Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι κοινωνικές ισορροπίες στους γάμους αλλάζουν. Αυτό που κάποτε φάνταζε αδιανόητο – οι γυναίκες να παντρεύονται άνδρες με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο – εξελίσσεται πλέον σε κυρίαρχη τάση. Το φαινόμενο έχει όνομα και λέγεται hypogamy, και στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ήδη μια υπαρκτή πραγματικότητα. Μέχρι και τις τελευταίες δεκαετίες, η λεγόμενη υπεργαμία – όπου οι γυναίκες επέλεγαν συντρόφους υψηλότερης κοινωνικής ή μορφωτικής θέσης – θεωρούνταν ο κανόνας. Ωστόσο, η πραγματικότητα των τελευταίων ετών καταρρίπτει αυτήν τη συμβατική εικόνα.
Οι μορφωμένες γυναίκες αυξάνονται – Οι μορφωμένοι άνδρες λιγοστεύουν
Όπως σημειώνει το The Atlantic, η hypogamy συνδέεται άμεσα με δημογραφικές μεταβολές. Στις ΗΠΑ, το 2021, τα πανεπιστήμια φιλοξενούσαν 1,6 εκατομμύρια περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες. Η τάση αυτή παρατηρείται και σε άλλες χώρες, ενώ όπως εξηγεί το Madame Figaro, η αλματώδης αύξηση του αριθμού των γυναικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δημιουργεί ένα νέο κοινωνικό τοπίο. «Απλούστατα, οι γυναίκες με πανεπιστημιακή μόρφωση είναι πια περισσότερες από τους άνδρες. Οπότε, στατιστικά, θα επιλέξουν σύντροφο με μικρότερο μορφωτικό υπόβαθρο», εξηγεί η ερευνήτρια του Yale, Clara Chambers.
Αντιστροφή ρόλων: Οι γυναίκες με τα πτυχία, οι άνδρες με τα εισοδήματα
Ωστόσο, όπως διευκρινίζει το madamefigaro.fr, η εκπαίδευση δεν συνδέεται αυτόματα με το ύψος των εισοδημάτων. Σε αρκετές περιπτώσεις, ακόμα και όταν η γυναίκα είναι περισσότερο μορφωμένη, ο άνδρας είναι αυτός που φέρνει τα περισσότερα χρήματα στο σπίτι. Μάλιστα, δεν λείπουν και τα παραδείγματα όπου το εισόδημα του άνδρα στήριξε τις σπουδές της συζύγου. Το παράδοξο αυτό καταγράφεται και στην κοινή έρευνα των Clara Chambers, Benjamin Goldman και Joseph Winkelmann του Χάρβαρντ. Οι οικονομικές επιδόσεις ανδρών χωρίς πτυχίο, όταν είναι παντρεμένοι με γυναίκες υψηλής μόρφωσης, είναι πολύ καλύτερες σε σύγκριση με όσους είναι ανύπαντροι ή παντρεμένοι με λιγότερο μορφωμένες γυναίκες. «Τα εισοδήματά τους αυξάνονται σταδιακά με τον χρόνο, ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό», αναφέρει η δημοσιογράφος του The Atlantic, Stephanie H. Murray.«Με απλά λόγια, οι γυναίκες με πτυχίο επιλέγουν να παντρεύονται τους πιο επιτυχημένους – από οικονομικής πλευράς – άνδρες χωρίς πτυχίο», επισημαίνει ο Benjamin Goldman.
Η hypogamy αποτυπώνει την ανατροπή των στερεοτύπων στις συντροφικές σχέσεις. Δεν είναι απλώς μια μεταβολή στις προσωπικές επιλογές των γυναικών, αλλά ένα αποτέλεσμα διαρθρωτικών αλλαγών στην εκπαίδευση και την εργασία. Καθώς το χάσμα μορφωτικού επιπέδου ανάμεσα στα φύλα μεγαλώνει, η ιδέα του «άνδρα-προστάτη» με τα υψηλότερα προσόντα αποδυναμώνεται, δίνοντας τη θέση της σε ένα νέο μοντέλο ισορροπίας, όπου η εκπαίδευση και τα χρήματα δεν συμπορεύονται απαραίτητα – και οι παραδοσιακοί ρόλοι αναδιαμορφώνονται.
