Αλλαγή ώρας και υγεία: Η διαταραχή του εσωτερικού ρολογιού του σώματός μας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία μας
Η αλλαγή της ώρας δύο φορές το χρόνο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεσή μας, αλλά και να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου, υποστηρίζουν ειδικοί. Η διαταραχή του εσωτερικού ρολογιού του σώματός μας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία μας με τρόπους που δεν αντιλαμβανόμαστε, σύμφωνα με το AARP.org. Ακολουθούν έξι από αυτούς.
1. Κίνδυνος καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού
Οι ειδικοί λένε εδώ και καιρό ότι η αλλαγή στη θερινή ώρα επιβαρύνει την καρδιά μας. Μια μελέτη διαπίστωσε 24% αύξηση των καρδιακών προσβολών μετά την έναρξη της θερινής ώρας, καθώς και αύξηση του αριθμού νοσηλευόμενων με κολπική μαρμαρυγή. Μια άλλη διαπίστωσε ότι ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου είναι κατά 8% υψηλότερος τις δύο ημέρες που ακολουθούν την αλλαγή ώρας την άνοιξη και το φθινόπωρο.
Άλλες μελέτες ωστόσο υποστηρίζουν ότι οι αυξήσεις των καρδιαγγειακών συμβάντων είναι μικρότερες, τόσο μικρές ώστε να μην έχουν ουσιαστικό κλινικό αντίκτυπο. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι γιατί η θερινή ώρα μπορεί να επηρεάσει την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία μας, αλλά πιθανότατα σχετίζεται με τη διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού του σώματος. Όταν το εσωτερικό μας ρολόι διαταράσσεται, παρατηρούνται μικρές ή μεγαλύτερες διαφορές στα επίπεδα των ορμονών του στρες και της αρτηριακής πίεσης. Και οι δύο αυτοί παράγοντες θα μπορούσαν να αποτελέσουν έναυσμα για καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια που διαφορετικά δεν θα είχαν συμβεί.
2. Πεσμένη διάθεση και κατάθλιψη
Η πρώιμη άφιξη του σκοταδιού και οι μικρότερες ημέρες μετά την αλλαγή στη χειμερινή ώρα μπορούν να μας κάνουν να αισθανόμαστε ληθαργικοί και εκτός κλίματος. Όταν δεν έχουμε αρκετή έκθεση στο ηλιακό φως, το σώμα μας παράγει λιγότερη σεροτονίνη, δηλαδή τη χημική ουσία του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τη μείωση του άγχους και την τόνωση της διάθεσης. Λαμβάνουμε επίσης λιγότερη βιταμίνη D και η έλλειψη βιταμίνης D έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη και την κόπωση. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η αλλαγή στη χειμερινή ώρα σχετίζεται με 11% αύξηση των καταθλιπτικών επεισοδίων.
3. Διαταραχή στη λήψη αποφάσεων
Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και καιρό ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε και να λαμβάνουμε αποφάσεις. Μελέτες δείχνουν επίσης ότι οι άνθρωποι που δεν κοιμούνται αρκετά είναι πιο πιθανό να πάρουν ρίσκα και να κάνουν λάθη. Αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί υπάρχει μια έξαρση στα ιατρικά λάθη, στους τραυματισμούς στο χώρο εργασίας και στα τροχαία ατυχήματα όταν αλλάζουμε τα ρολόγια μας στη θερινή ώρα. Μελέτη του 2020 που εξέτασε δεδομένα τροχαίων ατυχημάτων για μια περίοδο 10 ετών διαπίστωσε αύξηση 6% των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων την εβδομάδα μετά το πέρασμα στη θερινή ώρα, ενώ δεν παρατηρήθηκε κάτι αντίστοιχο το φθινόπωρο, με το πέρασμα στη χειμερινή ώρα.
4. Δυσκολία με τη μνήμη και τη συγκέντρωση
Η έλλειψη ύπνου επηρεάζει αρνητικά τη μνήμη, την προσοχή και τη συγκέντρωση, όπως δείχνουν οι έρευνες. Για μερικές ημέρες μετά τη μετάβαση στη θερινή ώρα η προσοχή μας αποσπάται πιο εύκολα και γινόμαστε λιγότερο παραγωγικοί. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Psychology έδειξε μια απότομη αύξηση του «cyberloafing», δηλαδή της χρήσης του διαδικτύου στο χώρο εργασίας για προσωπικούς λόγους που δεν συνδέονται με την ίδια την εργασία, τη Δευτέρα μετά το πέρασμα στη θερινή ώρα.
5. Αλλαγές στην όρεξη και λιγούρες
Μπορεί να αισθανόμαστε πιο πεινασμένοι από το κανονικό την εβδομάδα μετά την αλλαγή της ώρας, με αποτέλεσμα να έχουμε περισσότερες πιθανότητες να φάμε υπερβολικά, λένε οι ειδικοί. Αυτό οφείλεται εν μέρει στις διακυμάνσεις των επιπέδων των ορμονών στον εγκέφαλό μας. Ακόμη και ένα μικρό έλλειμμα ύπνου αυξάνει την ορμόνη γκρελίνη – που μας κάνει να πεινάμε – και καταστέλλει την ορμόνη λεπτίνη, η οποία μας βοηθά να αισθανόμαστε ικανοποιημένοι μετά το φαγητό. Μάλιστα, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να στραφούμε σε πίτσες, ντόνατς και άλλα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ή ζάχαρη, επειδή όταν στερούμαστε ύπνο στρεφόμαστε συχνά σε λίγότερο υγιεινές επιλογές.
6. Αυξημένος εκνευρισμός
Γνωρίζουμε ήδη ότι όταν είμαστε κουρασμένοι, επηρεάζεται η διάθεσή μας. Έρευνες δείχνουν ότι είναι πιο δύσκολο να ρυθμίσουμε τα συναισθήματά μας όταν δεν έχουμε κοιμηθεί καλά. Νιώθουμε ευερέθιστοι, ανυπόμονοι και είναι πιο πιθανό να ξεσπάσουμε σε αγαπημένα πρόσωπα. Ακόμη και οι δικαστές, οι οποίοι υποτίθεται ότι είναι αμερόληπτοι, μπορεί να είναι πιο κακοδιάθετοι τις ημέρες μετά την αλλαγή στη θερινή ώρα – μια μελέτη διαπίστωσε ότι τείνουν να απονέμουν αυστηρότερες ποινές αμέσως μετά την αλλαγή.
