτιδήποτε αποτελεί κοινό αγαθό».
«Η Γυάρος και τα άλλα ξερονήσια-τόποι εξορίας όχι μόνο δεν πρέπει να αφεθούν στην τύχη τους, αλλά και μην παραδοθούν στις ‘πράσινες’ ορέξεις του εφοπλιστικού κεφαλαίου και σε εταιρίες που, προκειμένου να διαφημιστούν, δεν ορρωδούν προ ουδενός» σημειώνει ο ΣΦΕΑ και προσθέτει «η αφιλόξενη Γυάρος, πρέπει να αναδειχθεί σε επισκέψιμο τόπο ιστορικής μνήμης, όπως θεσπίστηκε το 2001, με τη διάσωση και αποκατάσταση των κτηρίων-φυλακών, που το 1947 έχτισαν οι τότε πολιτικοί κρατούμενοι και όπου υπεράσπισαν τις ιδέες και τους αγώνες τους εξόριστοι δεσμώτες της χούντας».
