Πίσω από έναν καβγά για τα αδιάβαστα μηνύματα ή τα βιαστικά λόγια μπορεί να κρύβεται κάτι πολύ πιο βαθύ. Δεν είναι όλες οι συγκρούσεις αυτό που φαίνονται. Και δεν είναι κάθε ένταση μια απλή διαφωνία – συχνά είναι η επιφάνεια μιας αλήθειας που δεν έχει ειπωθεί ποτέ. Ο ψυχολόγος Μαρκ Τράβερς, γράφοντας στο Forbes, αποκαλύπτει μια δυνατή ψυχολογική αλήθεια: ο πραγματικός λόγος που τα ζευγάρια συχνά αναρωτιούνται «πώς φτάσαμε ως εδώ», δεν έχει να κάνει με αυτό που συζητείται τη στιγμή της έντασης. Σύμφωνα με τον λεγόμενο κανόνα 90-10, μόνο το 10% της σύγκρουσης αφορά το φανερό πρόβλημα – το «θέμα της ημέρας». Το υπόλοιπο 90% είναι ένα πολύ πιο σύνθετο μίγμα: ανεκπλήρωτες συναισθηματικές ανάγκες, παλιές πληγές, φόβοι που δεν τολμούν να ειπωθούν. Κι όμως, αυτό το 90% παραμένει σιωπηλό. Και έτσι, το ζευγάρι συνεχίζει να μαλώνει για το «τίποτα», αδυνατώντας να δει το «κάτι» που φωνάζει από μέσα του.
Μια φράση όπως «ποτέ δεν με ακούς όταν σου μιλάω» μπορεί να κρύβει από πίσω της κάτι πολύ πιο ευάλωτο:
«Νιώθω πως δεν με βλέπεις. Δεν με υπολογίζεις. Και με πονάει, γιατί αυτό το βίωσα ξανά και ξανά στη ζωή μου. Σαν να είμαι αόρατος».
Ή όταν ακούγεται το παράπονο «όλο με το κινητό σου είσαι», η πραγματική φωνή μπορεί να λέει:
«Νιώθω δεύτερος. Φοβάμαι ότι δεν με επιλέγεις. Και αυτό με γεμίζει ανασφάλεια».
Όμως αυτά τα λόγια – τα αληθινά – σπάνια λέγονται. Γιατί είναι πιο εύκολο να μιλήσεις με θυμό, παρά με τρωτότητα. Είναι πιο ασφαλές να πεις “με αγνοείς”, παρά να παραδεχτείς “νιώθω πως δεν αξίζω την προσοχή σου”. Έτσι, οι καυγάδες μένουν στο 10%. Στην αφορμή. Και επειδή το υπόλοιπο 90% παραμένει στην αφάνεια, ο ίδιος καβγάς εμφανίζεται ξανά και ξανά, με άλλο πρόσωπο αλλά με τον ίδιο πυρήνα: τον πόνο που δεν ειπώθηκε.
Πώς σπας τον φαύλο κύκλο – Τέσσερα βήματα για αληθινή επικοινωνία
Για να αλλάξει αυτή η δυναμική, χρειάζεται κάτι βαθύτερο από μια απλή κουβέντα. Χρειάζεται συναισθηματική αναζήτηση. Να μην αντιδράσεις με το πρώτο χτύπημα του εγώ. Αλλά να ρωτήσεις: τι νιώθω πραγματικά; τι θέλει να μου πει ο άλλος πίσω από τα λόγια του;
1. Εντόπισε το συναίσθημα πριν μιλήσεις.
Πίσω από τον θυμό, συνήθως υπάρχει φόβος, θλίψη ή ανασφάλεια. Αναγνώρισέ το.
2. Μίλα για αυτό που νιώθεις – όχι για αυτό που κάνει ο άλλος.
Αντί για “πάλι αργείς”, δοκίμασε: “νιώθω ότι δεν με υπολογίζεις όταν δεν με ενημερώνεις”.
3. Ψάξε τα μοτίβα – όχι μόνο το περιστατικό.
Αν καβγαδίζετε ξανά και ξανά για το ίδιο, αναρωτήσου: τι παλιό συναίσθημα ενεργοποιείται;
4. Ρώτα με περιέργεια, όχι με επίθεση.
Αντί να υποθέτεις, ρώτα με φροντίδα: “τι σε έκανε να νιώσεις έτσι σήμερα;”
Όταν αλλάξεις την προσέγγιση από την αντίδραση στην κατανόηση, αρχίζει να αλλάζει και ο τρόπος που σχετίζεσαι. Όχι γιατί έλυσες όλα τα προβλήματα, αλλά γιατί μπήκες στη θέση του άλλου και επέτρεψες στον εαυτό σου να φανεί ευάλωτος. Εκεί γεννιέται η πραγματική εγγύτητα. Εκεί σταματά ο φαύλος κύκλος. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα νιώσεις την ένταση να ανεβαίνει, πριν μιλήσεις – κάνε μια παύση. Και ρώτα: “Τι είναι αυτό που πραγματικά συμβαίνει μέσα μου;” Γιατί εκεί ξεκινάει η λύση. Όχι στον καβγά. Στην αλήθεια πίσω του.
