Τέμπη, το πόρισμα για τις εκρήξεις -Tι λέει το Πανεπιστήμιο Γάνδης για τη μεγάλη φωτιά μετά τη σύγκρουση
Το προσχέδιο του πορίσματος για τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών, που συνέταξε ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), αποκαλύπτει σημαντικά στοιχεία για τα αίτια και τις επιπτώσεις του δυστυχήματος. Σύμφωνα με το προσχέδιο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη δεξαμενής μεγάλου όγκου ή “κρυφού βαγονιού”. Ωστόσο, φαίνεται πως μέχρι την ολοκλήρωση του τελικού πορίσματος θα έχει τεκμηριωθεί η πιθανή παρουσία 3,5 – 4 τόνων αρωματικών υδρογονανθράκων στο τρίτο βαγόνι της εμπορικής αμαξοστοιχίας, το οποίο ανεφλέγη μετά τη σύγκρουση.
Αντίθετα, η διαρροή ελαίων σιλικόνης από τους μετασχηματιστές στα δύο πρώτα βαγόνια του εμπορικού τρένου δεν θεωρείται ικανή να έχει προκαλέσει την ισχυρή έκρηξη που σημειώθηκε. Οι μετασχηματιστές υπέστησαν ελάχιστες ρωγμές, γεγονός που ενισχύει την υπόθεση ότι κάποια άλλη ουσία πυροδότησε την έκρηξη. Η διερεύνηση της έκρηξης βασίστηκε κυρίως σε υλικό από τις κάμερες ασφαλείας, το οποίο κρίνεται ικανό να οδηγήσει σε ασφαλή επιστημονικά συμπεράσματα. Τα ερευνητικά κέντρα που συμμετέχουν στην ανάλυση (Πανεπιστήμια Πίζας και Γάνδης, Σουηδικό Ινστιτούτο) δεν έχουν καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα, αλλά έχουν αναπτύξει τη μεθοδολογία που θα επιτρέψει την ταυτοποίηση του φορτίου.
Η φωτιά και οι εκρήξεις σημειώθηκαν σε τρεις φάσεις:
Άμεση ανάφλεξη και πρώτη έκρηξη: Έξι κλάσματα του δευτερολέπτου μετά τη σύγκρουση καταγράφεται ηλεκτρικό τόξο που προκαλεί βραχυκύκλωμα, ενώ λίγα κλάσματα αργότερα ξεκινά η έκρηξη λόγω σπινθήρων από τα φρένα.
Δεύτερη φάση πυρκαγιάς: Εμφανίζεται νέα φωτιά σε διαφορετική περιοχή, η οποία ενισχύει την αρχική φλόγα, υποδεικνύοντας την εμπλοκή σημαντικής ποσότητας καυσίμου.
Τρίτη φάση καύσης: Δύο ξεχωριστές πυρκαγιές συνεχίζουν να κατακαίνε τα συντρίμμια, με τη μία να διαρκεί δύο ώρες.
Το προσχέδιο περιγράφει τη σύγκρουση σε τρεις φάσεις:
Αρχική πρόσκρουση: Τα δύο πρώτα βαγόνια των δύο συρμών συγκρούστηκαν μετωπικά, με αποτέλεσμα την ολοσχερή καταστροφή του βαγονιού της Α’ θέσης της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Δεύτερη σύγκρουση: Το εστιατόριο της επιβατικής συγκρούστηκε με το εμπορικό βαγόνι που μετέφερε χαλύβδινες πλάκες.
Συνεχιζόμενες συγκρούσεις: Τα υπόλοιπα βαγόνια συνέχισαν να συγκρούονται με μειούμενη ορμή.
Το πόρισμα εντοπίζει σοβαρές ελλείψεις και παραλείψεις στη λειτουργία των σιδηροδρόμων:
Οργανωτικά προβλήματα σταθμαρχείων: Η διάρθρωση και η λειτουργία των σταθμαρχείων κρίνονται ανεπαρκείς.
Προβληματική επικοινωνία: Ο ασύρματος τρόπος επικοινωνίας αποδεικνύεται αναποτελεσματικός λόγω στατικού θορύβου και αδυναμίας λειτουργίας σε σημεία όπως τα τούνελ.
Υποστελέχωση του ΟΣΕ: Ο οργανισμός λειτουργεί μόλις με το 45% του προσωπικού που προβλεπόταν αρχικά. Το 2024 διέθετε 589 υπαλλήλους αντί για τους 2.184 που απαιτούνται, εκ των οποίων μόλις 108 σταθμάρχες (από τους 412 προβλεπόμενους).
Ελλείψεις στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων: Χρειάζονται βελτιώσεις στο σύστημα αναφοράς περιστατικών.
Το προσχέδιο του πορίσματος αποκαλύπτει κρίσιμες λεπτομέρειες για τα αίτια και τις επιπτώσεις του δυστυχήματος στα Τέμπη. Οι ελλείψεις στον ΟΣΕ και τη ΡΑΣ, η προβληματική επικοινωνία και η ασαφής ταυτοποίηση του φορτίου του εμπορικού τρένου αποτελούν βασικά ζητήματα που αναδεικνύονται.
