Μια αιφνιδιαστική κίνηση από την Ουάσιγκτον προκάλεσε διεθνείς αντιδράσεις, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την αναστολή της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία. Η απόφαση ήρθε λίγες ημέρες μετά από μια τεταμένη συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η οποία κατέληξε σε έντονη λογομαχία, αποκαλύπτοντας βαθιές διαφωνίες για τη στρατηγική της Ουκρανίας στον πόλεμο με τη Ρωσία. Σύμφωνα με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, η παύση της βοήθειας είναι προσωρινή και αποσκοπεί στην επανεξέταση της στρατηγικής των ΗΠΑ. «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η υποστήριξή μας συμβάλλει πραγματικά στην επίτευξη ειρήνης» ανέφερε κυβερνητικός εκπρόσωπος, δίνοντας έμφαση στην πρόθεση του Τραμπ να πιέσει την Ουκρανία προς διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, εξέφρασε την πεποίθηση ότι ο Ζελένσκι θα αναγκαστεί τελικά να αποδεχθεί συνομιλίες για μια ειρηνευτική συμφωνία.
Η απόφαση του Λευκού Οίκου ελήφθη ύστερα από συνάντηση του υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και κορυφαίων συμβούλων του προέδρου. Ωστόσο, λίγες ώρες πριν από την επίσημη ανακοίνωση, ο Τραμπ είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναξιολόγησης της βοήθειας, αποφεύγοντας να πάρει σαφή θέση. «Δεν είναι το τέλος, αλλά μια παύση» ανέφερε ένας ανώνυμος αξιωματούχος στο δίκτυο Fox News, επιχειρώντας να διασκεδάσει τις ανησυχίες.
Ένταση στις σχέσεις Τραμπ-Ζελένσκι
Η διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας σηματοδοτεί τη ρήξη στις σχέσεις των δύο ηγετών, με τον Τραμπ να εκφράζει ανοιχτά την οργή του απέναντι στον Ζελένσκι. Σύμφωνα με πηγές από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ θεωρεί ότι ο Ουκρανός πρόεδρος δεν επιδεικνύει επαρκή διάθεση για διαπραγματεύσεις και έχει καταστήσει σαφές ότι «δεν θα ανεχτεί για πολύ ακόμη» τη στάση του Κιέβου. Σε μια προκλητική δήλωση, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε τον Ζελένσκι να ζητήσει δημόσια συγγνώμη για όσα ειπώθηκαν κατά τη συνάντηση της Παρασκευής, προτού συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις για μελλοντική αμερικανική υποστήριξη. Η πίεση της Ουάσιγκτον προς το Κίεβο δεν περιορίζεται στη στρατιωτική ενίσχυση. Δημοσιεύματα του CNN αναφέρουν ότι ο Λευκός Οίκος απαιτεί από την ουκρανική ηγεσία να προχωρήσει σε συμβιβασμούς που θα οδηγήσουν στην επίτευξη συμφωνίας για τη χρήση ορυκτών αποθεμάτων, τα οποία αποτελούν κρίσιμο παράγοντα της γεωπολιτικής στρατηγικής της περιοχής. Η στρατηγική αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο στο Κίεβο όσο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπου οι ηγέτες της Βρετανίας και της Γαλλίας επαναβεβαίωσαν τη στήριξή τους στην Ουκρανία κατά τη Σύνοδο Κορυφής στο Λονδίνο.
Οι επιπτώσεις στην πολεμική ισορροπία
Η απόφαση του Τραμπ αναμένεται να έχει άμεσες συνέπειες στο μέτωπο του πολέμου, καθώς η Ουκρανία βασίζεται σε αμερικανικά όπλα για να αντιμετωπίσει τις ρωσικές επιθέσεις. Από το 2022, οι ΗΠΑ έχουν χορηγήσει στρατιωτική βοήθεια ύψους 65,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Κίεβο, προσφέροντας κρίσιμα αμυντικά συστήματα όπως πυραύλους ATACMS και HIMARS, τα οποία επέτρεπαν στην Ουκρανία να πλήττει στόχους σε μεγάλο βάθος εντός ρωσικού εδάφους. Αν η αναστολή της βοήθειας συνεχιστεί, το Κίεβο κινδυνεύει να χάσει πρόσβαση σε αντιαεροπορικά προηγμένης τεχνολογίας, βαλλιστικούς πυραύλους και συστήματα πυροβολικού μεγάλης εμβέλειας. Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν μεν δηλώσει την πρόθεσή τους να ενισχύσουν την Ουκρανία, αλλά η αμερικανική συμβολή παραμένει αναντικατάστατη. Όπως δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος στο CNN, «υπάρχει ένα κενό ικανοτήτων που η Ευρώπη δεν μπορεί να καλύψει μόνη της».
Την ίδια στιγμή, η Ρωσία εμφανίζεται ανοιχτή σε νέες συνομιλίες. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία έχουν ήδη πραγματοποιήσει μια πρώτη συνάντηση υψηλού επιπέδου στη Σαουδική Αραβία τον Φεβρουάριο, αλλά απέφυγε να διευκρινίσει αν υπάρχει προγραμματισμένος επόμενος γύρος διαπραγματεύσεων. Η παύση της αμερικανικής βοήθειας δημιουργεί ερωτήματα για το εάν το Κίεβο θα αναγκαστεί να συμβιβαστεί υπό την πίεση των εξελίξεων.
Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ αναδιαμορφώνει το τοπίο της διεθνούς διπλωματίας, μεταβάλλοντας τη στάση των ΗΠΑ απέναντι στον πόλεμο. Εάν η πολιτική αυτή διατηρηθεί, η Ουκρανία ενδέχεται να βρεθεί σε μια θέση όπου η διαπραγμάτευση με τη Ρωσία δεν θα είναι πλέον επιλογή, αλλά μονόδρομος. Το αν αυτό θα οδηγήσει σε μια βιώσιμη ειρηνευτική λύση ή θα δώσει πλεονέκτημα στο Κρεμλίνο, παραμένει ένα ερώτημα που θα απαντηθεί τις επόμενες εβδομάδες.