Το ξεκίνημα με επικεφαλής έναν αποτυχημένο ηθοποιό, ο κρίσιμος ρόλος του Χίμλερ και ο όρκος για «υπακοή μέχρι θανάτου»
Πίσω από τη δημιουργία της πιο διαβόητης παραστρατιωτικής οργάνωσης του ναζιστικού καθεστώτος, των SS (γερμανικά: Schutzstaffel, που σημαίνει «μοίρα ασφαλείας») , δεν βρίσκεται κάποιος στρατιωτικός μεγαλοφυής, αλλά ένας αποτυχημένος ηθοποιός: ο Γιούλιους Σρεκ. Την άνοιξη του 1925, ο Αδόλφος Χίτλερ του ανέθεσε την αποστολή να συγκροτήσει μια επίλεκτη μονάδα πιστών, αδίστακτων ανδρών που θα τον προστάτευαν και θα δρούσαν όταν το Κόμμα απαιτούσε βία. Έτσι γεννήθηκε η «Schutzstaffel» – ή αλλιώς SS – η «μοίρα προστασίας» του Χίτλερ. Όπως επισημαίνει ο ιστορικός Μπάστιαν Χάιν, στόχος του Χίτλερ ήταν να διαθέτει ένα μικρό, αλλά απολύτως αφοσιωμένο σώμα ανδρών, έτοιμο να χρησιμοποιήσει βία χωρίς δισταγμό. Οι πρώτοι άνδρες των SS προέρχονταν από τα περιβόητα Τάγματα Εφόδου (SA), που ήδη από το 1923 αποτελούσαν τη «γροθιά» του ναζιστικού κόμματος στους δρόμους, πρωταγωνιστώντας σε επιθέσεις και ξυλοδαρμούς κατά πολιτικών αντιπάλων στην εύθραυστη Δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Η πραγματική μετάλλαξη των SS ήρθε το 1929, όταν την ηγεσία ανέλαβε ο Χάινριχ Χίμλερ. Διαδεχόμενος τον Έρχαρντ Χάιντεν, που εκδιώχθηκε λόγω οικονομικών σκανδάλων και – ειρωνικά – για το γεγονός ότι αγόρασε στολές από Εβραίους ράφτες, ο Χίμλερ κατάφερε μέσα σε λίγα χρόνια να μεταμορφώσει τα SS σε μία από τις πιο τρομακτικές και αδυσώπητες οργανώσεις στην ιστορία. Όταν ανέλαβε, τα SS αριθμούσαν μόλις 280 μέλη. Τρία χρόνια αργότερα είχαν ξεπεράσει τις 50.000. Τα μέλη των SS ορκίζονταν «υπακοή μέχρι θανάτου» στον Χίτλερ και υπέμεναν εξαντλητική στρατιωτική και αθλητική εκπαίδευση. Παράλληλα, δρούσαν ως μηχανισμός καταστολής εσωτερικών εχθρών, διεξήγαν προπαγανδιστικές δράσεις, συγκέντρωναν πόρους και λειτουργούσαν σταδιακά ως ο σκληρός πυρήνας της ναζιστικής εξουσίας. Η απόλυτη απογείωση της επιρροής τους ήρθε όταν απέκτησαν τον έλεγχο της αστυνομίας και της κρατικής καταστολής. Με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα SS βρέθηκαν στο μέτωπο δίπλα στη Βέρμαχτ, ενώ την ίδια ώρα οι μονάδες τους ενορχήστρωναν τη γενοκτονία εκατομμυρίων ανθρώπων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ο «δοξασμένος τρόμος» του Χίμλερ
Το 1943, στις περιβόητες ομιλίες του Πόζεν, ο Χίμλερ, μιλώντας σε υψηλόβαθμα στελέχη, δεν δίστασε να περιγράψει με ωμή υπερηφάνεια τη μαζική εξόντωση των Εβραίων. Εξήρε την ψυχρότητα των SS που, όπως είπε, «είδαν χιλιάδες πτώματα, αλλά δεν λύγισαν, και αυτό τους τιμά – πρόκειται για ένα δοξασμένο κεφάλαιο της ιστορίας μας». Η αποκρουστική αυτή ρητορική δεν ήταν απλώς το ξέσπασμα ενός παρανοϊκού μυαλού, αλλά η φωνή μιας οργανωμένης ιδεολογίας. Όπως σημειώνει ο ιστορικός Χάιν, τα υψηλόβαθμα στελέχη των SS δεν ήταν απλώς οπορτουνιστές ή καιροσκόποι. Ήταν πεπεισμένοι θιασώτες του ναζιστικού σχεδίου, πιστοί στο όραμα του «ζωτικού χώρου» και της εξάλειψης κάθε «ανεπιθύμητου» από το ρατσιστικό τους σύμπαν.
Ο Γιούλιους Σρεκ, που ξεκίνησε ως ηθοποιός, άθελά του συμβολίζει τη μετάβαση από τον θεατρικό ρόλο στη θεσμοποιημένη βαρβαρότητα. Το δημιούργημά του, τα SS, εξελίχθηκαν από μία προσωπική φρουρά σε ένα μηχανισμό τρόμου, με ανεξέλεγκτη ισχύ και ιστορικό στίγμα ανεξίτηλο. Η τραγική ειρωνεία είναι πως η ιστορία δεν θυμάται τον Σρεκ για κάποιον ρόλο πάνω στη σκηνή, αλλά για τον ρόλο του στη διαμόρφωση μιας από τις πιο εγκληματικές οργανώσεις του 20ού αιώνα.
