Η αμερικανική υπηρεσία που διανέμει ανθρωπιστική βοήθεια μπήκε για τα καλά στο στόχαστρο του προγράμματος αναδόμησης της δημόσιας διοίκησης με αιχμή του δόρατος τον Έλον Μασκ
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, σε συνεργασία με τον Ίλον Μασκ, προχωρά σε μαζική περικοπή προσωπικού της USAID, αφήνοντας στη θέση τους λιγότερους από 300 εργαζόμενους από ένα σύνολο άνω των 10.000 παγκοσμίως. Η απόφαση αυτή ουσιαστικά διαλύει τη μεγαλύτερη αμερικανική υπηρεσία διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ο Μασκ και ο Τραμπ έχουν εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή τους στη λειτουργία της USAID, χαρακτηρίζοντάς την ως «εγκληματική οργάνωση». Η USAID, η οποία διαχειριζόταν προϋπολογισμό 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023, βρίσκεται στο στόχαστρο του προγράμματος «Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας» (DOGE), το οποίο προωθεί ο Ίλον Μασκ ως σύμβουλος του Τραμπ. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Μασκ χαρακτήρισε την υπηρεσία «μπάλα από σκουλήκια», δηλώνοντας ότι είναι μη διορθώσιμη και πως το κλείσιμό της είναι η μόνη επιλογή. Ο ίδιος ο Τραμπ υποστήριξε ότι η USAID έχει μετατραπεί σε έναν μηχανισμό διαφθοράς και πως οι περικοπές είναι απαραίτητες για τη μείωση των ομοσπονδιακών εξόδων.
Από τους πάνω από 10.000 εργαζόμενους της υπηρεσίας, μόλις 294 θα διατηρήσουν τις θέσεις τους. Οι υπόλοιποι θα απολυθούν ή θα τεθούν σε αναγκαστική αργία. Την Τρίτη, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την ανάκληση όλου του προσωπικού της USAID από το εξωτερικό στις ΗΠΑ, κάτι που σηματοδοτεί την πλήρη αποδιοργάνωση της υπηρεσίας. Ο πρώην επικεφαλής της USAID, Τζον Μπράιαν Άτγουντ, χαρακτήρισε την απόφαση «σκανδαλώδη» και προειδοποίησε ότι θα οδηγήσει στον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων, καθώς προγράμματα όπως η χρηματοδότηση για το AIDS μέσω του PEPFAR βρίσκονται πλέον στον αέρα. Ο ίδιος επισήμανε ότι πολλοί δεν θα καταφέρουν να επιβιώσουν, καθώς η USAID παρείχε κρίσιμη βοήθεια σε χώρες που αντιμετωπίζουν ανθρωπιστικές κρίσεις.
Η κυβέρνηση σκοπεύει να υπαγάγει την USAID στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να αναλαμβάνει προσωρινός διευθυντής της υπηρεσίας. Για να ολοκληρωθεί η υπαγωγή, απαιτείται έγκριση από το Κογκρέσο, όπου όμως οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν την πλειοψηφία, γεγονός που καθιστά πολύ πιθανή την υλοποίηση του σχεδίου. Η κατάργηση της USAID θεωρείται μία από τις πιο αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις της νέας κυβέρνησης Τραμπ, με έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ όσο και σε διεθνές επίπεδο. Με την απομάκρυνση σχεδόν όλου του προσωπικού και την πιθανή παύση κρίσιμων προγραμμάτων, η απόφαση αυτή θα έχει βαθιές ανθρωπιστικές και γεωπολιτικές συνέπειες, ιδίως για χώρες που βασίζονται στη βοήθεια των ΗΠΑ.
