Έγινε το ίνδαλμα της αμερικανικής νεολαίας όταν πρωταγωνίστησε στην τηλεοπτικό σειρά Dr. Kildare
Στο γλυκό φως της Χαβάης, εκεί όπου η γη φιλά τον ορίζοντα και ο άνεμος μοιάζει με ψίθυρο από όνειρο, άφησε την τελευταία του πνοή ένας από τους πιο ρομαντικούς ήρωες που γνώρισε ποτέ η μικρή και η μεγάλη οθόνη. Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν – ο πατήρ Ραλφ του αιώνιου «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας», ο Τόρανγκα του «Σόγκουν», ο Άμλετ και ο Κόμης Μοντεχρήστος – έφυγε στα 90 του, ήρεμα, γαλήνια, σαν να κατέβαινε σιγά-σιγά από τη σκηνή μιας παράστασης που μάγεψε γενιές ολόκληρες.
Την είδηση του θανάτου του επιβεβαίωσε ο σύντροφός του, Μάρτιν Ράμπετ, με μια δήλωση που έμοιαζε περισσότερο με ποίημα: «Ο αγαπημένος μας Ρίτσαρντ είναι τώρα με τους αγγέλους. Είναι ελεύθερος και πετά ψηλά, εκεί όπου τον περιμένουν οι αγαπημένοι που έφυγαν πριν από εμάς. Η αγάπη δεν πεθαίνει ποτέ – φτερουγίζει μαζί του, στην επόμενη μεγάλη του περιπέτεια».
Γεννημένος το 1934 στο Μπέβερλι Χιλς, με το όνομα Τζορτζ Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν, ξεκίνησε ως ο «ωραίος γιατρός» της αμερικανικής τηλεόρασης στη σειρά Dr. Kildare, για να εξελιχθεί σε έναν πολυδιάστατο καλλιτέχνη με ρόλους που μιλούσαν στις καρδιές των ανθρώπων σε κάθε γωνιά του κόσμου. Η τηλεοπτική του περσόνα τον έκανε είδωλο στις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Τον λάτρεψαν, τον αναζήτησαν, τον ταύτισαν με τον ρομαντισμό, την ευγένεια, τη σιωπηλή δύναμη. Κι εκείνος, με ένα βλέμμα που χωρούσε καταιγίδες και μυστικά, έγινε σύμβολο εποχής. Χρυσές Σφαίρες, διεθνείς διακρίσεις, αμέτρητα εξώφυλλα. Αλλά, κυρίως, αγάπη. Αγάπη καθαρή, γνήσια, αυθόρμητη, από ανθρώπους που μεγάλωσαν με τις ιστορίες που ενσάρκωσε.
Η πιο περήφανη στιγμή του: «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας»
Σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις, μόλις το 2024, αποκάλυψε πως η δουλειά που ξεχώριζε πάνω απ’ όλες ήταν ο ρόλος του πατέρα Ραλφ, στο «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας». «Είχε μια παγκόσμια απήχηση. Ήταν απίστευτο. Και η συνεργασία με την Μπάρμπαρα Στάνγουϊκ… ήταν απλώς μαγική», είχε πει. Δεν ήταν απλώς ένας ρόλος – ήταν ένας καθρέφτης της ψυχής του, μια ήρεμη έκρηξη συναισθήματος, από εκείνες που μένουν ανεξίτηλες στο βλέμμα του θεατή. Και όταν ρωτήθηκε για το ριμέικ του Σόγκουν, χαμογέλασε: «Ανυπομονώ να το δω. Εκείνη η σειρά ήταν μια από τις μεγαλύτερες εμπειρίες της ζωής μου».
Αναγέννηση καλλιτεχνική
Στο απόγειο της δημοτικότητάς του, ο Τσάμπερλεϊν αναζήτησε κάτι βαθύτερο. Άφησε την Αμερική και πήγε στην Αγγλία, εκεί όπου το θέατρο απαιτεί αλήθεια. Σπούδασε φωνητική, ανέβηκε στο σανίδι, υποδύθηκε τον Άμλετ στο Μπέρμιγχαμ και έγινε ο πρώτος Αμερικανός ηθοποιός μετά τον Τζον Μπάριμορ που ενσάρκωσε τον πρίγκιπα της Δανιμαρκίας. Οι κριτικές στάθηκαν με σεβασμό απέναντί του. Είχαν μπροστά τους έναν ηθοποιό που αρνιόταν να περιοριστεί στην ομορφιά του. Έναν καλλιτέχνη που ήθελε να αναπνεύσει επί σκηνής. Και το έκανε. Το 1969 εμφανίστηκε δίπλα στην Κάθριν Χέπμπορν στο Η τρελή του Σαγιό και απέδειξε ότι πίσω από τη σαγήνη του σταρ, υπήρχε ένας άνθρωπος που αγαπούσε βαθιά την τέχνη του.
Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν δεν υπήρξε μόνο τηλεοπτικό είδωλο. Υπήρξε πηγή έμπνευσης. Μια φιγούρα που έφερε τον ρομαντισμό σε εποχές κυνικές. Ένας άντρας που σμίλεψε με διακριτικότητα το πέρασμά του από τον κόσμο, αφήνοντας πίσω του χαρακτήρες που δεν ξεχνιούνται, και ένα βλέμμα που μιλούσε πιο δυνατά από λέξεις. Πέθανε όπως έζησε: ήρεμα, διακριτικά, με αξιοπρέπεια. Δεν χρειάστηκε ποτέ να φωνάξει για να ακουστεί. Η παρουσία του ήταν αρκετή. Κι έτσι, ο άνθρωπος που μας έμαθε πως τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας, πέταξε για πάντα. Ίσως, αυτή να ήταν η πιο αληθινή ερμηνεία του – η τελική έξοδος ενός ηθοποιού που ήξερε πότε να σωπάσει.
