Σε μια ακόμα αποκαλυπτική δήλωση που αναδεικνύει το γεωστρατηγικό ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την Αρκτική, ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπογράμμισε ότι η Γροιλανδία είναι κρίσιμη για τη διεθνή ασφάλεια και ότι η Ουάσινγκτον δεν μπορεί να βασίζεται στη Δανία ή σε κανέναν άλλον για τον έλεγχο της περιοχής. «Χρειαζόμαστε τη Γροιλανδία. Κυρίως για λόγους διεθνούς ασφάλειας», δήλωσε ο Τραμπ σε δηλώσεις του από τον Λευκό Οίκο, προσθέτοντας πως «κινεζικά και ρωσικά πλοία βρίσκονται παντού» και πως οι ΗΠΑ οφείλουν να ελέγχουν την περιοχή των θαλάσσιων διαύλων στην Αρκτική. Το ενδιαφέρον αυτό δεν είναι θεωρητικό: την ίδια ώρα, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς επισκεπτόταν την αμερικανική στρατιωτική βάση Πιτούφικ στον βόρειο παγωμένο θύλακα της Γροιλανδίας, 1.200 χιλιόμετρα βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, στέλνοντας σαφές μήνυμα για την ενίσχυση της αμερικανικής παρουσίας στην περιοχή.
U.S. Vice President J.D. Vance joked about the cold weather upon arriving at Pituffik Space Base in Greenland, telling servicemembers in the cafeteria, “It’s cold as shit here; nobody told me.” pic.twitter.com/RGNvN9JQDz
— Geopoliti Monitor (@DalioTroy) March 28, 2025
«Ο πρόεδρος νοιάζεται – και το ψύχος είναι αδιανόητο»
Σε ένα ελαφρώς πιο χαλαρό τόνο, κατά την άφιξή του στη βάση, ο Βανς δεν έκρυψε την έκπληξή του για τις ακραίες καιρικές συνθήκες:
«Εδώ κάνει ψοφόκρυο και κανείς δε μου το είπε», δήλωσε χαριτολογώντας, προκαλώντας το γέλιο των παρευρισκόμενων στρατιωτών – με τη θερμοκρασία εκείνη τη στιγμή να είναι -19 βαθμοί Κελσίου. Ο ίδιος πάντως μετέφερε τη βεβαιότητα ότι το αμερικανικό ενδιαφέρον για την Αρκτική θα ενισχυθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες, αφήνοντας να εννοηθεί πως η στρατηγική του Ντόναλντ Τραμπ για τη Γροιλανδία παραμένει ενεργή και επίκαιρη.
Η επίσκεψη της αμερικανικής αντιπροσωπείας, στην οποία συμμετείχαν επίσης η σύζυγος του Βανς, Ούσα, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Μάικ Γουόλτς και ο υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στη Γροιλανδία, κυρίως επειδή δεν υπήρξε επίσημη πρόσκληση ούτε από τις αρχές της Γροιλανδίας ούτε από τη Δανία. Αρχικά, το πρόγραμμα της αποστολής περιελάμβανε ακόμη και παρακολούθηση αγώνα ελκήθρων με σκύλους, ωστόσο, μετά τις τοπικές διαμαρτυρίες, η αντιπροσωπεία περιορίστηκε τελικά μόνο σε επίσκεψη στη στρατιωτική βάση, αποφεύγοντας επαφή με τον τοπικό πληθυσμό.
Γροιλανδία και Δανία ενώνουν φωνές
Ο νέος πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Γενς Φρέντερικ Νίλσεν, εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του, χαρακτηρίζοντας την επίσκεψη «έλλειψη σεβασμού» προς τους Γροιλανδούς πολίτες, τους οποίους κάλεσε σε ενότητα απέναντι σε εξωτερικές πιέσεις. Σε υποστηρικτικό τόνο, ο βασιλιάς της Δανίας Φρέντερικ ανήρτησε μήνυμα στο διαδίκτυο, τονίζοντας πως «ζούμε σε μια εναλλακτική πραγματικότητα», αλλά η αγάπη του για τη Γροιλανδία και τους ανθρώπους της παραμένει ακλόνητη.
Η στρατιωτική βάση Pituffik Space Base, πρώην Thule, αποτελεί στρατηγικό σημείο για τις ΗΠΑ, καθώς βρίσκεται σε κομβική γεωγραφική θέση για παρακολούθηση πυραυλικών συστημάτων και διαστημικών επικοινωνιών. Βάσει της συμφωνίας του 1951, οι ΗΠΑ έχουν το δικαίωμα πρόσβασης και δραστηριότητας στη βάση, αρκεί να ενημερώνουν τις κυβερνήσεις της Δανίας και της Γροιλανδίας. Η νέα επίσκεψη, αν και νόμιμη στο πλαίσιο αυτό, επαναφέρει με ένταση το ζήτημα της γεωπολιτικής διεκδίκησης της Αρκτικής, σε μια περίοδο που Κίνα και Ρωσία ενισχύουν επίσης την παρουσία τους στην περιοχή.