Τελικά ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης είχε δίκιο όταν έλεγε ότι η ευτυχία είναι κάτι που προσελκύουμε ζώντας καλά;
Η ευτυχία είναι μια έννοια που απασχολεί τον άνθρωπο εδώ και αιώνες, αλλά στις μέρες μας φαίνεται να είναι πιο δυσεύρετη από ποτέ. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, ένας στους τρεις ανθρώπους δηλώνει πως η ψυχική του υγεία δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση, ενώ το άγχος και η θλίψη αποτελούν σταθερούς συνοδούς της καθημερινότητας για ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Αυτή η διαρκής επιδίωξη της ευτυχίας, αντί να μας οδηγεί σε μια καλύτερη ψυχολογική κατάσταση, φαίνεται να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, εξαντλώντας μας ψυχικά και μειώνοντας την ικανότητά μας να παίρνουμε αποφάσεις που πραγματικά μας ωφελούν.
Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως «παράδοξο της ευτυχίας», έχει απασχολήσει την επιστημονική κοινότητα εδώ και χρόνια. Μια πρόσφατη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο έδειξε ότι η υπερβολική προσπάθεια να γίνουμε πιο χαρούμενοι μπορεί να οδηγήσει σε ψυχική κόπωση, αποδυναμώνοντας τον αυτοέλεγχο και τη θέλησή μας. Ως αποτέλεσμα, γινόμαστε πιο ευάλωτοι σε πειρασμούς και συμπεριφορές που στην πραγματικότητα μας απομακρύνουν από την ευτυχία.
Ο Αριστοτέλης, ήδη από την αρχαιότητα, είχε διατυπώσει τη θέση ότι η ευτυχία δεν είναι κάτι που επιδιώκεται άμεσα, αλλά το αποτέλεσμα μιας ζωής γεμάτης αρετή. Στο έργο του «Ηθικά Νικομάχεια», ορίζει την ευδαιμονία ως τον ύψιστο σκοπό του ανθρώπου, ο οποίος δεν επιτυγχάνεται μέσα από την επιδίωξη πρόσκαιρων απολαύσεων, αλλά μέσω της άσκησης της ηθικής αρετής και της καλλιέργειας μιας ισορροπημένης και ενάρετης ζωής. Σύγχρονες μελέτες φαίνεται να επιβεβαιώνουν τη θέση αυτή. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ επισημαίνουν ότι η προσωπική ευτυχία μπορεί να διαρκέσει εφόσον κάποιος ακολουθεί συγκεκριμένες συνήθειες. Η ευτυχία, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν είναι μια επιφανειακή κατάσταση, αλλά μια βιολογική αναγκαιότητα που έχει διατηρηθεί μέσα στους αιώνες, καθώς εξυπηρετεί την επιβίωση και την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.
Σε αυτό το πλαίσιο, ειδικοί από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ προτείνουν δέκα θεμελιώδεις αρετές που, αν γίνουν καθημερινές συνήθειες, μπορούν να μας οδηγήσουν σε μια πιο ευτυχισμένη ζωή. Η διαχείριση του φόβου, ο έλεγχος των παθών, η εύρεση ισορροπίας στον χρόνο και τα οικονομικά, η γενναιοδωρία, η ψυχραιμία, η ικανότητα να εστιάζουμε στη μεγάλη εικόνα, η ειλικρίνεια με τον εαυτό μας, η αποφυγή των ακροτήτων, η συγχώρεση και η προσήλωση σε ηθικές αρχές αποτελούν πρακτικούς τρόπους που μας βοηθούν να καλλιεργήσουμε μια αίσθηση βαθύτερης ικανοποίησης. Αντί, λοιπόν, να αναζητούμε την ευτυχία ως έναν άπιαστο στόχο, ίσως είναι πιο αποτελεσματικό να την προσεγγίσουμε μέσα από έναν τρόπο ζωής που μας γεμίζει ουσιαστικά. Ίσως τελικά η ευτυχία να μην βρίσκεται στην προσπάθεια να την αποκτήσουμε, αλλά στο να μάθουμε να ζούμε με ισορροπία, σύνεση και αρετή.
