Η ανατροπή του Άσαντ προκάλεσε κύματα ενθουσιασμού στη Συρία και την ευρύτερη περιοχή, με πολλούς πρόσφυγες να σκέφτονται να επιστρέψουν στη χώρα τους
Περισσότερο από μία εβδομάδα μετά την πτώση του Μπασάρ αλ-Άσαντ και τη φυγή του από τη Συρία, η χώρα βιώνει μια ιστορική καμπή. Η ταχεία προέλαση της ισλαμιστικής οργάνωσης Hayat Tahrir al-Sham (HTS) οδήγησε στην κατάρρευση των κυβερνητικών δυνάμεων, σηματοδοτώντας το τέλος μιας πενηνταετούς καταπιεστικής κυριαρχίας της οικογένειας Άσαντ. Η εξουσία αυτή είχε συνδεθεί με μαζικές φυλακίσεις και εκτελέσεις διαφωνούντων, ενώ ο συριακός εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε το 2011 άφησε πίσω του πάνω από 500.000 νεκρούς και ανάγκασε το 50% του πληθυσμού να εγκαταλείψει τις εστίες του. Η ανατροπή του Άσαντ προκάλεσε κύματα ενθουσιασμού στη Συρία και την ευρύτερη περιοχή, με πολλούς πρόσφυγες να σκέφτονται να επιστρέψουν στη χώρα τους. Σύμφωνα με τη Ρίμα Τζαμούς Ιμσέις, διευθύντρια της Υπηρεσίας Προσφύγων του ΟΗΕ (UNHCR) για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, εκτιμάται ότι περίπου ένα εκατομμύριο Σύροι θα επιστρέψουν στη χώρα μέχρι τον Ιούνιο του 2025. «Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν φέρει τεράστια ελπίδα για τη μεγαλύτερη κρίση εκτοπισμού στον πλανήτη», δήλωσε η Ιμσέις από τη Γενεύη, τονίζοντας ωστόσο ότι «η αλλαγή καθεστώτος δεν σημαίνει το τέλος της ανθρωπιστικής κρίσης».
Προκλήσεις και ανησυχίες
Η UNHCR προειδοποιεί ότι η επιστροφή δεν πρέπει να γίνει βεβιασμένα. Χώρες που φιλοξενούν εκατομμύρια πρόσφυγες καλούνται να μην προχωρήσουν σε αναγκαστικές απελάσεις. «Κανείς δεν πρέπει να επιστρέψει με τη βία στη Συρία και το δικαίωμα των Σύρων για πρόσβαση στο άσυλο πρέπει να διατηρηθεί», τόνισε η Ιμσέις. Την ίδια ώρα, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες πάγωσαν εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου, ενώ ακροδεξιά κόμματα πιέζουν για την άμεση επιστροφή των προσφύγων. Η UNHCR αντιδρά, ζητώντας χρόνο για να αξιολογηθεί η ασφάλεια της κατάστασης στη Συρία.
Παρά τις επιστροφές, η Ιμσέις επισήμανε ότι πάνω από ένα εκατομμύριο Σύροι εκτοπίστηκαν εκ νέου τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Η ριζική αλλαγή του καθεστώτος δημιουργεί νέους κινδύνους για ευάλωτες ομάδες, ενώ προηγούμενα «προφίλ κινδύνου» ενδέχεται πλέον να έχουν αλλάξει. Η πτώση του Άσαντ φέρνει ελπίδα, αλλά και μεγάλες προκλήσεις για τη Συρία, που καλείται να σταθεί στα πόδια της μετά από δεκαετίες συγκρούσεων και καταπίεσης.
