Φαληρικό Πάρκο ανάπλαση: Το Φαληρικό Πάρκο είναι πλέον μια πραγματικότητα
Η Περιφέρεια Αττικής ανακοίνωσε ότι κλείδωσε η Ευρωπαϊκή Χρηματοδότηση ύψους 370 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του Μητροπολιτικού Πάρκου έκτασης 541 στρεμμάτων στον Φαληρικό Όρμο, κάτι που ξαναβάζει σε τροχιά υλοποίησης το μεγάλο έργο που έχει εδώ και χρόνια βαλτώσει: Οι παλινωδίες, οι νέες εξελίξεις, τα χαρακτηριστικά του Πάρκου και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της μεγάλης αστικής ανάπλασης που θα αλλάξει την εικόνα της περιοχής. Ένα έργο που έχει περάσει από πολλά στάδια αναβολών έρχεται ξανά στο προσκήνιο και, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Περιφερειάρχη Αττικής Νίκου Χαρδαλιά μπαίνει σε τελική τροχιά υλοποίησης «μετά από αρκετά χρόνια παλινωδιών, που οφείλονταν σε έλλειψη εμπιστοσύνης, συνεννόησης και συνεργασίας», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ανακοίνωσή του.
Φαληρικός Όρμος: Ένα μεγάλο έργο που έφτασε στα πρόθυρα της ακύρωσης
Το έργο κινδύνευσε όντως να παραμείνει ανολοκλήρωτο πριν από μερικούς μήνες, καθώς βρισκόταν στο κατώφλι της απένταξης από τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα και συγκεκριμένα από το ΕΣΠΑ, στο οποίο έχει υπαχθεί. Μάλιστα, εναντίον της Ελλάδας υπήρξαν παρατηρήσεις στο Jaspers, που αποτελεί συνεργασία της Κομισιόν με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία έχει ως αντικείμενο την υποστήριξη έργων στις ευρωπαϊκές περιφέρειες. Οι παρατηρήσεις που δέχτηκε το Jaspers ήταν αρκετά έντονες και αφορούσαν τους άστοχους χειρισμούς από ελληνικής πλευράς τα προηγούμενα χρόνια. Το προηγούμενο διάστημα ολοκληρώθηκε η διαδικασία εκχώρησης των χρημάτων για τις τελικές μελέτες με βάση τις τελευταίες ολιστικές παρεμβάσεις του Jaspers σε σχέση με τεχνικά ζητήματα του έργου και επανυποβλήθηκε ο φάκελος του έργου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σημειώνεται ότι για περίπου τρεισήμισι χρόνια το έργο είχε βαλτώσει, ενώ η έγκριση του έργου από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελούσε προϋπόθεση για να γίνει η δημοπράτηση της Β’ φάσης. Η Περιφέρεια Αττικής και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκονταν σε διαβουλεύσεις, οι οποίες δεν κατέληγαν σε συμφωνία για την έγκριση του έργου, με την ελληνική πλευρά αλλά και την προηγούμενη διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής, αυτής του Γιώργου Πατούλη, να φέρει καίρια ευθύνη.
Τελικά η Περιφέρεια αναγκάστηκε να προχωρήσει σε επανασύσταση των ομάδων διαπραγμάτευσης με τα κοινοτικά όργανα και στην εκ νέου ενεργοποίηση των τεχνικών συμβούλων του έργου, προκειμένου να προταθούν τεκμηριωμένες λύσεις επί των παρατηρήσεων που είχαν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το καλοκαίρι του 2024 επιτελείς της Περιφέρειας Αττικής, πραγματοποίησαν τεχνικές συναντήσεις με τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους συνεμπλεκόμενους φορείς και υπουργεία με την πρόθεση οι διαδικασίες για τη σύναψη της σύμβασης που αφορά στη δεύτερη φάση υλοποίησης του έργου να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές του 2025.
Υπεγράφη η συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Στις 29/10 η Περιφέρεια Αττικής ανακοίνωσε την υπογραφή της σχετικής απόφασης για την ένταξη και χρηματοδότηση του έργου από την αρμόδια Ευρωπαία Επίτροπο Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, Eliza Ferreira, γεγονός που «ξεμπλοκάρει» το έργο και την επένδυση ύψους 370 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία του πρότυπου πάρκου στον Φαληρικό Όρμο, το οποίο όταν ολοκληρωθεί θα είναι το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης που θα έχει υλοποιηθεί ποτέ από την Περιφέρεια Αττικής.
Ο Περιφερειάρχης Αττικής Νίκος Χαρδαλιάς ανέφερε πως υπάρχει ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα το οποίο θέλει το έργο να δημοπρατείται εντός του 2025 με στόχο την έναρξη λειτουργίας του πάρκου το 2028. «Θέλω να ευχαριστήσω θερμά το σύνολο των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – και πρωτίστως την Επίτροπο Elisa Ferreira – την DG REGIO, τις υπηρεσίες του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και της αρμόδιας Διαχειριστικής Αρχής και, ασφαλώς, τα στελέχη των Υπηρεσιών της Περιφέρειάς μας για την αφοσίωσή τους στον μεγάλο αυτό στόχο. Το επιτυχές αποτέλεσμα μας χαροποιεί ιδιαιτέρως, αλλά δεν μας κάνει να εφησυχάζουμε. Αντιθέτως, παραμένουμε πιστοί στη δέσμευσή μας για δημοπράτηση του έργου εντός του έτους και έναρξη λειτουργίας του πάρκου έως το τέλος του 2028, στοχεύοντας στην περαίωση και των συνοδών έργων το ίδιο διάστημα».
Από την πλευρά της, η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων Elisa Ferreira, δήλωσε: «Το Μητροπολιτικό Πάρκο στον Φαληρικό Όρμο θα αποτελέσει ένα νέο σημαντικό τοπόσημο για την Αττική και τους κατοίκους της και πόλο έλξης για τους επισκέπτες. Πρόκειται για έναν χώρο πρασίνου που θα συνδέει τους ανθρώπους όλων των ηλικιών, οι οποίοι θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε πλήθος αθλητικών, εκπαιδευτικών και δημιουργικών δραστηριοτήτων. Το έργο υιοθετεί τις αρχές του νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus, αποτελώντας το ιδανικό παράδειγμα για το πώς οι αστικές αναπλάσεις μπορούν να σχεδιάζονται με όρους βιωσιμότητας, υψηλής αισθητικής και συμπερίληψης».
Να υπενθυμίσουμε ότι το νέο Ευρωπαϊκό Bauhaus (New European Bauhaus) αποσκοπεί να δώσει πολιτιστική διάσταση στην πράσινη μετάβαση. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αποκοπεί να συνδέσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) με τους χώρους διαβίωσης. Εκφράζει τη φιλοδοξία της Ε.Ε. για τη δημιουργία βιώσιμων τόπων, προϊόντων και τρόπων διαβίωσης, χωρίς αποκλεισμούς, επιταχύνοντας έτσι την πράσινη μετάβαση.
Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά και των δύο μερών στον σχεδιασμό για την επόμενη ημέρα του πάρκου, καθώς όπως σημειώθηκε, προωθείται ένα μοντέλο συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, με την ανάδειξη ενός μεγάλου παρόχου υπηρεσιών (global operator), ο οποίος θα αναλάβει την αξιοποίηση των εγκεκριμένων εμπορικών χρήσεων του πάρκου και ταυτόχρονα θα καλύπτει τις υποχρεώσεις συντήρησης και λειτουργίας του για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Πώς θα είναι το μητροπολιτικό Πάρκο Φαλήρου
Το νέο πρότυπο Μητροπολιτικό Πάρκο που θα δημιουργηθεί στον Φαληρικό Όρμο, συνολικής έκτασης 541 στρεμμάτων, υιοθετεί τις αρχές του νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus, ενσωματώνοντας όλες τις τρέχουσες κατευθύνσεις της τέχνης και της επιστήμης όσον αφορά στην καινοτομία, την εξοικονόμηση ενέργειας κ.λπ, εναρμονιζόμενο παράλληλα με τις σύγχρονες περιβαλλοντικές απαιτήσεις. Ο συνολικός προϋπολογισμός για την κατασκευή του πάρκου ανέρχεται σε 370 εκατ. ευρώ. Κυρίαρχα στοιχεία της φυσιογνωμίας του έργου είναι η συμπερίληψη και η προσβασιμότητα χωρίς αποκλεισμούς και εξαιρέσεις, καθώς το πάρκο θα είναι φιλικό σε πεζούς και ποδηλάτες, σε ΑμεΑ και ανθρώπους με κινητικά προβλήματα. Ένας πνεύμονας πρασίνου με 2.900 δέντρα που θα φυτευτούν δίπλα στη θάλασσα, σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο της Αθήνας, το πάρκο θα προσφέρει 343 στρέμματα πρασίνου – που καλύπτουν το 75% της συνολικής του έκτασης – με πλούτο μεσαίων και μεγάλων δέντρων και πλήθος άλλων φυτών.
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του θα είναι η εξασφάλιση της φυσικότητας, δηλαδή η δημιουργία ενός μεσογειακού φυσικού τοπίου, το οποίο θα προσφέρει ευνοϊκές μικροκλιματικές συνθήκες και φυσική σκίαση, με ουσιαστικό αποτύπωμα για την ευρύτερη περιοχή, ακολουθώντας τις αρχές της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας. Επιπροσθέτως, η παρουσία υδροβιότοπου δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης ζωής στις νέες νησίδες που θα υπάρχουν στο τμήμα του Πάρκου που θα βλέπει στη θάλασσα.
Παράλληλα με τον φυσικό πλούτο, το υπόλοιπο 25% του πάρκου θα προσφέρεται για ήπιες πολιτιστικές δράσεις σε χώρους υπαίθριων εκδηλώσεων, θερινό κινηματογράφο, υπαίθριους χώρους εκθέσεων, καθώς και για αθλητικές δραστηριότητες, με γήπεδα 5Χ5, πολυχώρους άσκησης, κολυμβητικές πισίνες, στεγασμένες εγκαταστάσεις κ.α. Επιπροσθέτως, θα φιλοξενούνται κοινωνικές εκδηλώσεις σε ανοικτούς και στεγασμένους χώρους εστίασης, καθώς και ποικίλες δραστηριότητες για παιδιά, εκπαιδευτικού και θεματικού χαρακτήρα, όπως θεματικές παιδικές χαρές, χώροι παιχνιδιών και 3D κατασκευών, παιχνίδι με την άμμο κ.ά.
