Ο νέος σχεδιασμός: FREMM, εκσυγχρονισμοί και παράκτια περιπολικά
Σε ένα τοπίο διαρκούς γεωπολιτικής ρευστότητας, όπου οι προκλήσεις μεταβάλλονται με καταιγιστικούς ρυθμούς, η Ελλάδα ενισχύει όχι μόνο τη διπλωματική της κινητικότητα, αλλά και την αποτρεπτική της ισχύ μέσω ενός φιλόδοξου εξοπλιστικού σχεδιασμού. Το Πολεμικό Ναυτικό, ήδη από τη δεκαετία του ’80 και του ’90, κατάφερε να εντάξει στον στόλο του προηγμένα για την εποχή τους μέσα, αρκετά εκ των οποίων κατασκευάστηκαν στην Ελλάδα. Αυτές οι μονάδες παραμένουν ενεργές, με διαχρονική συνεισφορά στην ασφάλεια και τη σταθερότητα της χώρας, εντός και εκτός συνόρων. Ωστόσο, οι νέες συνθήκες ασφαλείας, η ραγδαία εξάπλωση μη επανδρωμένων συστημάτων και η πρόοδος στην πυραυλική τεχνολογία έχουν οδηγήσει αυτά τα πλοία στα όρια της επιχειρησιακής τους αξιοπιστίας. Η ανάγκη για έναν στόλο νέας γενιάς είναι πλέον αδήριτη. Οι προτεραιότητες του Πολεμικού Ναυτικού επικεντρώνονται στην ταχεία ενίσχυση με σύγχρονες μονάδες πρώτης γραμμής, ικανές να ανταποκριθούν στο σύνθετο περιβάλλον του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Στο πλαίσιο του Μακροπρόθεσμου Προγραμματισμού Αμυντικών Εξοπλισμών 2025–2036, το Υπουργείο Άμυνας έχει θέσει ως κεντρικό στόχο την αναβάθμιση του ναυτικού δυναμικού. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την αναβάθμιση υφιστάμενων πλοίων (φρεγάτες, υποβρύχια, ταχέα περιπολικά), την προμήθεια δύο φρεγατών τύπου FREMM, καθώς και την απόκτηση νέων υποβρυχίων και μονάδων παράκτιας περιπολίας. Πρόκειται για έναν σχεδιασμό που στοχεύει σε άμεση ποιοτική ενίσχυση, μέσα σε στενά χρονικά και δημοσιονομικά πλαίσια.
Η εναλλακτική λύση: Φρεγάτες Bergamini
Η υλοποίηση νέων ναυπηγικών προγραμμάτων απαιτεί χρόνο, γεγονός που καθιστά την ανάγκη για ενδιάμεσες λύσεις πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται η προμήθεια δύο μεταχειρισμένων ιταλικών φρεγατών τύπου Bergamini, όπως ανακοίνωσε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, στη Βουλή. Οι συγκεκριμένες φρεγάτες, που βρίσκονται σε υπηρεσία στο Ιταλικό Ναυτικό, μπορούν να ενταχθούν στον ελληνικό στόλο σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα απ’ ό,τι νέες μονάδες. Το ενδιαφέρον για τις Bergamini δεν εστιάζει μόνο στις επιδόσεις τους, αλλά και στο γεγονός ότι αποτελούν τη σχεδιαστική βάση των νέων αμερικανικών φρεγατών Constellation, για τις οποίες η Ελλάδα εκδηλώνει πρόθεση συμπαραγωγής με τις ΗΠΑ σε μελλοντικό στάδιο. Η συγκεκριμένη προοπτική ενισχύθηκε κατά την επίσκεψη του Υπουργού Εθνικής Άμυνας και της στρατιωτικής ηγεσίας του ΓΕΕΘΑ και του ΓΕΝ στη φρεγάτα «Carlo Margottini» του Ιταλικού Ναυτικού, η οποία είχε καταπλεύσει στον Πειραιά. Εκεί, οι Έλληνες αξιωματούχοι ενημερώθηκαν αναλυτικά από τον κυβερνήτη του πλοίου για τις δυνατότητες και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της φρεγάτας.
Οι φρεγάτες κλάσης Bergamini διαθέτουν προηγμένες δυνατότητες σε επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου, αεράμυνας και δράσης κατά στόχων επιφανείας. Με εκτόπισμα που αγγίζει τα 144 μέτρα και επιχειρησιακή εμβέλεια 6.800 ναυτικών μιλίων, συνδυάζουν ισχύ και ευκινησία με μέγιστη ταχύτητα 27 κόμβων. Διατίθενται σε δύο εκδόσεις: Γενικών Καθηκόντων (GP) και Ανθυποβρυχιακού Πολέμου (ASW), με διαφοροποιημένο εξοπλισμό. Φέρουν μεταξύ άλλων 16 κελιά κάθετης εκτόξευσης πυραύλων SYLVER A50 για Aster 15 ή Aster 30, ναυτικό πυροβόλο, αντιπλοϊκούς πυραύλους, συστήματα τορπιλών και προηγμένους αισθητήρες.
Προοπτική για τέταρτη φρεγάτα FDI HN («Belharra»)
Παράλληλα, η Ελλάδα αναμένεται να παραλάβει τις τρεις γαλλικές φρεγάτες FDI HN («Κίμων», «Νέαρχος» και «Φορμίων»), ενώ εξετάζεται σοβαρά και η προμήθεια τέταρτης μονάδας. Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας αποκάλυψε στο 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ότι η πρόθεση αφορά μια φρεγάτα εξοπλισμένη με στρατηγικά όπλα, όπως οι πύραυλοι κρουζ SCALP Naval – δυνατότητα που θα διαθέτουν οι δύο από τις τρεις FDI, πλην του «Κίμωνα». Οι παραδόσεις των νέων πλοίων είναι προγραμματισμένες: το «Κίμων» αναμένεται στο τέλος του 2025, το «Νέαρχος» στο τέλος Οκτωβρίου του ίδιου έτους και το «Φορμίων» στα τέλη Οκτωβρίου του 2026, ενώ η καθέλκυση της τρίτης φρεγάτας αναμένεται τον Ιούνιο.
Οι νέες φρεγάτες –όπως και οι υφιστάμενες μονάδες που θα εκσυγχρονιστούν– προσφέρουν αναβαθμισμένες δυνατότητες επιχειρήσεων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ενσωματώνουν τεχνολογίες αιχμής και υποστηρίζουν δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις, ενισχύοντας τη διαλειτουργικότητα με συμμαχικές δυνάμεις. Τα αντιαεροπορικά τους συστήματα δημιουργούν θόλο προστασίας μεγάλης εμβέλειας, ενώ η δυνατότητα εκτόξευσης πυραύλων κρουζ προσδίδει στρατηγική διάσταση στις αποστολές του Στόλου. Ο συνδυασμός αυτών των δυνατοτήτων με τα νέα ελικόπτερα MH-60 Romeo, που έχουν ήδη ενταχθεί στη δύναμη του ΠΝ, προσφέρει ένα αεροναυτικό πλεονέκτημα που μπορεί να αντιμετωπίσει ακόμη και τις πιο σύνθετες απειλές. Η στρατηγική της κυβέρνησης και της στρατιωτικής ηγεσίας επικεντρώνεται σε λύσεις που είναι άμεσα εφαρμόσιμες και αποδίδουν ταχέως, εντός των υφιστάμενων δημοσιονομικών ορίων. Ο σχεδιασμός προβλέπει όχι μόνο την ενίσχυση της αποτροπής, αλλά και τη δημιουργία ενός ναυτικού ισοδύναμου που θα τοποθετεί την Ελλάδα στο επίκεντρο των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
