«Η νομοθεσία βασίζεται σε παρωχημένα έμφυλα στερεότυπα, παραβιάζοντας διεθνείς συμβάσεις» υποστηρίζουν οργανώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών
Η 43χρονη επιχειρηματίας Rebecca Lee από το Γκρόνινγκεν της Ολλανδίας βίωσε μια προσωπική αποκάλυψη όταν υιοθέτησε το κορεατικό επώνυμο της βιολογικής της μητέρας. «Υιοθετήθηκα και πήρα ένα ολλανδικό όνομα, αλλά ποτέ δεν ένιωσα πλήρως Ολλανδή», δηλώνει. Παρότι άλλαξε το όνομά της για να νιώσει πιο ολοκληρωμένη, αντιμετωπίζει εμπόδια όταν θέλει να περάσει το επώνυμό της στην πεντάχρονη κόρη της, καθώς η ολλανδική νομοθεσία απαιτεί τη συναίνεση και των δύο γονέων. Μέχρι το 1811, τα παιδιά στην Ολλανδία έπαιρναν αυτόματα το επώνυμο του πατέρα τους. Από το 1998, οι γονείς μπορούσαν να επιλέξουν, αλλά μόνο από φέτος δόθηκε η δυνατότητα διπλού επωνύμου, και πάλι όμως υπό τον όρο της συμφωνίας των δύο γονέων. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία, ισχύει το επώνυμο του πατέρα, ενώ η προθεσμία για δηλώσεις διπλών επωνύμων για παιδιά που γεννήθηκαν μετά τον Ιανουάριο του 2016 λήγει στις 31 Δεκεμβρίου.
Η Rebecca Lee εξηγεί ότι ο πρώην σύζυγός της διαφωνεί: «Θεωρεί ότι πρέπει να κρατήσω το όνομά μου για περισσότερο καιρό πριν το περάσω στην κόρη μας. Όμως η κόρη μου μοιράζει τον χρόνο της εξίσου μεταξύ μας, και πιστεύω ότι πρέπει να έχει ένα κομμάτι κι από εμένα». Η οργάνωση για τα δικαιώματα των γυναικών Clara Wichmann υποστηρίζει γυναίκες που έχουν καταφύγει στη δικαιοσύνη για το ζήτημα. Η Linde Bryk, επικεφαλής στρατηγικών δικαστικών υποθέσεων της οργάνωσης, δηλώνει: «Η νομοθεσία βασίζεται σε παρωχημένα έμφυλα στερεότυπα, παραβιάζοντας διεθνείς συμβάσεις όπως τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την εξάλειψη κάθε μορφής διάκρισης κατά των γυναικών».
Παρόμοια στάση κρατά η βουλευτής του κόμματος GreenLeft-Labour, Songül Mutluer, χαρακτηρίζοντας τη νομοθεσία «χειροπιαστό παράδειγμα σεξιστικής διάκρισης». Έχει καταθέσει ερωτήσεις στη Βουλή, ζητώντας τροποποίηση του νόμου ώστε να διασφαλιστεί ότι η απόφαση για το επώνυμο του παιδιού δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση του πατέρα.
Κοινωνικές διαστάσεις του ζητήματος
Η σημασία των επωνύμων στην κοινωνική ταυτότητα είναι μεγάλη, επισημαίνει ο καθηγητής πολιτισμικής κοινωνιολογίας Kobe De Keere από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ. Τα επώνυμα φέρουν πολιτισμικά και ταξικά στίγματα, με έρευνες να δείχνουν ότι ορισμένα εθνοτικά ονόματα δυσχεραίνουν την πρόσβαση σε θέσεις εργασίας. «Στην Ολλανδία, οι άνθρωποι προσποιούνται ότι όλοι είναι ίσοι, αλλά στην πράξη αυτό δεν ισχύει», σημειώνει. Η 46χρονη Annemijn Niehof από το Άμστερνταμ, που έχασε πρόσφατα δικαστική διαμάχη με τον πρώην σύντροφό της για την αλλαγή του επωνύμου της κόρης της, ασκεί έφεση. «Η κόρη μου πρέπει να γνωρίζει ότι είναι σημαντικό να παλεύει για ίσα δικαιώματα», δηλώνει. Η κόρη της φέρει το όνομα Rosa, εμπνευσμένο από τη Rosa Parks, ως μεσαίο όνομά της. «Το παιδί μου είναι φτιαγμένο μισό από εκείνον και μισό από εμένα. Αυτή είναι η βάση της ταυτότητάς της». Η συζήτηση γύρω από τα επώνυμα αποκαλύπτει βαθύτερα κοινωνικά ζητήματα στην Ολλανδία, όπως τις έμφυλες ανισότητες και την πολιτισμική ταυτότητα, θέτοντας την ανάγκη για σύγχρονες νομοθετικές λύσεις.
