Δήμος Χαλανδρίου: Σύμπραξη με τοπικές επιχειρήσεις
Τα εντυπωσιακά και πρωτοποριακά αποτελέσματα της σύμπραξης του Δήμου Χαλανδρίου με τοπικές επιχειρήσεις και το ΕΜΠ για την παραγωγή νέων προϊόντων υψηλής θρεπτικής αξίας, με στόχο την αποτροπή απωλειών τροφίμων, παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2024, στη διάρκεια του πρώτου, στην Ελλάδα, εργαστηρίου ανωκύκλωσης που οργανώθηκε, υπό την αιγίδα του ΕΟΑΝ, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εβδομάδας για την καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δουν, να δοκιμάσουν και να μάθουν για τα νέα προϊόντα υψηλής θρεπτικής αξίας, που δημιουργήθηκαν στη λογική του food upcycling, που προωθεί η Μονάδα Αποτροπής Απωλειών Τροφών και Δημιουργίας Τροφικών Αποβλήτων, που σύστησε ο Δήμος Χαλανδρίου, πριν από δύο χρόνια, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών προγραμμάτων FoodRUs και ToNoWaste, για την αποτροπή απωλειών τροφίμων. Η πρωτοβουλία του Δήμου αποτέλεσε αφορμή για τη συνέργεια του αρτοποιείου BREAD BC και της Ζυθοποιίας Αναστασίου που έδωσε αποτελέσματα χειροπιαστά, πρωτοποριακά αλλά και … εύγευστα. Ποιος θα φανταζόταν την παραγωγή ψωμιού από χρησιμοποιημένη βύνη, που υπό άλλες συνθήκες θα κατέληγε στα απορρίμματα, ή την παραγωγή μπύρας από αρτοσκευάσματα που έμειναν στα ράφια και που πιθανόν θα κατέληγαν στα απορρίμματα; Και όμως έγινε. Στο πλαίσιο του εργαστηρίου, οι παριστάμενοι γνώρισαν και δοκίμασαν τα αρτοσκευάσματα (ψωμί, cookies, μπάρες) που δημιούργησε το αρτοποιείο BREAD BC από χρησιμοποιημένη βύνη της Ζυθοποιίας Αναστασίου και την μπύρα Golden Ale της Ζυθοποιίας Αναστασίου, που παρασκευάστηκε από αρτοσκευάσματα που περισσεύουν στο αρτοποιείο BREAD BC. Πρόκειται για εξαιρετικά προϊόντα ανωκύκλωσης τροφών (food upcycling) που προέκυψαν από την B2B συνεργασία δύο επιχειρήσεων, με τη διαρκή στήριξη της Μονάδας Αποτροπής Απωλειών Τροφών και Δημιουργίας Τροφικών Αποβλήτων του Δήμου Χαλανδρίου, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής εβδομάδας για τη μείωση των αποβλήτων. Η όλη δράση υποστηρίχθηκε οικονομικά από το πρόγραμμα Horizon Europe ToNoWaste στο οποίο συμμετέχει ως εταίρος ο Δήμος Χαλανδρίου.
Την πρωτοβουλία εξήρε η διευθύνουσα σύμβουλος του ΕΟΑΝ κ. Αλεξάνδρα Τόγια, η οποία συμμετείχε στο εργαστήριο, εκφράζοντας την ελπίδα το Χαλάνδρι να αποτελέσει παράδειγμα και για άλλους δήμους. Η ίδια αναφέρθηκε στον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο που έχει η σπατάλη τροφίμων, λέγοντας ότι το κόστος για την ΕΕ, από την ετήσια σπατάλη τροφίμων, εκτιμάται στα 132 δις ευρώ, την ίδια στιγμή που, όπως τόνισε, εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν κάθε μέρα πρόσβαση σε κανονικό γεύμα, παρά ανά δυο ημέρες. Από την πλευρά ο εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος για θέματα κυκλικής οικονομίας, καθηγητής ΕΜΠ Γεράσιμος Λυμπεράτος παρουσίασε το σύνολο των δράσεων της Μονάδας Αποτροπής Απωλειών Τροφίμων, μια από τις οποίες είναι η ανωκύκλωση (upcycling) προϊόντων. Όπως είπε ο κ. Λυμπεράτος, ο Δήμος Χαλανδρίου, έχοντας ήδη κατακτήσει σημαντική τεχνογνωσία στην αξιοποίηση των βιοαποβλήτων, προχωρά ένα βήμα παραπέρα με την αποτροπή της δημιουργίας τους. Γι’ αυτό το σκοπό συστάθηκε η Μονάδας Αποτροπής Απωλειών Τροφών και Δημιουργίας Τροφικών Αποβλήτων, η οποία έχει στοχεύσει σε δύο κατευθύνσεις, όπως εξήγησε ο κ. Λυμπεράτος. Αφενός έχει πραγματοποιήσει σημαντικές μετρήσεις των τροφίμων που απορρίπτονται από τους Παιδικούς Σταθμούς, τα σχολεία, τα καταστήματα εστίασης και τα νοικοκυριά της πόλης, αφετέρου έχει ήδη υλοποιήσει σημαντικές δράσεις για την πρόληψη των απωλειών τροφίμων, όπως ευαισθητοποίηση των πολιτών με δράσεις μαγειρικής zero waste και με παραγωγή εντύπου που περιέχει συνταγές που αξιοποιούν τα τρόφιμα που έχουν ξεχαστεί στο ψυγείο ή την κουζίνα μας. Για τη βέλτιστη αξιοποίηση του αναπόφευκτου πλεονάσματος τροφών που δημιουργείται στην αλυσίδα τροφών σημαντική είναι η αναδιανομή τροφίμων πριν φτάσουν στην ημερομηνία λήξης τους μέσα από τη σύνδεση του Κοινωνικού Παντοπωλείου με καταστήματα και φορείς , αλλά και η ανωκύκλωση (food upcycling) των παραπροϊόντων επιχειρήσεων, όπως αναδείχθηκε με το παράδειγμα συνεργασίας ζυθοποιίας-αρτοποιίας. Το εγχείρημα του upcycling δεν ήταν εύκολο όπως εξήγησαν οι επιχειρηματίες που συμμετείχαν, ήταν όμως, μια «πολύ μεγάλη πρόκληση», όπως υποστήριξε ο ιδιοκτήτης του BREAD BC Περικλής Βούρθης. Από την πλευρά του ο Φώτης Αναστασίου της μικροζυθοποιίας Αναστασίου εξήρε τη χαρά της συνεργασίας τονίζοντας ότι «οι συνεργασίες, όπως πάντα, δείχνουν το δρόμο». Στη συζήτηση που ακολούθησε, μετά την παρουσίαση των νέων προϊόντων, οι εκπρόσωποι της Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ, εξήραν την πρωτοβουλία της ανωκύκλωσης που προωθείται στο Δήμο Χαλανδρίου και παρουσίασαν τη συνεργασία της Ένωσης με το ΕΚΠΑ, στο ερευνητικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα EXCEL4MED, που στοχεύει στην αξιοποίηση υποπροϊόντων της βιομηχανίας τροφίμων για την παραγωγή νέων και ευεργετικών για την υγεία προϊόντων.
Το who is who των νέων προϊόντων
Το ψωμί που παρασκεύασε το αρτοποιείο BREAD BC από τη χρησιμοποιημένη βύνη, περιέχει δίκοκκο πιτυρούχο αλεύρι και λόγω της επεξεργασμένης βύνης είναι υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και χαμηλής περιεκτικότητας σε σάκχαρα. Η διαδικασία της παραγωγής του τυποποιείται αυτό το διάστημα με τη συνδρομή δύο εργαστηρίων της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ και έως τα τέλη Δεκεμβρίου αναμένεται να δούμε το προϊόν στις αρτοθήκες του BREAD BC. Η μπύρα Golden Ale της Ζυθοποιίας Αναστασίου που ζυθοποιήθηκε από υπολείμματα ψωμιού είναι μια ιδιαίτερη ελαφριά ετικέτα με περιεκτικότητα 3% ABV. Έρχεται να προστεθεί στις 115 συνταγές μπύρας που έχει στο ενεργητικό της η εταιρεία.
