Πώς ο Έλον Μασκ επεκτείνει την αυτοκρατορία του μέσα από την κυβέρνηση Τραμπ

Ο Έλον Μασκ βρίσκεται σε προνομιακή θέση για να αποκομίσει τεράστια οικονομικά οφέλη από νέο κύμα ομοσπονδιακών συμβάσεων, χάρη σε πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Τραμπ και στη στήριξη συνεργατών του που έχουν πλέον κυβερνητικούς ρόλους. Οι υποστηρικτές του τονίζουν ότι η SpaceX διαθέτει την καλύτερη τεχνολογία. Στο Υπουργείο Άμυνας, η SpaceX προβάλλεται ως η νέα λύση για τη γρήγορη μεταφορά στρατιωτικού φορτίου σε ολόκληρο τον πλανήτη. Στο Υπουργείο Εμπορίου, η δορυφορική υπηρεσία Starlink έγινε πλέον πλήρως επιλέξιμη για το πρόγραμμα των 42 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την παροχή διαδικτύου σε αγροτικές περιοχές, από το οποίο είχε αποκλειστεί επί Μπάιντεν. Στη NASA, μετά από επανειλημμένες πιέσεις του Μασκ, η υπηρεσία φαίνεται να μετατοπίζει την προσοχή της προς τον Άρη, επιτρέποντας στη SpaceX να διεκδικήσει κρατικές συμβάσεις για την αποστολή ανθρώπων στον κόκκινο πλανήτη. Παράλληλα, στο Λευκό Οίκο και στη FAA έχουν τοποθετηθεί δορυφορικές κεραίες Starlink για να ενισχυθεί η κυβερνητική πρόσβαση στο διαδίκτυο. Ως επικεφαλής του άτυπου “Υπουργείου Αποδοτικότητας”, ο Μασκ προώθησε ένα κύμα περικοπών και απολύσεων, απομακρύνοντας περίπου 100.000 ομοσπονδιακούς υπαλλήλους και κλείνοντας διάφορες υπηρεσίες. Παρότι η κυβέρνηση δεν έχει αποσαφηνίσει την πλήρη έκταση της επιρροής του, η SpaceX φαίνεται να εδραιώνει τη θέση της σε επιλεγμένους τομείς, αποσπώντας κρατικές συμβάσεις δισεκατομμυρίων.

Ορισμένοι υπάλληλοι της SpaceX που εργάζονται προσωρινά στη FAA έλαβαν επίσημη άδεια να αναλαμβάνουν ενέργειες που δυνητικά ωφελούν την εταιρεία. Παράλληλα, η SpaceX έχει υποβάλει αιτήματα για νέες βάσεις εκτόξευσης και συχνότερες αποστολές από ομοσπονδιακές εγκαταστάσεις. Η FAA ήδη ενέκρινε αύξηση των εκτοξεύσεων Falcon 9 στο Cape Canaveral. Η SpaceX διεκδικεί επιπλέον ραδιοσυχνότητες από την F.C.C. για τη λειτουργία του Starlink, με την πρώτη έγκριση να δίνεται τον τρέχοντα μήνα, μετά την αντικατάσταση του επικεφαλής της Επιτροπής από πρόσωπο φιλικό προς τον Μασκ. Όλα αυτά έρχονται μετά από δωρεά σχεδόν 300 εκατ. δολαρίων του Μασκ στην καμπάνια του Τραμπ για τις εκλογές του 2024. Ο ίδιος ανέλαβε ρόλο συμβούλου στον Λευκό Οίκο, αποκτώντας δυνατότητα επηρεασμού πολιτικών αποφάσεων και ακύρωσης συμβάσεων. Ο Μπλερ Λέβιν, πρώην στέλεχος της F.C.C., σχολίασε: “Οι πιθανότητες να πάρει ο Έλον αυτό που θέλει είναι πολύ μεγαλύτερες σήμερα. Είναι στον Λευκό Οίκο και στο Μαρ-α-Λάγκο.”

Η SpaceX είχε ήδη αναδειχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους ομοσπονδιακούς εργολάβους, με 3,8 δισ. δολάρια σε συμβάσεις για το 2024. Αυτό που έχει αλλάξει τώρα είναι η συνολική αξία των νέων έργων που προβλέπεται να της ανατεθούν. Παρότι ειδικοί παραδέχονται ότι η εταιρεία διαθέτει προηγμένη τεχνολογία, εκφράζουν έντονη ανησυχία για τον κίνδυνο ευνοιοκρατίας και διαφθοράς, ιδίως μετά την απομάκρυνση αρμοδίων για τον έλεγχο δεοντολογίας. Αξιωματούχοι του Πενταγώνου επιβεβαιώνουν ότι η SpaceX ενίσχυσε τη διείσδυσή της τα τελευταία χρόνια μέσω πρώην στρατιωτικών που προσελήφθησαν στην εταιρεία και διατήρησαν διασυνδέσεις με την άμυνα. Ένα από τα πιο εμβληματικά παραδείγματα είναι ο Γκάρι Χένρι, ο οποίος επί θητείας του στη SpaceX εξασφάλισε συμβόλαιο 102 εκατ. δολαρίων για τη μελέτη του Starship ως μέσου μεταφοράς στρατιωτικού φορτίου εντός 90 λεπτών οπουδήποτε στον κόσμο. Παρά τις αποτυχίες στις δοκιμαστικές πτήσεις του Starship, ο Χένρι —πλέον σύμβουλος του Πενταγώνου— προωθεί την τεχνολογία σε συνέδρια, τονίζοντας τις δυνατότητές της. Η Πολεμική Αεροπορία αποκάλυψε πρόσφατα σχέδιο για βάση προσγείωσης πυραύλων σε απομονωμένο νησί του Ειρηνικού.

Η μεγαλύτερη ώθηση μπορεί να έρθει μέσω του προγράμματος “Χρυσός Θόλος” για την άμυνα κατά βαλλιστικών και υπερηχητικών πυραύλων, με πιθανό ετήσιο κόστος 100 δισ. δολαρίων. Η SpaceX, μαζί με τις Blue Origin και United Launch Alliance, διεκδικούν τις σχετικές εκτοξεύσεις και τα συστήματα παρακολούθησης. Στη NASA, ο εκλεκτός του Τραμπ, Τζάρεντ Άιζακμαν, επιχειρηματίας και ενθουσιώδης υποστηρικτής της SpaceX, έχει υποσχεθεί να αποκόψει οικονομικούς δεσμούς με την εταιρεία. Πρώην στελέχη προβλέπουν ότι θα επιδιώξει να αντικαταστήσει το πρόγραμμα Artemis της NASA, ανοίγοντας τον δρόμο για εμπορικές συνεργασίες με SpaceX και Blue Origin. Η Starlink, που είχε αποκλειστεί από κρατικά προγράμματα αγροτικού internet, πλέον ευνοείται άμεσα. Μετά από πιέσεις του γερουσιαστή Τεντ Κρουζ και τοποθετήσεις προσώπων προσκείμενων στον Μασκ, η F.C.C. ενέκρινε αύξηση ισχύος στους δορυφόρους Starlink, παρά τις αντιρρήσεις εταιρειών όπως η Verizon και η AT&T.

Το οικονομικό όφελος για τη SpaceX θα μπορούσε να φτάσει δεκάδες δισεκατομμύρια. Όμως το ερώτημα παραμένει: ποιο είναι το τίμημα για την αμερικανική κοινωνία; Οι τιμές συνδρομής μέσω δορυφόρου είναι υψηλότερες από τις ενσύρματες λύσεις, ενώ η ταχύτητα είναι χαμηλότερη. Ο Έβαν Φάινμαν, πρώην επικεφαλής του αγροτικού internet επί Μπάιντεν, έγραψε σε email: “Εγκαταλείπουμε την αγροτική Αμερική για να γίνει ακόμα πιο πλούσιος ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο.”

Ακόμη και στον τομέα της αεροπορικής ασφάλειας, ο Μασκ βρήκε έδαφος επιρροής. Μετά από θανατηφόρο σύγκρουση ελικοπτέρου και αεροσκάφους, ο Υπουργός Μεταφορών Σον Ντάφι ζήτησε τη βοήθεια της SpaceX για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων. Υπάλληλος της εταιρείας έλαβε ειδική εξαίρεση ηθικής δεοντολογίας για να συμμετάσχει σε διαδικασίες που δυνητικά ευνοούν τη SpaceX. Ο ίδιος ο Μασκ ισχυρίζεται ότι δεν εμπλέκεται προσωπικά στη διεκδίκηση συμβάσεων. Όμως ειδικοί προειδοποιούν ότι ακόμα και η εμφάνιση σύγκρουσης συμφερόντων αρκεί για να θίξει τη νομιμότητα της διαδικασίας. Όπως σχολίασε ο Στίβεν Σκούνερ, καθηγητής στη Νομική Σχολή του George Washington: “Με την εξουσία που διαθέτει και την πρόσβαση που απολαμβάνει, δεν έχουμε ξαναδεί κάτι παρόμοιο στην αμερικανική ιστορία.”