Απόφαση για αναδρομικά 2025: Η περικοπή των τριών επιδομάτων επιβλήθηκε με τον νόμο 4093/2012 λόγω του Μνημονίου Συνεννόησης
Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) δημοσίευσε την απόφασή του σχετικά με τη διαφωνία που είχε προκύψει μεταξύ του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για την κατάργηση των δώρων-επιδομάτων (Χριστουγέννων, Πάσχα και θερινής άδειας) στις επικουρικές συντάξεις. Σύμφωνα με την απόφαση, οικονομικές διεκδικήσεις μπορούν να έχουν μόνο οι συνταξιούχοι του Δημοσίου τομέα που είχαν προσφύγει μέχρι τις 21/7/2020 στα Διοικητικά Δικαστήρια, διεκδικώντας τις περικοπές του 11μήνου από 11.6.2015 έως 11.5.2016. Αντίθετα, οι συνταξιούχοι του Μετοχικού Ταμείου της Τράπεζας της Ελλάδος δεν δικαιούνται αναδρομικά, καθώς για αυτούς είχε ήδη εκδοθεί απόφαση του Αρείου Πάγου που έκρινε συνταγματικές τις περικοπές.
Το ΑΕΔ, με πρόεδρο την πρώην πρόεδρο του ΣτΕ Ευαγγελία Νίκα και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Ειρήνη Σταυρουλάκη, αποφάσισε ότι είναι αναρμόδιο να κρίνει τη συνταγματικότητα των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις του Δημοσίου για το επίμαχο 11μηνο, καθώς αυτές έγιναν στο πλαίσιο του «νόμου Κατρούγκαλου». Επιπλέον, το δικαστήριο έκρινε ότι οι αποφάσεις του ΣτΕ και του Αρείου Πάγου που είχαν παραπεμφθεί σε αυτό δεν είναι αντίθετες και εξακολουθούν να ισχύουν, παρά τη φαινομενική τους διαφορά.
Συγκεκριμένα:
-
Το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο είχε κρίνει τις περικοπές αντισυνταγματικές, περιορίστηκε στους συνταξιούχους των δημόσιων φορέων κοινωνικής ασφάλισης, λαμβάνοντας υπόψη τη σωρευτική επίδραση των περικοπών του 2000-2012 και τη μη σύνταξη αναλογιστικής μελέτης που να τεκμηριώνει την ανάγκη των νέων μειώσεων.
-
Ο Άρειος Πάγος, από την άλλη, έκρινε ότι η επικουρική ασφάλιση των συνταξιούχων της Τράπεζας της Ελλάδος, που παρέχεται από ΝΠΙΔ και όχι από το κράτος, δεν εμπίπτει στους ίδιους κανόνες. Συνεκτιμώντας τις προηγούμενες μειώσεις, το δικαστήριο κατέληξε ότι οι περικοπές των δώρων ήταν συνταγματικές, καθώς οι συντάξεις των τραπεζοϋπαλλήλων παρέμεναν υψηλότερες από τις αντίστοιχες του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Κατά συνέπεια, το ΑΕΔ έκρινε ότι δεν υπάρχει πραγματική αντίθεση μεταξύ των δύο δικαστηρίων και δεν απαιτείται ομοιόμορφη ερμηνεία από το ίδιο, σύμφωνα με το άρθρο 100 του Συντάγματος. Η υπόθεση ξεκίνησε από την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ το 2015, η οποία έκρινε ότι οι περικοπές των δώρων παραβίαζαν τις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ισότητας στα δημόσια βάρη, καθώς δεν προηγήθηκε μελέτη των επιπτώσεών τους στο βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων. Το Β2 Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου, ωστόσο, τον Ιανουάριο του 2024, έκρινε ότι οι περικοπές που επιβλήθηκαν με τον μνημονιακό νόμο 4093/2012 ήταν συνταγματικές και συμβατές με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), καθώς εξυπηρετούσαν σκοπούς δημοσίου συμφέροντος.
Με την απόφαση του ΑΕΔ, μόνο όσοι συνταξιούχοι του Δημοσίου είχαν προσφύγει έως τις 21/7/2020 μπορούν να διεκδικήσουν αναδρομικά για το 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016. Όσοι δεν είχαν ασκήσει προσφυγή δεν δικαιούνται επιστροφή των περικοπών, ενώ οι συνταξιούχοι της Τράπεζας της Ελλάδος δεν μπορούν να αξιώσουν αναδρομικά, καθώς το δικαστήριο έκρινε συνταγματικές τις περικοπές τους. Η απόφαση αυτή κλείνει ένα κεφάλαιο στη δικαστική διαμάχη για τα δώρα στις επικουρικές συντάξεις, διαμορφώνοντας ένα οριστικό πλαίσιο για τις οικονομικές διεκδικήσεις των συνταξιούχων.
