Το ιταλικό πολεμικό πλοίο Libra αναχώρησε με τους πρώτους υποψήφιους αιτούντες άσυλο, εγκαινιάζοντας το αμφιλεγόμενο σχέδιο της κυβέρνησης της Ιταλίδας πρωθυπουργού, Τζόρτζια Μελόνι, για μεταφορά και επεξεργασία αιτήσεων στην Αλβανία. Οι πρώτοι επιβάτες, σύμφωνα με δημοσιεύματα, προέρχονται από την Αίγυπτο και το Μπαγκλαντές. Το σχέδιο, που υπογράφηκε τον Νοέμβριο του 2023 με τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα, προβλέπει τη μεταφορά ανδρών μεταναστών που αναχαιτίζονται στα ιταλικά ύδατα σε κέντρα επεξεργασίας αιτήσεων στην Αλβανία. Το πενταετές συμβόλαιο κοστίζει στην Ιταλία περίπου 160 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και αφορά κυρίως άνδρες που θεωρούνται “λιγότερο ευάλωτοι” βάσει ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Μετά τη μεταφορά τους, οι μετανάστες καταγράφονται και υποβάλλονται σε υγειονομικούς ελέγχους στο λιμάνι του Shengjin. Στη συνέχεια, οδηγούνται σε κέντρο στην κοντινή περιοχή Gjader, όπου θα αναμένουν την επεξεργασία των αιτήσεών τους. Το κέντρο αυτό διαθέτει και χώρο κράτησης για εκείνους των οποίων οι αιτήσεις απορρίπτονται, ενώ οι διαδικασίες διεξάγονται υπό την ιταλική νομοθεσία.
Το σχέδιο έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με την Amnesty International να το χαρακτηρίζει «σκληρό πείραμα» που αμαυρώνει την εικόνα της ιταλικής κυβέρνησης. Η Sea Watch, μία από τις ΜΚΟ που διασώζουν μετανάστες στη Μεσόγειο, το αποκάλεσε «σκοτεινό κεφάλαιο» για την Ιταλία, ενώ πολιτικοί αντίπαλοι, όπως η Elly Schlein του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος, κατακρίνουν την κυβέρνηση ότι σπαταλά χρήματα των φορολογουμένων εις βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παρά την αύξηση των αφίξεων τα προηγούμενα χρόνια, το 2024 σημειώθηκε απότομη μείωση, με περίπου 53.300 αφίξεις μέχρι στιγμής, σε σχέση με σχεδόν 140.000 την ίδια περίοδο το 2023. Η κυβέρνηση της Μελόνι έχει επενδύσει σε συνεργασίες με χώρες όπως η Τυνησία και η Λιβύη, για να σταματήσει τα μεταναστευτικά ρεύματα, ενισχύοντας τις τοπικές δυνάμεις ασφαλείας με εκπαίδευση και χρηματοδότηση. Το νέο αυτό σύστημα παρακολουθείται στενά από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς αναζητούν τρόπους να διαχειριστούν την άνοδο της παράτυπης μετανάστευσης.
Πρότυπο προς μίμηση η Ιταλία, λέει η Μελόνι
Μιλώντας στην Γερουσία της Ρώμης ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης και 18ης Οκτωβρίου, η Ιταλίδα πρωθυπουργός τόνισε ότι «η προσέγγιση της Ευρώπης στο μεταναστευτικό άλλαξε, χάρη και στην ιταλική συμβολή», ενώ πρόσθεσε ότι «η Ιταλία έχει μετατραπεί σε πρότυπο προς μίμηση σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης». Η επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης τόνισε ότι φέτος, σε σχέση με το 2023, μειώθηκαν κατά 60% οι αποβιβάσεις παράτυπων μεταναστών, ενώ άρχισε να μειώνεται και ο αριθμός των ανθρώπων που χάνουν την ζωή τους στην θάλασσα. «Ο μόνος τρόπος για να μην υπάρξουν άλλες τραγωδίες στην θάλασσα, είναι να αποτραπούν οι αποβιβάσεις και να καταπολεμηθούν οι διακινητές που δρουν χωρίς ενδοιασμούς», τόνισε η Μελόνι.
«Αρχίζοντας από το αυριανό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με πρωτοβουλία της Ιταλίας, θα οργανώνονται άτυπες συναντήσεις των χωρών της Ένωσης στις οποίες το μεταναστευτικό έχει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις», είπε η Ιταλίδα πρωθυπουργός. Με αναφορά, τέλος, στην έναρξη λειτουργίας των ιταλικών κλειστών κέντρων για αιτούντες άσυλο στην βόρεια Αλβανία, η Τζόρτζια Μελόνι πρόσθεσε: «’Αρχισαν να λειτουργούν τα δυο κέντρα στην Αλβανία, είμαστε πολύ ικανοποιημένοι. Πρόκειται για έναν καινούριο, θαρραλέο δρόμο, που μπορεί να ακολουθηθεί και με άλλες χώρες που βρίσκονται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ευχαριστώ και πάλι τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα και όλη την κυβέρνησή του, που πίστεψαν στην όλη αυτή πρωτοβουλία».
Questa è l’opera.
La firma è del governo italiano.
Centro di trattenimento per migranti.
Gjadër, Albania. pic.twitter.com/EcLw5rcTt0— Niccolò Zancan (@NiccoloZancan) October 12, 2024