Τι περιλαμβάνει και ποιους αφορά η τροποποίηση στο κεφάλαιο του Αστικού Κώδικα για το οικογενειακό Δίκαιο
Την πλήρη απαγόρευση της πρόσβασης στην παρένθετη μητρότητα για ομόφυλα ζευγάρια ανδρών και για άνδρες που επιλέγουν να γίνουν γονείς μόνοι τους προβλέπει η νέα νομοθετική ρύθμιση που παρουσίασε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης. Η ρύθμιση αυτή εντάσσεται σε ευρύτερο πολυνομοσχέδιο το οποίο τροποποιεί τον Αστικό Κώδικα και, συγκεκριμένα, το άρθρο 1350 που αφορά στο οικογενειακό δίκαιο. Σύμφωνα με τη νέα διάταξη, η αδυναμία κυοφορίας λόγω φύλου δεν θεωρείται πλέον λόγος που επιτρέπει την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή με παρένθετη μητέρα. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι άνδρες, είτε βρίσκονται σε ομόφυλο ζευγάρι είτε επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί μόνοι τους, αποκλείονται από τη σχετική διαδικασία.
Η τροποποίηση αυτή συνοδεύεται από σειρά παρεμβάσεων, μεταξύ των οποίων η πρόβλεψη ότι η δικαστική άδεια για παρένθετη μητρότητα θα ισχύει μόνο όταν η απόφαση καταστεί αμετάκλητη. Το Υπουργείο τονίζει πως η νέα νομοθετική πρόβλεψη έχει στόχο την αντιμετώπιση του φαινομένου εμπορίας ανθρώπων, καθώς –όπως επισημάνθηκε– παρατηρείται εισροή αλλοδαπών γυναικών στη χώρα που προσφέρουν υπηρεσίες παρένθετης μητρότητας έναντι υψηλών αμοιβών, συχνά εκτός νομικού πλαισίου. «Πρόκειται για ρύθμιση με βαθύ ανθρωπιστικό χαρακτήρα», δήλωσε ο κ. Φλωρίδης, σημειώνοντας ότι με την προηγούμενη ερμηνεία, η Ελλάδα κινδύνευε να μετατραπεί σε προορισμό τράφικινγκ με αντικείμενο τις παρένθετες μητέρες.
Ρυθμίσεις για την ευθύνη των Υπουργών – Κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η παρέμβαση στο ζήτημα της ποινικής ευθύνης των υπουργών. Όπως διευκρίνισε ο κ. Φλωρίδης, το νέο νομοθετικό πλαίσιο καταργεί τη διατύπωση περί αποσβεστικής προθεσμίας του άρθρου 86 του Συντάγματος – μια διάταξη που, μετά την αναθεώρηση του 2019, έχει χάσει τη νομική της ισχύ. Με τη νέα πρόβλεψη, οι υπουργοί αντιμετωπίζονται ισότιμα με τους πολίτες ως προς την παραγραφή των αδικημάτων: 5 έως 8 έτη για πλημμελήματα και 15 έως 20 για κακουργήματα. «Είναι μια νομικά περιττή αλλά πολιτικά χρήσιμη ρύθμιση», ανέφερε ο υπουργός, προσθέτοντας πως στόχος είναι να μπει οριστικό τέλος σε κάθε αμφισβήτηση. Ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας συμπλήρωσε ότι «το άρθρο 86 παρ. 4 του Συντάγματος εφαρμόζεται ήδη από το 2019 με πλήρη κανονιστική ισχύ».
Παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη
Το πολυνομοσχέδιο φέρνει επίσης εκτεταμένες αλλαγές στη λειτουργία της Δικαιοσύνης, από τον τρόπο επιλογής των ηγεσιών των Ανωτάτων Δικαστηρίων έως τη διαδικασία εισαγωγής στη Σχολή Δικαστικών Υπαλλήλων και την ενίσχυση της ψηφιοποίησης.
Κυριότερες προβλέψεις:
-
Αλλαγή εξετάσεων υποψήφιων δικαστών: Η αξιολόγηση θα βασίζεται πλέον στην επεξεργασία πραγματικών δικογράφων και όχι σε θεωρητικά ζητήματα, με στόχο την ενίσχυση της πρακτικής ικανότητας.
-
Κίνητρα για υπηρεσία σε δυσπρόσιτες περιοχές: Οι υποψήφιοι που δεσμεύονται να υπηρετήσουν σε νησιά ή παραμεθόριες περιοχές για τουλάχιστον 10 έτη, θα έχουν προσαύξηση στον τελικό βαθμό επιτυχίας.
-
Καθιέρωση έγκυρων ψηφοδελτίων για την ηγεσία της Δικαιοσύνης: Κάθε ψηφοδέλτιο οφείλει να περιλαμβάνει τουλάχιστον τρεις υποψηφίους.
-
Νέες ρυθμίσεις για τους πρώην ειρηνοδίκες που εντάσσονται στη γενική επετηρίδα: Διασφαλίζεται πως δεν θα μετατεθούν χωρίς αίτησή τους για τρία έτη.
-
Ηλεκτρονική επίδοση θεμάτων υπηρεσιακής κατάστασης: Βήμα προς τη ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης.
-
Μισθολογική προστασία πρώην ειρηνοδικών ειδικής επετηρίδας.
-
Σύσταση Αυτοτελών Γραφείων Προστασίας Ανηλίκων Θυμάτων σε όλες τις Εφετειακές Περιφέρειες, αντιμετωπίζοντας το έλλειμμα παρουσίας του θεσμού «Σπίτι του Παιδιού».
-
Δημοσιοποίηση στοιχείων επικίνδυνων καταζητούμενων: Η εισαγγελική διάταξη θα έχει άμεση ισχύ, καλύπτοντας ένα σημαντικό κενό στη δημόσια ασφάλεια.
-
Δικαίωμα προσφυγής του Εισαγγελέα Εφετών επί επιβολής περιοριστικών όρων.
-
Κτηματολογική διαμεσολάβηση σε υποθέσεις με εναγόμενο το Δημόσιο ή ΟΤΑ.
-
Θέσπιση συμβούλου επικοινωνίας για Ανώτατα Δικαστήρια και Εισαγγελία ΑΠ.
-
Προτεραιότητα σε τρίτεκνους και πολύτεκνους υπαλλήλους για διορισμό στον τόπο επιλογής τους.
-
Αλλαγές στους ηλικιακούς περιορισμούς συμμετοχής σε διαγωνισμούς για συμβολαιογράφους και δικαστικούς επιμελητές.
Το πολυνομοσχέδιο αποτελεί μια συνολική παρέμβαση σε ευαίσθητους τομείς του Δικαίου, με προεκτάσεις τόσο κοινωνικές όσο και πολιτικές. Ειδικά η απαγόρευση της παρένθετης μητρότητας για ομόφυλα ζευγάρια ανδρών εγείρει ήδη αντιδράσεις, ενώ η κατάργηση της αποσβεστικής προθεσμίας για υπουργικά αδικήματα αναμένεται να προκαλέσει συζητήσεις εντός κι εκτός Κοινοβουλίου.
