Politico: Η αυριανή Σύνοδος Κορυφής για ασφάλεια και Ουκρανία μπορεί να εξελιχθεί σε εφιάλτη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αντιμετωπίσει πολλές κρίσεις στο παρελθόν, αλλά η τρέχουσα κατάσταση ενδέχεται να αποτελεί τη σοβαρότερη πρόκληση μέχρι σήμερα, σύμφωνα με ανάλυση του Politico. Η αυριανή σύνοδος κορυφής της ΕΕ διεξάγεται σε μια κρίσιμη συγκυρία, καθώς οι εξελίξεις στον τομέα της ευρωπαϊκής ασφάλειας διαμορφώνουν ένα ασταθές σκηνικό. Οι 27 ηγέτες των κρατών-μελών που θα συγκεντρωθούν στις Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι η αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης, η οποία έχει οικοδομηθεί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με βασικό πυλώνα τη στήριξη των ΗΠΑ, βρίσκεται σε διαρκή αβεβαιότητα. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αντιλαμβάνονται την επιτακτική ανάγκη ανάληψης δράσης, καθώς η πολιτική κατάσταση έχει γίνει εξαιρετικά ασταθής.
Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο έχει επιταχύνει τις ανησυχίες σχετικά με την ευρωπαϊκή κυριαρχία και άμυνα. Παρόλο που το ζήτημα έχει αποτελέσει αντικείμενο συζητήσεων εδώ και χρόνια, οι ηγέτες της ΕΕ καλούνται πλέον να μετατρέψουν τα λόγια σε πράξεις. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ορισμένοι αξιωματούχοι εκφράζουν φόβους για ραγδαίες και δυσάρεστες εξελίξεις. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Εμανουέλ Μακρόν, που τόνισε την ανάγκη αφύπνισης της Ευρώπης, καθώς και η προειδοποίηση του επερχόμενου Γερμανού καγκελάριου, Φρίντριχ Μερτς, ότι η Ένωση βρίσκεται «πέντε λεπτά πριν τα μεσάνυχτα», υπογραμμίζουν την κρισιμότητα των επόμενων αποφάσεων. Οι διπλωμάτες της ΕΕ ανησυχούν για την ταχύτητα των γεωπολιτικών αλλαγών και την πιθανότητα οι ΗΠΑ να προχωρήσουν σε μια συμφωνία που θα ενσωματώνει πολλές από τις απαιτήσεις της Ρωσίας, αφήνοντας την Ευρώπη και την Ουκρανία να αποφασίσουν αν θα την αποδεχθούν ή όχι.
Η αβεβαιότητα δεν περιορίζεται μόνο στις ενέργειες των ΗΠΑ, αλλά επεκτείνεται και στο εσωτερικό της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ορισμένοι ηγέτες κρατών-μελών, όπως ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, ενδέχεται να υπονομεύσουν τις διαβουλεύσεις, εκτροχιάζοντας τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής. Η έλλειψη συνοχής και ο μεγάλος όγκος θεμάτων προς συζήτηση αυξάνουν τον κίνδυνο να μην προκύψει ενιαία στρατηγική από τη σύνοδο. Στο επίκεντρο της συνάντησης θα βρεθούν οι τρόποι ταχύτερης διοχέτευσης πόρων για την ενίσχυση των εθνικών στρατών και η στήριξη της Ουκρανίας, πιθανώς μέσω της επαναβεβαίωσης της ευρωπαϊκής της προοπτικής. Παράλληλα, οι ηγέτες της ΕΕ ενδέχεται να δεσμευτούν για νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενισχύοντας τη θέση τους απέναντι στο καθεστώς Πούτιν.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προειδοποίησε σε επιστολή της προς τους ηγέτες της ΕΕ ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει έναν πρωτόγνωρο και σοβαρό κίνδυνο. Όπως ανέφερε, η ελεύθερη και κυρίαρχη Ουκρανία, καθώς και η ασφάλεια της Ευρώπης, βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο. Η σύνοδος κορυφής σηματοδοτεί μια κρίσιμη στιγμή για την ευρωπαϊκή άμυνα, ιδίως μετά την απόφαση του Τραμπ να σταματήσει τη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία. Η Κομισιόν έχει παρουσιάσει σχέδιο για την αύξηση των αμυντικών δαπανών, προβλέποντας την αποδέσμευση έως 800 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια. Μέρος αυτού του σχεδίου περιλαμβάνει ένα δάνειο ύψους 150 δισ. ευρώ προς τα κράτη-μέλη για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής στρατιωτικής ικανότητας. Παράλληλα, προτείνεται η χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων ώστε να επιτραπούν μεγαλύτερες αμυντικές δαπάνες. Οι ανακοινώσεις αυτές έρχονται ως απάντηση στην απόφαση των ΗΠΑ να μειώσουν τη στρατιωτική τους υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Ένα ακόμη ζήτημα που αναμένεται να απασχολήσει τη σύνοδο είναι η χρήση των 200 δισ. ευρώ από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Ενώ μέρος των τόκων τους χρησιμοποιείται ήδη για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, υπάρχει αυξανόμενη πίεση για την πλήρη κατάσχεσή τους, παρά τις νομικές και οικονομικές δυσκολίες που μπορεί να επιφέρει αυτή η απόφαση. Τέλος, η σύνοδος κορυφής ενδέχεται να εγκρίνει το σχέδιο για την αποστολή 1,5 εκατομμυρίου βλημάτων πυροβολικού στην Ουκρανία μέσα στο έτος. Ωστόσο, η Ουγγαρία συνεχίζει να διαφωνεί με την πρόταση, περιπλέκοντας τις προσπάθειες επίτευξης συναίνεσης. Καθώς η ΕΕ προετοιμάζεται για αυτή τη σημαντική συνάντηση, η Ουκρανία προσπαθεί να διαχειριστεί τις επιπτώσεις από τη διακοπή της αμερικανικής βοήθειας. Ουκρανοί αξιωματούχοι παραδέχονται ότι η απόφαση των ΗΠΑ θα έχει σοβαρό κόστος, αλλά επιμένουν ότι δεν θα οδηγήσει σε στρατηγική ήττα.
