Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παρακολουθούν με ανησυχία τη φαινομενική στροφή της Ουάσινγκτον προς τη Μόσχα, καθώς ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, επιχειρεί να κατευνάσει τις ανησυχίες τους. Μετά από πολύωρες συνομιλίες με Ρώσους διαπραγματευτές στη Σαουδική Αραβία, ο Ρούμπιο διακήρυξε τις «απίστευτες ευκαιρίες συνεργασίας» με τη Ρωσία, προκαλώντας αναταραχή στους ευρωπαϊκούς διπλωματικούς κύκλους. Ωστόσο, λίγες ώρες αργότερα, έσπευσε να διαβεβαιώσει τους ανήσυχους συμμάχους της Ουάσινγκτον ότι οι συνομιλίες αυτές δεν σηματοδοτούν μια αιφνίδια αλλαγή πολιτικής, όπως πολλοί φοβούνταν.
Ευρωπαϊκή σύγχυση και ένα νέο αμερικανικό αφήγημα
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τις προθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ, καθώς φαίνεται να αλλάζει ριζικά τη στάση των ΗΠΑ απέναντι στη Ρωσία.
Σε απόρρητη τηλεδιάσκεψη με Ευρωπαίους διπλωμάτες, ο Ρούμπιο επιχείρησε να διαλύσει τις αμφιβολίες:
- Όχι, η Ουάσινγκτον δεν θα επιβάλει μονομερώς συμφωνία στη Ρωσία εις βάρος της Ουκρανίας και της Ευρώπης.
- Όχι, οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας δεν θα αρθούν χωρίς σαφή αλλαγή στάσης της Μόσχας – αν και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μικρών χαλαρώσεων εφόσον υπάρξει καλή θέληση από το Κρεμλίνο.
- Ναι, η Ουάσινγκτον γνωρίζει ότι η Ρωσία ενδέχεται να χρησιμοποιεί αυτές τις διαπραγματεύσεις για να σπείρει διχόνοια στη Δύση και να σπάσει τη διεθνή απομόνωσή της.
Παρά τις διαβεβαιώσεις του Ρούμπιο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες παρέμειναν επιφυλακτικοί, καθώς η αλλαγή στάσης της Ουάσινγκτον κινδυνεύει να αποδυναμώσει το ευρωπαϊκό μέτωπο απέναντι στη Μόσχα.
Ο Μακρόν συγκαλεί έκτακτη σύσκεψη
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, κάλεσε σε δεύτερη έκτακτη σύνοδο στο Παρίσι, καθώς εντείνεται ο φόβος ότι οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν τον ρόλο τους ως εγγυητές της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Η στάση της Ουάσινγκτον φαίνεται να κάνει στροφή 180 μοιρών. Μετά από χρόνια προσπάθειας απομόνωσης του Κρεμλίνου λόγω της εισβολής στην Ουκρανία, η κυβέρνηση Τραμπ δείχνει να επαναπροσδιορίζει τη σχέση της με τη Ρωσία. Μέσα σε λίγες ώρες από τη λήξη των διαπραγματεύσεων στο Ριάντ, ο Τραμπ προχώρησε σε μια σειρά δηλώσεων που έμοιαζαν να υιοθετούν τη ρωσική αφήγηση, ενώ ταυτόχρονα επέρριψε την ευθύνη του πολέμου στην Ουκρανία.
- Αποκάλεσε τον Ουκρανό Πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, «δικτάτορα».
- Ισχυρίστηκε ψευδώς ότι το Κίεβο «ξεγέλασε» τις ΗΠΑ για να τις σύρει σε έναν πόλεμο που, όπως είπε, «ξεκίνησαν οι ίδιοι οι Ουκρανοί».
- Χλεύασε τη διαμαρτυρία της Ουκρανίας για τον αποκλεισμό της από τις συνομιλίες, λέγοντας ότι «ένας μέτριος διαπραγματευτής θα είχε λύσει το πρόβλημα εδώ και χρόνια, με ελάχιστες εδαφικές απώλειες και χωρίς την απώλεια ζωών».
Ο Τραμπ απέφυγε για άλλη μια φορά να επικρίνει τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον άνθρωπο που ξεκίνησε την εισβολή στην Ουκρανία.
Τι πραγματικά συνέβη στο Ριάντ;
Μετά από περισσότερες από τέσσερις ώρες διαπραγματεύσεων με Ρώσους αξιωματούχους, ο Ρούμπιο έδωσε ελάχιστες λεπτομέρειες για τα αποτελέσματα των συνομιλιών. Ωστόσο, παρουσίασε τον Τραμπ ως τον «μοναδικό ηγέτη στον κόσμο» που θα μπορούσε να γεφυρώσει τις σχέσεις με τη Ρωσία. Ο Αμερικανός απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή και προσωπικός φίλος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, χαρακτήρισε τη συνάντηση «θετική, αισιόδοξη και εποικοδομητική».
Στην κλήση με Ευρωπαίους αξιωματούχους, ο Ρούμπιο προσπάθησε να εξηγήσει γιατί η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι δεν προσκλήθηκαν στις συνομιλίες. Δεν επρόκειτο για παραγκωνισμό των συμμάχων, διαβεβαίωσε. Αντίθετα, η συνάντηση επικεντρώθηκε σε ζητήματα διμερούς σχέσης ΗΠΑ-Ρωσίας, όπως η πιθανή άρση περιορισμών στις πρεσβείες τους, που έχουν ουσιαστικά κλείσει λόγω αμοιβαίων απελάσεων διπλωματών. Αυτό, είπε ο Ρούμπιο, θα ήταν το πρώτο τεστ για να διαπιστωθεί αν η Μόσχα όντως επιθυμεί μια συμφωνία για την Ουκρανία. Αν δεν υπάρξει πρόοδος, τότε η Ρωσία δεν έχει πραγματική πρόθεση να διαπραγματευτεί. Όμως, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραμένουν δύσπιστοι. Αντί να επαναβεβαιώσει τη στήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, η κυβέρνηση Τραμπ δείχνει να αναζητά τρόπους προσέγγισης με τη Ρωσία, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει παράκαμψη των Ευρωπαίων εταίρων της. Η συνομιλία έκλεισε με τον Ρούμπιο να υπόσχεται πως οι ΗΠΑ θα κρατήσουν ενήμερους τους συμμάχους τους και να καλεί σε ενότητα. Όμως, με την Ουάσινγκτον να στέλνει αμφίσημα μηνύματα και τον Τραμπ να αμφισβητεί ανοιχτά την Ουκρανία, η Ευρώπη αρχίζει να αναρωτιέται: Μπορεί ακόμα να βασίζεται στην Αμερική;