Ένας 89χρονος Ιάπωνας, που πέρασε σχεδόν μισό αιώνα στην πτέρυγα των θανατοποινιτών προτού αθωωθεί, θα λάβει αποζημίωση ύψους 217 εκατομμυρίων γεν (1,3 εκατ. ευρώ) – το μεγαλύτερο ποσό που έχει καταβληθεί ποτέ στην Ιαπωνία για άδικη καταδίκη. Ο Ιγουάο Χακαμάτα, πρώην επαγγελματίας μποξέρ, καταδικάστηκε το 1968 για τη δολοφονία του εργοδότη του, της συζύγου του και των δύο παιδιών τους. Έζησε 47 χρόνια ως θανατοποινίτης, φέρoντας το θλιβερό ρεκόρ του μακροβιότερου καταδίκου σε θανατική ποινή στον κόσμο. Πέρυσι, ύστερα από δεκαετίες δικαστικών αγώνων και διεθνούς πίεσης, το δικαστήριο της Σιζουόκα ανέτρεψε την καταδίκη του και τον αθώωσε, καθώς ανακριτές πιθανότατα είχαν κατασκευάσει στοιχεία που τον ενοχοποίησαν.
Οι δικηγόροι του Χακαμάτα ζήτησαν την υψηλότερη δυνατή αποζημίωση, επισημαίνοντας πως τα 47 χρόνια απομόνωσης στη φυλακή κατέστρεψαν την ψυχική του υγεία. Ο δικαστής, που αποδέχτηκε τη Δευτέρα το αίτημά τους, συμφώνησε ότι ο Χακαμάτα υπέστη «εξαιρετικά σοβαρό» ψυχικό και σωματικό πόνο. Η ιαπωνική κυβέρνηση θα καταβάλει το ποσό της αποζημίωσης, σηματοδοτώντας ένα ιστορικό προηγούμενο στη δικαιοσύνη της χώρας.
Ο Χακαμάτα αποφυλακίστηκε το 2014, έπειτα από δεκαετίες νομικών αμφισβητήσεων γύρω από την καταδίκη του. Το δικαστήριο αποφάνθηκε πως τα στοιχεία είχαν πιθανότατα κατασκευαστεί από τους ανακριτές, ανατρέποντας τη θανατική του ποινή. Όμως, το τίμημα ήταν τεράστιο. Ο Χακαμάτα, εξασθενημένος από την πολύχρονη απομόνωση, δεν ήταν καν σε θέση να παραστεί στις τελικές ακροαματικές διαδικασίες. Όταν ο δικαστής ανακοίνωσε την αθώωσή του, εκατοντάδες άνθρωποι ξέσπασαν σε επευφημίες, φωνάζοντας «μπανζάι» (ζήτω!) έξω από την αίθουσα του δικαστηρίου. Ωστόσο, ο ίδιος δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει τη στιγμή της δικαίωσής του. Η υγεία του είχε ήδη επιβαρυνθεί ανεπανόρθωτα από δεκαετίες εγκλεισμού και αβεβαιότητας.
Η υπόθεση του Χακαμάτα έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για τη θανατική ποινή και το δικαστικό σύστημα της Ιαπωνίας, το οποίο διαθέτει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά καταδικών στον κόσμο. Η καταδίκη του βασίστηκε σε μια ομολογία που απέσπασε η αστυνομία ύστερα από 20ωρη ανάκριση, χωρίς δικηγόρο. Το γεγονός ότι πέρασαν 47 χρόνια πριν ανατραπεί η ετυμηγορία του, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την αξιοπιστία της ιαπωνικής ποινικής δικαιοσύνης και την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Για τον ίδιο, όμως, η αθώωση και η αποζημίωση δεν μπορούν να επιστρέψουν τον χαμένο χρόνο. Η ιστορία του Χακαμάτα θα παραμείνει ένα αποκαρδιωτικό παράδειγμα του τι μπορεί να συμβεί όταν η δικαιοσύνη αποτυγχάνει.
