Το ποσοστό διαζυγίων μεταξύ των Αμερικανών ηλικίας 50 ετών και άνω έχει υπερδιπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1990. Η αξιοσημείωτη τάση αναδύεται μεταξύ των ζευγαριών άνω των 50 ετών που αποφασίζουν να τερματίσουν τους μακροχρόνιους γάμους τους. Αυτό το φαινόμενο, που συχνά αναφέρεται ως «γκρίζο διαζύγιο», έχει σημειώσει σημαντική αύξηση, με το ποσοστό διαζυγίων για ενήλικες ηλικίας 50 ετών και άνω να υπερδιπλασιάζεται μεταξύ 1990 και 2010.
Μια μελέτη που διενεργήθηκε το 2022 και δημοσιεύτηκε στο The Journals of Gerontology αποκαλύπτει ότι το 36% των ενηλίκων στις ΗΠΑ που πήραν διαζύγιο εκείνη τη χρονιά ήταν 50 ετών και άνω. Σημειωτέον, η μόνη ηλικιακή ομάδα που αντιμετωπίζει αυξανόμενο ποσοστό διαζυγίων είναι οι 65 ετών και άνω. Η Σούζαν Μπράουν, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Bowling Green Stae University, βοήθησε στη δημιουργία του όρου «γκρίζο διαζύγιο» (gray divorce). «Οι γυναίκες φαίνεται ότι είναι ίσως λίγο πιο πιθανό να ξεκινήσουν τις διαδικασίες για διαζύγιο, αλλά πολλοί θα υποστήριζαν ότι αυτό θα μπορούσε να αντανακλά το γεγονός ότι οι γυναίκες είναι αυτές που πρέπει να κάνουν αυτού του είδους τις κινήσεις μέσα στις σχέσεις», είπε η ίδια.
“It’s Complicated”
Τα γκρίζα διαζύγια είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στην ποπ κουλτούρα, με αξιοσημείωτες απεικονίσεις σε ταινίες όπως το “First Wives Club” του 1996 — με πρωταγωνίστριες τις Μπέτι Μίντλερ, Γκόλντι Χόουν και Νταϊάν Κίτον – και το “It’s Complicated” του 2009 – στην οποία πρωταγωνίστησε η Μέριλ Στριπ, ο Στιβ Μάρτιν και ο Άλεκ Μπάλντουιν. Τα στοιχεία της επίσημης απογραφής στις ΗΠΑ δείχνουν ότι το ποσοστό διαζυγίων μεταξύ των ενηλίκων των ΗΠΑ άνω των 50 ετών υπερδιπλασιάστηκε στο διάστημα μεταξύ της κυκλοφορίας αυτών των δύο ταινιών, δηλαδή από το 1996 έως το 2009. Ορισμένες διασημότητες έχουν επίσης εκπλήξει τους φαν τους, ανακοινώνοντας τον χωρισμό τους. Αυτή η τάση περιλαμβάνει εξέχοντες ηθοποιούς όπως η Μέριλ Στριπ, ο πρωταγωνιστής των «X-Men» Χιου Τζάκμαν και η βασίλισσα της κωμωδίς Λία Ρεμίνι. Επεκτείνεται επίσης στους δισεκατομμυριούχους φιλάνθρωπους Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς και σε πολιτικές προσωπικότητες όπως ο πρώην αντιπρόεδρος Αλ Γκορ.
«Όλα αυτά τα γκρίζα διαζύγια διασημοτήτων είναι πραγματικά εμβληματικά του τι συμβαίνει ευρύτερα στον πληθυσμό μας», σχολίασε η καθηγήτρια Σούζαν Μπράουν. «Χρησιμεύουν επίσης στην ομαλοποίηση του “γκρίζου διαζυγίου” στο δεύτερο μισό της ζωής μας». Η Μπράουν είπε επίσης ότι οι προσδοκίες των γενεών μπορεί επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στα γκρίζα διαζύγια. «Πολλά έχουν να κάνουν με τις μοναδικές εμπειρίες δύναμης των baby boomers που ενηλικιώθηκαν κατά την πρώτη “επανάσταση του διαζυγίου” κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980, χώρισαν μαζικά ως νέοι ενήλικες και πολλοί από αυτούς συνέχισαν να ξαναπαντρεύονται», είπε η Μπράουν.
«Διαπιστώνουμε ότι οι αλλαγές συμπεριφοράς αντικατοπτρίζουν τα πρότυπα συμπεριφοράς. Έτσι, οι ηλικιωμένοι στην πραγματικότητα υποστηρίζουν αρκετά το διαζύγιο σε περίπτωση που βρεθούν σε έναν μη ικανοποιητικό γάμο». Η καλλιτέχνης Edith Heyck είναι μέρος του κύματος αυτού που ολοένα αυξάνεται, δηλαδή των Αμερικανών που επιλέγουν να χωρίσουν μετά την ηλικία των 50 ετών. Η 74χρονη γυναίκα μίλησε στην εκπομπή Nightline του ABC News δηλώντας πως μετά το διαζύγιό της, ζει «την πιο έντονη ζωή που θα μπορούσα να έχω ονειρευτεί».
Η ίδια μεγάλωσε σε ένα παραδοσιακό νοικοκυριό, αλλά είπε ότι οι εμπειρίες της ζωής της απέχουν πολύ από το συμβατικό. «Με μεγάλωσαν να πιστεύω ότι θα παντρευόμουν και θα με φρόντιζε ο σύζυγός μου. Ποτέ δεν είχα υπόψιν μου το διαζύγιο. Δεν ήξερα κανέναν που να είχε χωρίσει», λέει η ίδια. «Οι γυναίκες της γενιάς μου ανακαλύψαμε την αίσθηση της δικής μας ελευθερίας, ώστε να μην χρειαστεί να μείνουμε παντρεμένες με τον ίδιο τρόπο που ήταν οι μανάδες μας, ας πούμε, που δεν μπορούσε να βγάλει τα προς το ζην». Όπως και η Heyck, η podcaster Laura Stassi θεώρησε ότι η single ζωή είναι αναζωογονητική. Η 64χρονη ήταν παντρεμένη για σχεδόν 30 χρόνια μέχρι που ο τότε σύζυγός της, της πρότεινε να χωρίσουν. Αρχικά, η ίδια είπε ότι ένιωθε ότι είχε χάσει την ταυτότητά της, αλλά ανέκτησε την ανεξαρτησία της μετά το διαζύγιο. Τώρα, παρουσιάζει ένα podcast που ονομάζεται “Dating while Grey”, το οποίο επικεντρώνεται στις σχέσεις και τις γνωριμίες για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας «που έχουν γκριζάρει».
