ΚΕΔΕ: Επαναδιατύπωση των διατάξεων του νσχ του ΥΠΕΝ για τη διαχείριση αποβλήτων και την υποχρεωτική συνένωση των ΦοΔΣΑ

Την επαναδιατύπωση των διατάξεων του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αφορούν στη διαχείριση αποβλήτων και τις υποχρεωτικές συνενώσεις των ΦοΔΣΑ στις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδος και Θεσσαλίας ζητά με απόφασή του το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ. Ταυτόχρονα ζητά να ξεκινήσει διάλογος μεταξύ του ΥΠΕΝ, ΚΕΔΕ, δήμων, ΠΕΔ και ΦοΔΣΑ, έχοντας ως βάση την προώθηση των εθελοντικών συνενώσεων εφόσον αυτό προκρίνουν οι ίδιοι οι δήμοι και οι ΦοΔΣΑ. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου διαπίστωσε ότι οι προτεινόμενες διατάξεις δεν λύνουν ουσιαστικά θέματα που αφορούν στην ανακύκλωση. Οι προωθούμενες αλλαγές για μία ακόμη φορά φαίνεται ότι δεν έχουν μελετηθεί, γίνονται απουσία των δήμων και δεν καταγράφεται ίχνος αυτοκριτικής των κεντρικών υπηρεσιών για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.

Το ΔΣ της ΚΕΔΕ υπογραμμίζει ότι είναι λάθος η εκτίμηση της κυβέρνησης ότι η υποχρεωτική συνένωση των ΦΟΔΣΑ δημιουργεί οικονομία κλίμακος, καθώς και ότι όλα αυτά πρέπει να αποδεικνύονται από μελέτες, να συνοδεύονται από επιχειρησιακό σχέδιο και πλάνο για τους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους που απαιτούνται καθώς και για την προοπτική αυτών των σχεδιασμών. Παράμετροι που απουσιάζουν από το εν λόγω νομοσχέδιο. Επίσης διαπιστώνει ότι γίνεται προσπάθεια αφαίρεσης για μία ακόμη φορά των κρίσιμων αρμοδιοτήτων των δήμων, όπως η αρμοδιότητα διαχείρισης των απορριμμάτων και μετάβασής τους σε κεντρικές υπηρεσίες, ενώ οι δήμοι καλούνται απλώς να πληρώνουν.

Συγκεκριμένα σε ότι αφορά τις διατάξεις για την υποχρεωτική συνένωση των ΦοΔΣΑ στις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας η ΚΕΔΕ διαπιστώνει τα εξής

(α) απουσία εμπεριστατωμένης ενημέρωσης σχετικά με τις λεπτομέρειες του τρόπου λειτουργίας του νέου φορέα.

(β) εκκρεμότητες σε θέματα που δεν έχουν ξεκαθαριστεί έως σήμερα, όπως π.χ. το θέμα της τιμολογιακής πολιτικής των Δήμων του κάθε υπό συγχώνευση ΦοΔΣΑ που θα συμμετέχει στον νέο Φορέα.

(γ) fast track διαδικασίες διαβούλευσης που δεν επιτρέπουν την κατάλληλη προετοιμασία και υποβολή προτάσεων επί του νομοσχεδίου.

(δ) ανησυχία και οι φόβοι περί συσσώρευσης των απορριμμάτων σε Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων -όπως αυτή που έχουν δημιουργήσει οι δήμοι της Ηλείας με πολύ κόπο στην περιοχή τής Τριανταφυλλιάς – και από άλλες περιοχές των τριών Περιφερειακών Ενοτήτων του υπό δημιουργία νέου Φορέα.

ε) για την είσπραξη των εισφορών από τους δήμους υπέρ των ΦοΔΣΑ προβλέπεται παρακράτηση από τη ΔΕΗ ή τον εναλλακτικό πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας από τα έσοδα του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού του οικείου Δήμου και απόδοση στον ΦοΔΣΑ. Αν δε το οφειλόμενο ποσό του οικείου Δήμου υπερβαίνει τα αντίστοιχα έσοδα από το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού, τότε παρακρατείται από τους ΚΑΠ του υπόχρεου δήμου και αποδίδεται από στον ΦοΔΣΑ.

στ) εκχωρείται η δυνατότητα αποκλειστικών αρμοδιοτήτων των δήμων στο ΥΠΕΝ, καθώς αυτό αναλαμβάνει, ως προϊστάμενη και αναθέτουσα αρχή για λογαριασμό των δήμων και με χρηματοδότηση από πόρους του τέλους ταφής (δηλαδή με πόρους των δήμων) δράσεις για την προμήθεια των μέσων για την υλοποίηση της χωριστής συλλογής και μεταφοράς ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων.

ζ) αφαιρείται η αρμοδιότητα διαχείρισης των αποβλήτων από τους ΟΤΑ και ασκείται από τον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ κατά παράβαση του άρθρου 102 του Συντάγματος περί άσκησης της διοίκησης των τοπικών υποθέσεων από τους ΟΤΑ.

Οι παρατηρήσεις της ΚΕΔΕ επί των διατάξεων για την ανάπτυξη έργων ενέργειας

Σε ότι αφορά στις διατάξεις που αφορούν στη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμηση ενέργειας, την ανάπτυξη έργων ενέργειας η ΚΕΔΕ διατυπώνει τις εξής παρατηρήσεις:

• Η χωροθέτηση των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και αποθήκευσης ενέργειας θα πρέπει να γίνεται με κανόνες και με σοβαρούς όρους, στοχεύοντας απόλυτα στην ισόρροπη ανάπτυξη και με σεβασμό στις υπόλοιπες οικονομικές δραστηριότητες.

• Fast track διαδικασίες χωροθέτησης και αδειοδότησης σε λιμνοδεξαμενές, σε τεχνητές λίμνες και σε τεχνητά υδάτινα σώματα, ειδικά σε εποχές που η λειψυδρία είναι προ των πυλών και οι ανάγκες σε ύδρευση και άρδευση αγνοούνται πλήρως δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Σύμφωνους επίσης δεν μας βρίσκει η παντελής απουσία της συμμετοχής των Δήμων στην αδειοδότηση των συγκεκριμένων έργων. Οι Δήμοι και Τοπικές Κοινωνίες θα πρέπει να είναι συνδιαμορφωτές της νέας κατάστασης που αναμένεται να υπάρξει και ουσιαστικοί συνομιλητές.

• Θα πρέπει δε να ανοίξει επιτέλους η συζήτηση περί των ανστιταθμιστικών οφελών των Δήμων και των Τοπικών Κοινωνιών. Τα θεσμοθετημένα αντισταθμιστικά με συγκεκριμένα ποσοστά δεν ανταποκρίνονται σε αυτήν τη νέα κατάσταση της «άνθισης» των ΑΠΕ στη Χώρα. Απαιτείται σοβαρός διάλογος και ουσιαστικά αντισταθμιστικά για τους Δήμους, τις Τοπικές Κοινωνίες και τα Νοικοκυριά. Ακόμη και υπό το πρίσμα της αναλογικότητας, δεδομένου ότι υπάρχουν Δήμοι που έχουν επιφορτιστεί πλήρως την εγκατάσταση και λειτουργία έργων ΑΠΕ και αποθήκευσης στα διοικητικά τους όρια, με ότι αυτό συνεπάγεται σε μεταβολές στο τοπίο, σε παρεμβάσεις επί του φυσικού περιβάλλοντος, σε οχλήσεις σε τοπικές παραγωγικές δραστηριότητες, κ.λπ.

• Στο Άρθρο 24 αναφέρονται τα εξής: «11. Η Οριστική Προσφορά Σύνδεσης χορηγείται κατά παρέκκλιση της απόφασης του άρθρου 89 του παρόντος ακόμα και σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ως κορεσμένα δίκτυα κατά την περ. α΄ της παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 3468/2006 (Α΄129), ή χαρακτηρίζονται ως κορεσμένα δίκτυα, σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν. 4685/2020 (Α΄ 92)». Διερωτάται κανείς γιατί τέτοιες παρεκκλίσεις δεν υπήρξαν μέχρι σήμερα για τη διασύνδεση των Ενεργειακών Κοινοτήτων – ένα πάγιο αίτημα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος.

• Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι οι Δήμοι αποτελούν τους μεγαλύτερους ενεργειακούς καταναλωτές της Χώρας. Αυτό το δεδομένο, ακούσια ή εκούσια, απουσιάζει μέχρι και σήμερα στην ενεργειακή πολιτική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ακόμη και από τις διατάξεις του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Απαιτείται, λοιπόν, να δοθεί προτεραιότητα των Δήμων στη διασύνδεση των Ενεργειακών Κοινοτήτων τους και στην υλοποίηση έργων εξοικονόμησης ενέργειας των κτιρίων τους και των λοιπών υποδομών τους.

• Επαναφέρουμε το πάγιο αίτημά περί συμμετοχής εκπροσώπου του εκάστοτε Δήμου ή εκπροσώπου της ΚΕΔΕ, στον οποίο χωροθετούνται έργα ΑΠΕ, στο Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η συμμετοχή των Δήμων και μέσω αυτών των Τοπικών Κοινωνιών δεν μπορεί να επαφίεται στην κρίση του ΚΕΣΠΑ.