Όλο και περισσότεροι νέοι που φιλοδοξούν να γίνουν διευθύνοντες σύμβουλοι αναζητούν κέρδη – και ελευθερία από το κλασικό 9-5 – στρέφοντας την καριέρα τους από τον εταιρικό κόσμο σε μικρές επιχειρήσεις, συχνά σε τομείς που δεν φαντάζουν ιδιαίτερα ελκυστικοί. Η σειρά «Making It Work» αφηγείται τις ιστορίες μικρομεσαίων επιχειρηματιών που παλεύουν να επιβιώσουν σε δύσκολους καιρούς. Όταν η Νικόλ Ρίζο είδε την αγγελία πώλησης της επιχείρησης Die Cleaning Equipment, το πρώτο πράγμα που της άρεσε ήταν ότι τη διαχειριζόταν ένα παντρεμένο ζευγάρι. Εκείνη την περίοδο, στα 43 της, έψαχνε μια επιχείρηση που θα μπορούσε να διοικήσει μαζί με τον σύζυγό της. Ο Ντέιβιντ Ρίζο, όμως, απόρησε με το όνομα. Ήταν μήπως κάποια εταιρεία καθαρισμού;
Στην πραγματικότητα, η Die Cleaning Equipment απασχολούσε συγκολλητές και κατασκεύαζε μηχανές που καθάριζαν άλλες μηχανές – συγκεκριμένα, εξωθητές αλουμινίου, οι οποίοι δίνουν στο μέταλλο το επιθυμητό σχήμα για αντικείμενα όπως προφυλακτήρες, στηθοσκόπια και εξαρτήματα όπλων. Ο Στιβ Σμιθ διηύθυνε το εργαστήριο, όπου μια μικρή ομάδα συναρμολογούσε δεξαμενές και αντλίες από ανοξείδωτο χάλυβα, ενώ η σύζυγός του, Κρίστιν, διαχειριζόταν τα οικονομικά. Το ζευγάρι είχε δημιουργήσει την επιχείρηση από το μηδέν, με την κα Σμιθ να εργάζεται ταυτόχρονα ως γραμματέας εκκλησίας για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Ωστόσο, καθώς πλησίαζαν τα 70 τους, ονειρεύονταν μια νέα σχέση με το αλουμίνιο: περιπλανήσεις για μήνες σε ένα τροχόσπιτο Airstream.
Η Νικόλ και ο Ντέιβιντ Ρίζο δεν ήταν η πιο προφανής επιλογή για αγοραστές. Κανείς από τους δύο δεν είχε εμπειρία στον χώρο του αλουμινίου. Εκείνη είχε εργαστεί στην τοπική αυτοδιοίκηση, ενώ εκείνος σε εταιρείες αγροτικής παραγωγής. Όμως, μια επίσκεψη στο εργαστήριο των Σμιθ κοντά στο αεροδρόμιο του Φοίνιξ τους έπεισε. «Είδα τις μηχανές και σκέφτηκα, αυτό είναι το πιο φοβερό πράγμα που έχω δει ποτέ», λέει η Νικόλ Ρίζο. Τον Ιούνιο του 2021, οι Ρίζο αγόρασαν την εταιρεία έναντι 600.000 δολαρίων, με την κα Ρίζο να αναλαμβάνει διευθύνουσα σύμβουλος. Σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα, έχουν ήδη ανακτήσει το αρχικό τους κεφάλαιο.
Η τάση των «αναζητητών» επιχειρήσεων
Ο αριθμός των searchers (υποψήφιων αγοραστών, όπως οι Ρίζο) αυξάνεται συνεχώς. Οι λόγοι είναι δύο: η γενιά των 30άρηδων και 40άρηδων είναι η μεγαλύτερη που υπήρξε ποτέ και πολλοί επαγγελματίες επιθυμούν μεγαλύτερη αυτονομία. Σύμφωνα με το BizBuySell, την πιο δημοφιλή πλατφόρμα αγοραπωλησίας επιχειρήσεων, το 42% των αγοραστών είναι πλέον corporate refugees – άνθρωποι που εγκαταλείπουν την κλασική εταιρική εργασία. Το ποσοστό αυτό έχει διπλασιαστεί από το 2021. Παράλληλα, σχεδόν το 25% των μικρών επιχειρήσεων ανήκει σε ιδιοκτήτες άνω των 65 ετών, οι οποίοι αναζητούν διαδόχους, δημιουργώντας ένα silver tsunami πωλητών. Τα πανεπιστήμια ανταποκρίνονται στη νέα τάση, με αυξημένη ζήτηση για μαθήματα επιχειρηματικότητας μέσω εξαγοράς. Ωστόσο, το MBA δεν είναι απαραίτητο. Οι πλατφόρμες YouTube, LinkedIn και TikTok φιλοξενούν πλέον πολλούς influencers που προτρέπουν τους νέους επιχειρηματίες να «σκεφτούν σε εξειδικευμένες αγορές» και να «αγοράσουν μια βαρετή επιχείρηση».
«Οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η αγορά μιας επιχείρησης είναι πολύ λιγότερο ριψοκίνδυνη από το να ξεκινήσεις μια καινούργια», λέει ο Μπομπ Χάουζ, πρόεδρος του BizBuySell. Το ενδιαφέρον αυτό τροφοδοτείται και από τα δάνεια της Small Business Administration (SBA), που επιτρέπουν την απόκτηση μιας επιχείρησης με μόλις 5% προκαταβολή. Ωστόσο, οι αποτυχημένες προσπάθειες είναι συχνές: πάνω από το 1/3 των πωλητών δεν βρίσκουν ποτέ αγοραστή.
Επιλέγοντας τη σωστή «βαρετή» επιχείρηση
Μια βασική συμβουλή για τους νέους αγοραστές είναι να «ερωτευτούν τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης πρώτα». Η Μπρίτνεϊ Ορεγιάνο, 39 ετών, άκουσε πρώτη φορά για την τάση αυτή από ένα podcast της Codie Sanchez, που διαφημίζει την εξαγορά απλών, σταθερών επιχειρήσεων. Μαζί με τον σύζυγό της, είχαν ήδη μια εταιρεία διαχείρισης ακινήτων, αλλά δεν είχαν σκεφτεί ποτέ να αγοράσουν μια προϋπάρχουσα επιχείρηση. Έπειτα από έξι μήνες αναζήτησης, απέκτησαν την Radio Controlled Garage Door & Gate για σχεδόν 1 εκατομμύριο δολάρια, χρηματοδοτώντας την αγορά με δάνειο SBA. Όμως, γρήγορα ανακάλυψαν προβλήματα που δεν είχαν προβλέψει: ο πωλητής έφυγε παίρνοντας μαζί του όλα τα φυσικά αρχεία πελατών, ο υποτιθέμενος «γενικός διευθυντής» ήταν στην πραγματικότητα ένας απλός τηλεφωνητής, και ένα από τα εταιρικά βαν δεν έκλεινε σωστά, αν δεν ξεβίδωναν μια βαλβίδα! Παρά τις δυσκολίες, δεν έχουν μετανιώσει την απόφασή τους. «Είναι ωραίο να προσφέρεις μια καθημερινή υπηρεσία αντί για κάτι υπερπολυτελές», λέει η Ορεγιάνο – αν και αποφεύγει να κουράζει τους φίλους της με λεπτομέρειες για τηλεχειριστήρια γκαραζόπορτας.
Το μέλλον της «βαρετής» επιχειρηματικότητας
Σήμερα, οι νέοι επιχειρηματίες αντιμετωπίζουν αυξημένο ανταγωνισμό από επενδυτικά funds και ιδιωτικά κεφάλαια, που αγοράζουν τέτοιες επιχειρήσεις με πιο οργανωμένο τρόπο. Ο Νικ Χάσκκα, επιχειρηματίας και επενδυτής, συμβουλεύει τους νέους αγοραστές να ψάχνουν «κρυφές ευκαιρίες». Ο ίδιος, αφού απέτυχε σε ένα startup, αγόρασε το Wright Gardner, μια εταιρεία που φροντίζει φυτά σε γραφεία. Οι φίλοι του από το MIT απόρησαν: «Με το πτυχίο σου, κάνεις κηπουρική;» Στο Φοίνιξ, οι Σμιθ ήταν περήφανοι που η επιχείρησή τους συνέχισε να αναπτύσσεται στα χέρια των Ρίζο. Ο Στιβ Σμιθ συγκινήθηκε όταν έμαθε για τη νέα τους επιτυχία. «Ο μεγαλύτερος φόβος του ήταν ότι η επιχείρηση θα αποτύγχανε», λέει η Νικόλ Ρίζο. Όμως, τα μηχανήματα συνέχισαν να πωλούνται. Ήταν πια καιρός για τους Σμιθ να πάνε επιτέλους για κάμπινγκ.
