Με αφορμή την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος και την 80ή επέτειο από την απελευθέρωση του Άουσβιτς, η ιστορία του ροζ τριγώνου αναδεικνύει μια σημαντική αλλά συχνά παραγνωρισμένη πτυχή των ναζιστικών διώξεων: τη βία κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Το ροζ τρίγωνο χρησιμοποιήθηκε από τους Ναζί ως σήμα για την ταυτοποίηση των ομοφυλόφιλων ανδρών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου υπέστησαν πείνα, βασανιστήρια, αναγκαστική εργασία και πειράματα. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 50.000 ομοφυλόφιλοι άνδρες συνελήφθησαν, με 5.000 έως 15.000 να στέλνονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου πολλοί από αυτούς πέθαναν.
Η ομοφυλοφιλία ήταν παράνομη στη Γερμανία ήδη από το 1871, αλλά υπό τη ναζιστική εξουσία οι διώξεις εντάθηκαν. Ομοφυλόφιλοι άνδρες εξαναγκάζονταν σε σοδομισμό με ξύλινα αντικείμενα, «θεραπείες μετατροπής» και άλλα βασανιστήρια, ενώ υπέφεραν διακρίσεις και από τους συγκρατούμενούς τους. Γυναίκες λεσβίες, αν και δεν διώκονταν επίσημα από τον νόμο, συχνά στιγματίζονταν ως «αντικοινωνικές» και φορούσαν μαύρα τρίγωνα.
Η τραυματική εμπειρία των κρατουμένων καταγράφηκε σε μαρτυρίες, όπως αυτή του Pierre Seel, ο οποίος περιέγραψε τη βάρβαρη δολοφονία του εραστή του από φύλακες με τη χρήση σκύλων. Οι ΛΟΑΤΚΙ+ κρατούμενοι θεωρούνταν «κατώτερη κάστα» και συχνά στοχοποιούνταν ακόμη και από τους άλλους κρατούμενους.
Παρά την πτώση του ναζιστικού καθεστώτος, η δίωξη των ομοφυλόφιλων ανδρών συνεχίστηκε στη Γερμανία για δεκαετίες. Η Δυτική Γερμανία διατήρησε τον νόμο κατά της ομοφυλοφιλίας μέχρι το 1969, με πολλές συλλήψεις να λαμβάνουν χώρα κατά τις δεκαετίες που ακολούθησαν. Η Ανατολική Γερμανία, αν και πιο επιεικής, επίσης διατήρησε περιορισμούς. Η συμβολική αποκατάσταση των ΛΟΑΤΚΙ+ θυμάτων ήρθε μόλις το 2002, όταν η γερμανική κυβέρνηση ζήτησε συγγνώμη και ακύρωσε τις καταδίκες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ακολούθησε, αναγνωρίζοντας επίσημα τους ΛΟΑΤΚΙ+ διωκόμενους ως θύματα του Ολοκαυτώματος το 2005.
Το ροζ τρίγωνο ως σύμβολο ακτιβισμού
Από τη δεκαετία του 1970, το ροζ τρίγωνο ανακτήθηκε από το κίνημα για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων ως σύμβολο αντίστασης και μνήμης. Ανεστραμμένο, με την κορυφή προς τα πάνω, χρησιμοποιήθηκε στις εκστρατείες για το AIDS και σε μνημεία αφιερωμένα στα ΛΟΑΤΚΙ+ θύματα του Ολοκαυτώματος σε πόλεις όπως το Άμστερνταμ και το Σίδνεϊ. Το ροζ τρίγωνο σήμερα αποτελεί όχι μόνο σύμβολο της ιστορικής καταπίεσης, αλλά και της δύναμης των ΛΟΑΤΚΙ+ κοινοτήτων να διεκδικούν δικαιώματα και να διατηρούν ζωντανή τη μνήμη της καταπίεσης και του αγώνα τους. Η ιστορία αυτή υπενθυμίζει τον κίνδυνο της μισαλλοδοξίας και τη σημασία της ενότητας για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα σε καιρούς που οι φωνές του μίσους εξακολουθούν να απειλούν την κοινωνική συνοχή.
