Κιβωτός Εθνικής Μνήμης: Έγιναν με κάθε επισημότητα χθες τα αποκαλυπτήρια της Κιβωτού Εθνικής Μνήμης, πάνω στην οποία έχουν λαξευτεί όλα τα ονόματα των πεσόντων υπέρ της Πατρίδας
Σε κλίμα έντονης συγκίνησης αλλά και διακριτού πολιτικού συμβολισμού πραγματοποιήθηκαν την Τρίτη τα αποκαλυπτήρια του έργου «Κιβωτός Εθνικής Μνήμης» του γλύπτη Κώστα Βαρώτσου, στον προαύλιο χώρο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Η εκδήλωση δεν έμεινε μόνο στη συγκινησιακή δύναμη ενός μνημείου για τους πεσόντες του Έθνους, αλλά μετατράπηκε – με τρόπο σχεδόν σιωπηρό – σε υπενθύμιση πολιτικών σταθερών, αξιών και εσωκομματικών ισορροπιών.
Η κοινή παρουσία των Κώστα Καραμανλή, Αντώνη Σαμαρά και Προκόπη Παυλόπουλου, τριών εμβληματικών μορφών της μεταπολιτευτικής Νέας Δημοκρατίας, απέδωσε στην τελετή ένα νόημα που ξεπερνούσε το αυτονόητο του καθήκοντος. Η σιωπηλή αυτή «συνάντηση» σε ένα μνημείο μνήμης, με φόντο το Πεντάγωνο και τις Ένοπλες Δυνάμεις, έστειλε μήνυμα για την ύπαρξη ενός διακριτού ρεύματος στο εσωτερικό της Κεντροδεξιάς που εξακολουθεί να εμπνέεται από την πατριωτική παράδοση, τις θεσμικές αναφορές και τον ιστορικό συντηρητισμό. Μια παράδοση που, αν και δεν εκφράζεται με όρους κομματικής ηγεμονίας, εξακολουθεί να καταγράφει πολιτική παρουσία και ηθικό βάρος.
Δεν ήταν λίγοι όσοι σχολίασαν ότι η εκδήλωση θύμιζε περισσότερο πολιτικό προσκλητήριο παρά τελετή μνήμης. Το πιο αιχμηρό – και εύστοχο – σχόλιο γράφτηκε στην Καθημερινή από τον Σταύρο Παπαντωνίου, ο οποίος κατέγραψε την ατάκα που κυκλοφορούσε έντονα στα πηγαδάκια: «Η μεγαλύτερη αντικυβερνητική συγκέντρωση έπειτα από αυτή για τα Τέμπη παίζει να ήταν η χθεσινή στο Πεντάγωνο».
Ο υπαινιγμός ήταν σαφής: το συγκεκριμένο πολιτικό στιγμιότυπο, με την πλήρη απουσία των νέων πρωταγωνιστών της κυβερνητικής σκηνής, λειτουργούσε σχεδόν ως άτυπο αντικαθρέφτισμα της σημερινής ηγεσίας της ΝΔ. Ο Νίκος Δένδιας, ως κεντρικός οικοδεσπότης της εκδήλωσης, κινήθηκε σε γραμμή ιδεολογικής συνέχειας, μιλώντας για ταυτοτικά στοιχεία του ελληνισμού που συνθέτουν την “νέα Ελλάδα”: πατρίδα, θρησκεία, παραδόσεις, οικογένεια, γλώσσα. Ήταν μια τοποθέτηση που συνόψιζε την αξιακή βάση του χώρου και θύμιζε ότι η πρόοδος, όπως είπε, δεν είναι αντίπαλη της συντήρησης αλλά η άλλη όψη της. Ο ίδιος ο Δένδιας, άλλωστε, εδώ και καιρό καλλιεργεί το προφίλ του πολιτικού με θεσμικό ήθος, εθνική σταθερότητα και ρητορική χαμηλών τόνων.
Ο Κώστας Βαρώτσος, με λόγο βαθιά συμβολικό, περιέγραψε το έργο ως λαβύρινθο μνήμης που γεννά σεβασμό και ταπεινότητα. «Δικαίωμα στην έπαρση έχει μόνο η σημαία», είπε, δανειζόμενος τη φράση του Σταύρου Ξαρχάκου. Το μνημείο, με γυάλινες στήλες που αναγράφουν τα ονόματα των πεσόντων, αναδύεται στον χώρο με ύψος έξι μέτρων, φωτίζεται εσωτερικά και μετατρέπεται σε πεδίο σιωπής και ανύψωσης. Το έργο δεν είναι αποκομμένο. Εντάσσεται σε μια συνολική αρχιτεκτονική και ενεργειακή αναβάθμιση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, με τη συμβολή μεγάλων ιδιωτικών δωρεών.
Το νέο Κέντρο Κυβερνοασφάλειας, η βιοκλιματική πρόσοψη, η είσοδος υψηλών προσκεκλημένων και το μελλοντικό υπόγειο πάρκινγκ των 1.232 θέσεων δείχνουν ότι η ανάπλαση του ΥΠΕΘΑ δεν είναι μόνο σύμβολο, αλλά και λειτουργική επένδυση στο μέλλον. Ωστόσο, μέσα σε αυτή τη σιωπηλή επένδυση στην ιστορική μνήμη, το βλέμμα πολλών δεν ήταν στραμμένο μόνο στους πεσόντες, αλλά και στις παρουσίες – και απουσίες. Η Κιβωτός Εθνικής Μνήμης έγινε, για λίγη ώρα, κιβωτός πολιτικής σημειολογίας. Και η σημειολογία, στην πολιτική, είναι σπάνια τυχαία. Όσοι ήταν εκεί το ξέρουν καλά. Και όσοι έλειπαν, ίσως το κατάλαβαν αργά.
