Γεραπετρίτης Συρία: Η Ελλάδα επιθυμεί να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη νέα κατάσταση

Η περιοδεία του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, στη Μέση Ανατολή σηματοδοτεί μια νέα φάση της ελληνικής διπλωματίας, καθώς η χώρα επιχειρεί να ενισχύσει την παρουσία της σε μια περιοχή όπου η Τουρκία διεκδικεί αυξημένο ρόλο. Κατά την επίσκεψή του στη Συρία, ο Έλληνας ΥΠΕΞ επεσήμανε την πρόθεση της Ελλάδας να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα, δίνοντας έμφαση στην τήρηση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, με φόντο τη συζήτηση για πιθανό τουρκο-συριακό μνημόνιο που θα καθόριζε ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών.

Η επίσκεψη στη Δαμασκό παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό μη ανακοινώσιμη, ενδεικτικό της διπλωματικής ευαισθησίας του ζητήματος. Η ελληνική κυβέρνηση θέλει να διατηρήσει διαύλους επικοινωνίας με τη μεταβατική ηγεσία της Συρίας, ενώ η Άγκυρα φαίνεται να ενισχύει την επιρροή της στη χώρα μέσω αμυντικών και στρατιωτικών συμφωνιών. Η Τουρκία προωθεί την υπογραφή αμυντικού συμφώνου με τη μεταβατική κυβέρνηση της Συρίας, γεγονός που θα της επέτρεπε να δημιουργήσει αεροπορικές βάσεις στην κεντρική Συρία και να εκπαιδεύσει τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας.

Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, η συμφωνία περιλαμβάνει:

• Δημιουργία δύο τουρκικών βάσεων στη Συρία
• Εκπαίδευση του νέου συριακού στρατού από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις
• Ανάπτυξη τουρκικών F-16 στον συριακό εναέριο χώρο
• Χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) από την Τουρκία στη Συρία
• Ενίσχυση των ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων

Η Άγκυρα φαίνεται να καλύπτει το γεωπολιτικό κενό που αφήνει το Ιράν στη Συρία, αυξάνοντας την επιρροή της στη μεταπολεμική περίοδο. Η Αθήνα, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις, επιδιώκει να ενεργοποιήσει τη διπλωματική της παρουσία, προβάλλοντας την ανάγκη για σεβασμό του διεθνούς δικαίου.

Η ελληνική θέση και το διπλωματικό άνοιγμα στη Συρία

Κατά τη συνάντησή του με τον μεταβατικό Πρόεδρο της Συρίας, Ahmad Al Sharaa, και τον Υπουργό Εξωτερικών, Asaad Al Shaibani, ο Γεραπετρίτης κατέστησε σαφές ότι η Ελλάδα επιδιώκει σταθερότητα και ειρηνική μετάβαση στη χώρα, προτάσσοντας την ανάγκη μιας συμπεριληπτικής κυβέρνησης. Παράλληλα, επανέλαβε τη στήριξη της Ελλάδας στην εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, ενώ εξέφρασε την ετοιμότητα της χώρας μας να προσφέρει ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη Χριστιανική κοινότητα της Συρίας, καθώς και στη σημασία του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αντιοχείας. Η διπλωματική πρωτοβουλία της Ελλάδας αποκτά ξεχωριστή σημασία, καθώς πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη Έλληνα αξιωματούχου στη Συρία μετά την πτώση του Άσαντ, ενώ ο Γεραπετρίτης είναι ένας από τους πρώτους Ευρωπαίους ΥΠΕΞ που επισκέπτονται τη χώρα.

Η Αθήνα επιδιώκει να αξιοποιήσει τη συμμετοχή της ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενισχύοντας τη θέση της ως αξιόπιστος συνομιλητής στη Μέση Ανατολή. Η περιοδεία του Γεραπετρίτη σε χώρες όπως το Κατάρ, το Ισραήλ, η Ραμάλα και η Ιορδανία, καθώς και οι συναντήσεις του με τον Σεΐχη Abdullah bin Zayed Al Nahyan στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αποδεικνύουν τη διπλωματική κινητικότητα της Ελλάδας στην περιοχή.

Κατά τις επαφές του, συζητήθηκαν κρίσιμα θέματα όπως:

• Οι εκεχειρίες στη Γάζα και τον Λίβανο
• Η σταθερότητα στη Συρία
• Η ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας – αραβικών χωρών
• Οι σχέσεις των ΗΑΕ με την Ευρωπαϊκή Ένωση

Η Αθήνα θεωρεί ότι η Ιορδανία διαδραματίζει σταθεροποιητικό ρόλο στη Μέση Ανατολή και επιδιώκει στενότερη συνεργασία σε θέματα ασφάλειας και οικονομίας. Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να αναπροσαρμόζει τη στρατηγική της στη Μέση Ανατολή, με στόχο την ενίσχυση των διμερών σχέσεων με τις χώρες της περιοχής και την ανάσχεση των τουρκικών επιδιώξεων. Η παρουσία της Ελλάδας ως ενεργού διπλωματικού παίκτη, σε συνδυασμό με τη συμμετοχή της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενισχύει τη θέση της σε θέματα διεθνούς σταθερότητας και ανθρωπιστικής βοήθειας. Η περιοδεία του Γεραπετρίτη ανέδειξε την πρόθεση της Αθήνας να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στα γεωπολιτικά ζητήματα της Μέσης Ανατολής, χτίζοντας συμμαχίες και διευρύνοντας τις διπλωματικές της πρωτοβουλίες.