Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου: Οι προσδοκίες
Η ενεργειακή στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο αποκτά νέα διάσταση, με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ να επιβεβαιώνουν τη σημασία της υλοποίησης του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης “Great Sea Interconnector”. Με την Τουρκία να αξιοποιεί την ενέργεια ως μέσο γεωπολιτικής πίεσης, η τριμερής συνεργασία αποκτά κρίσιμο ρόλο στην προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και της περιφερειακής σταθερότητας. Το “Great Sea Interconnector” αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα υποθαλάσσια έργα ηλεκτρικής μεταφοράς παγκοσμίως, διασυνδέοντας τα ενεργειακά δίκτυα Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ με το ευρωπαϊκό σύστημα. Η συμφωνία αυτή αναδεικνύει τη δέσμευση των τριών χωρών στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας και στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Στην πρόσφατη τριμερή συνάντηση Υπουργών Εξωτερικών στην Αθήνα, ο Έλληνας ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης, τόνισε τη σημασία του έργου, χαρακτηρίζοντάς το ως “πρόγραμμα κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης”. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η ολοκλήρωσή του αποτελεί προτεραιότητα και διαβεβαίωσε πως η ελληνική πλευρά εργάζεται για την απρόσκοπτη υλοποίησή του. Η διασυνδεσιμότητα, σύμφωνα με τον Έλληνα ΥΠΕΞ, ενισχύει τη σταθερότητα στην περιοχή, εξασφαλίζοντας την ανθεκτικότητα των υποδομών σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον.
Η Άγκυρα, από την πλευρά της, έχει προχωρήσει σε επαναλαμβανόμενες προκλήσεις, αποστέλλοντας πολεμικά πλοία νότια της Κάσου, επιχειρώντας να διαταράξει τις εργασίες υποθαλάσσιων ερευνών. Πρόσφατα, το ιταλικό πλοίο “Ievoli Relume” αποχώρησε από την περιοχή, ολοκληρώνοντας το ερευνητικό του έργο, ενώ ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) έχει αναστείλει προσωρινά τις πληρωμές προς τη γαλλική εταιρεία Nexans, σε συνεννόηση με το Υπουργείο Ενέργειας. Παράλληλα, η στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στην ενεργειακή στρατηγική της Ανατολικής Μεσογείου καθίσταται ολοένα και πιο εμφανής. Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, μέσω ανάρτησής του στην πλατφόρμα Truth Social, κοινοποίησε άρθρο που αναδεικνύει τη στρατηγική σημασία του Οικονομικού Διαδρόμου (IMEC), στον οποίο Ελλάδα και Κύπρος διαδραματίζουν ρόλο-κλειδί ως συνδετικοί κρίκοι μεταξύ Ευρώπης και Ινδίας.
Στο πλαίσιο της τριμερούς συνάντησης, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε την πρόθεση της Ελλάδας να ενισχύσει το σχήμα συνεργασίας «3+1» με τη συμμετοχή των ΗΠΑ. Ο ίδιος έθεσε το ζήτημα στον Αμερικανό Γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ουάσινγκτον, λαμβάνοντας θετική αρχική ανταπόκριση.
Η Κύπρος, από την πλευρά της, τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης του σχήματος, με τον Υπουργό Εξωτερικών Κωνσταντίνο Κόμπο να τονίζει ότι η συνεργασία των τριών χωρών με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής ισχύος για την αμερικανική περιφερειακή στρατηγική. Οι χώρες της τριμερούς διαθέτουν στρατηγικά και γεωγραφικά πλεονεκτήματα, καθιστώντας τες βασικούς παράγοντες της γεωοικονομικής δυναμικής του IMEC. Σύμφωνα με τον Κύπριο ΥΠΕΞ, η περιοχή αποτελεί πύλη σύνδεσης μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, ενισχύοντας τις υποδομές μεταφορών και ενέργειας, καθώς και την οικονομική συνεργασία μεταξύ των κρατών της Μεσογείου και των Ηνωμένων Πολιτειών. Η περιφερειακή δυναμική της Ανατολικής Μεσογείου εξελίσσεται ραγδαία, με τις στρατηγικές συνεργασίες να διαμορφώνουν το νέο ενεργειακό τοπίο. Η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ επιδιώκουν να εδραιώσουν τη θέση τους ως σταθεροποιητικοί παράγοντες, ενώ η ένταξη των ΗΠΑ στο σχήμα «3+1» αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω την ενεργειακή και γεωπολιτική ασφάλεια στην περιοχή.
